Το 2015 η παγκόσμια κοινότητα συμφώνησε στη λήψη άμεσων μέτρων για την ανατροπή της κλιματικής αλλαγής και της καταστροφής του περιβάλλοντος.
Το καλοκαίρι του 2017 ο Ντόναλντ Τραμπ ακύρωσε την υπογραφή των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού και η δική μας ΔΕΗ τον στήριξε με μια ανακοίνωση υπέρ της εξόρυξης βωξίτη.
Εν έτει 2018 η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι που κάποιοι το υποστηρίζουν και κάποιοι άλλοι το αρνούνται. Είναι δεδομένο. Το βλέπεις γύρω σου, απαντάται στα φυσικά φαινόμενα και στο ίδιο το κλίμα. Ναι, κι εδώ στην Ελλάδα.
Υπό το φως των νέων επιστημονικών κι εμπειρικών δεδομένων είναι τουλάχιστον αφελές να πανηγυρίζει κανείς για την εξόρυξη υδρογονανθράκων που πρόκειται να γίνει σε 20 θαλάσσια οικόπεδα γύρω από την Κρήτη και στο Ιόνιο.
Για χρόνια νομίζαμε ότι οι ΑΟΖ, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο θα αποτελέσουν τη σανίδα οικονομικής σωτηρίας και θα μας ανοίξουν μονοπάτια στρωμένα με χρυσάφι.
Αν το δεις μεμονωμένα, όντως η επικείμενη εξόρυξη από εταιρείες-κολοσσούς στον τομέα της ενέργειας θα αποφέρουν χρήμα στην ελληνική οικονομία και θα της δώσουν μια νέα δύναμη. Μια δύναμη όμως που θα είναι ελεγχόμενη.
Μια δύναμη που δεν είναι απαραίτητο πως θα την έχει στα χέρια της. Μια δύναμη που θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την πραγματική δύναμη, τον φυσικό πλούτο. Είτε μιλάμε για τη στεριά είτε για τη θάλασσα.
Το αναφέρουμε αυτό γιατί θα βρεθούν πολύ να πουν «τι με νοιάζουν εμένα τα δελφίνια, εγώ θέλω να βγάλει λεφτά η χώρα». Εκτός του ότι αυτή είναι μια πολύ κρετινίστικη αντίληψη, δεν είναι και σωστή. Είναι μονοσήμαντη και υπεραπλουστευμένη.
Γιατί εδώ το δίλημμα δεν είναι λεφτά ή περιβάλλον. Είναι λεφτά ή περιβάλλον και πολύ περισσότερο κέρδος. Αν πρέπει δηλαδή να καταφύγουμε σε αυτή τη λογική του υλισμού. Κανονικά θα έπρεπε να μας αρκεί και το πρώτο δίλημμα. Αλλά δεν ζούμε σε ουτοπίες. Ας είμαστε ρεαλιστές.
Στην μελέτη που έχει παραδοθεί στο κράτος δεν καθίσταται πουθενά σαφές ότι θα προστατευθεί το περιβάλλον και πολλοί επιστήμονες εκφράζουν φόβο, όχι μόνο για τα είδη της θαλάσσιας πανίδας που θα διατρέξουν κίνδυνο ούτως ή άλλως, αλλά και για τις περιοχές Natura στην δυτική ηπειρωτική χώρα και ιδίως στην Ήπειρο.
Οι σεισμικές δονήσεις μόνο που θα γίνουν από την πίεση στις τεκτονικές πλάκες (μιλάμε για εργασίες σε βάθος πάνω από 5 χιλιόμετρα προς το βυθό και το Ιόνιο έχει βάθος 5.627 μέτρα στο περίφημο φρέαρ των Οινουσσών) μπορούν να προκαλέσουν σεισμούς και μικρά τσουνάμι που να πλήξουν σημεία στη στεριά.
Κι αυτό να μη συμβεί όμως είναι αναπόφευκτο πολλά είδη να βιώσουν τρομακτικές αλλαγές στο περιβάλλον τους με αποτέλεσμα είτε να μεταναστεύσουν ή ακόμα και να πεθάνουν.
Τουλάχιστον 5 διαφορετικά είδη δελφινιών και άλλα 3 φαλαινών έχουν εντοπιστεί στο Ιόνιο, χώρια την καρέτα καρέτα και τη μεσογειακή φώκια. Αυτές θα είναι οι πρώτες μεγάλες απώλειες. Και δεν είναι να πεις ότι αφθονούν στη Μεσόγειο. Τα περισσότερα είναι είδη επαπειλούμενα.
Ας αποδεχτούμε όμως για την οικονομία της κουβέντας ότι δεν μας καίγεται ιδιαίτερα καρφάκι για αυτά τα είδη. Το οποίο ξανατονίζω είναι απίστευτα απάνθρωπη και μειωτική προς τη ράτσα μας σκέψη, αλλά ας γίνουμε ακραίοι. Ας σκεφτούμε με το οικονομικό συμφέρον.
Αυτή τη στιγμή, λόγω και της Συμφωνίας του Παρισιού, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η αιολική και η ηλιακή, προσφέρουν πολύ μεγαλύτερες ευκαιρίες ανάπτυξης σε σχέση με το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο. Δεν είναι δηλαδή οικονομικός μονόδρομος οι υδρογονάνθρακες.
Αρκεί να κοιτάξει κανείς τα παραδείγματα της Κίνας και της Ιαπωνίας. Η μεν έχει γίνει ένας παγκόσμιος γίγαντας χάρη στην τεράστια μεταβολή της στην ενέργεια που καταναλώνει και ο στόχος του 35% στις εκπομπές ρύπων για το 2021 μοιάζει πολύ εφικτός.
Η Ιαπωνία ήδη ετοιμάζει τεχνολογικές καινοτομίες γύρω από την εκμετάλλευση του ήλιου και του ανέμου, τις οποίες θα παρουσιάσει στους Ολυμπιακούς του 2024.
Το 2016 ήταν ένα έτος που οι ανανεώσιμες πηγές απέφεραν κέρδος σχεδόν 2 τρισεκατομμύρια. Κι αυτό είναι ένα χαμηλό ποσό γιατί είμαστε ακόμα στην αρχή. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για τριπλασιασμό του ως το 2025.
Δεν μπορεί να γίνει πιο σαφές ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αναζητήσει σε αυτό το κομμάτι την οικονομική της ανάπτυξη.
Για να μην πηγαίνουμε πιο μακριά, το παράδειγμα της Τήλου που σε λίγα χρόνια θα λειτουργεί με αιολική ενέργεια και θα τροφοδοτεί τα γύρω νησιά πρέπει να γίνει κανόνας. Ή των Τρικάλων που αλλάζουν καθημερινά τις ανάγκες τους και στρέφονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Παράλληλα, μια ματιά στα ελληνικά πανεπιστήμια και δη σε αυτό της Θεσσαλίας και των Χανίων, αλλά και αλλού, αρκεί για να βρούμε ανθρώπους που έχουν ιδέες και τις εκπονούν σε πλάνο.
Η προστασία του φυσικού κόσμου, του περιβάλλοντος δεν μπορεί πια να είναι σε 4η ή τελευταία θέση στη δημόσια ατζέντα. Πρέπει να βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων.
Για το ζήτημα της εξόρυξης στο Ιόνιο και την Κρήτη μπορείς να συμβάλεις κι εσύ στην παρεμπόδιση της μέσα από την εκστρατεία που έχει ξεκινήσει η WWF.
Του Στέργιου Πουλερέ