Το παγωτό παρασκευάζεται κυρίως από γάλα, κρέμα γάλακτος, ζάχαρη, γλυκαντικές ύλες, αυγά, φυτικά λιπαρά, κακάο, αρωματικές, χρωστικές, γαλακτοματοποιητικές και σταθεροποιητικές ουσίες. Ανάλογα με τον τύπο του παγωτού μπορεί να έχουν προστεθεί ξηροί καρποί, κομμάτια φρούτων ή/και σοκολάτας, σιρόπι σοκολάτας, φρούτων ή καραμέλας.
Λόγω του γεγονότος ότι τα βασικά συστατικά του παγωτού είναι το γάλα, η κρέμα γάλακτος και το αυγό, μπορούμε να ανιχνεύσουμε σε αυτό αρκετά θρεπτικά συστατικά ωφέλημα για την υγεία μας. Συγκεκριμένα, στο παγωτό βρίσκουμε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας η δομή της οποίας περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός μας για την επισκευή των ιστών και των κυττάρων και για την δημιουργία εκατοντάδων ενζύμων και ορμονών ζωτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία του σώματος μας. Στο παγωτό συναντάμε επίσης αρκετές λιποδιαλυτές βιταμίνες όπως είναι οι Α, D, E και K αλλά και υδατοδιαλυτές βιταμίνες κυρίως του συμπλέγματος Β (Β6 και Β12). Όσον αφορά τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία που συναντάμε στο παγωτό, το πιο σημαντικό μέταλλο και με την μεγαλύτερη περιεκτικότητα είναι το ασβέστιο, ενώ υπάρχουν επίσης σε μικρές ποσότητες φώσφορος, σίδηρος, ψευδάργυρος, κάλιο και μαγνήσιο.
Στο σημείο αυτό, όμως, αξίζει να αναρωτηθούμε τι γίνεται με τα λιπαρά, τη ζάχαρη και τις θερμίδες του παγωτού; Πόσο συχνά μπορούμε να δίνουμε στο παιδί μας; Ποια είναι η καλύτερη επιλογή;
Τα λιπαρά του παγωτού προέρχονται από το γάλα, την κρέμα γάλακτος και τα φυτικά λιπαρά που προστίθενται σε αυτό και είναι κυρίως κορεσμένα. Τα κορεσμένα λιπαρά, στo πλαίσιo μιας ισορροπημένης διατροφής, πρέπει να περιορίζονται σε λιγότερο από 10% των ημερήσιων θερμιδικών μας αναγκών μιας και η αυξημένη κατανάλωση τους έχει ενοχοποιηθεί ως παράγοντας πρόκλησης παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Οι υδατάνθρακες του παγωτού προέρχονται από τα σάκχαρα του γάλακτος και από την προστιθέμενη σε αυτό ζάχαρη και είναι περίπου 20-25γρ/100γρ.
Παρόλα αυτά, πρέπει να τονίσουμε ότι το παγωτό ανήκει στα τρόφιμα μεσαίου γλυκαιμικού δείκτη, καθώς έχει αποδειχθεί ότι ο γλυκαιμικός δείκτης μετά την κατανάλωσή του, είναι χαμηλότερος σε σύγκριση με αυτόν, μετά την κατανάλωση άσπρου ψωμιού, ρυζιού ή άσπρων ζυμαρικών.
Η ενεργειακή αξία ενός παγωτού κυμαίνεται από 80 έως 250 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια ανάλογα πάντα με το είδος του (παρφέ, σοκολάτα, βανίλια, παγωτό με γεύση φρούτου, παγωτό καραμέλα, παγωτό με ξηρούς καρπούς, διαιτητικό παγωτό). Tα παιδιά μπορούν να απολαμβάνουν ένα δροσιστικό παγωτό, πάντα όμως με μέτρο στη συχνότητα κατανάλωσής του (όχι παραπάνω από 2 φορές/εβδομάδα) και στην ποσότητα. Καλό είναι να προτιμάτε τα απλά ξυλάκια και κυπελάκια (βανίλiας ή σοκολάτας) χωρίς ξηρούς καρπούς, μπισκότο, σιρόπι ή επικάλυψη καραμέλας και να αποφεύγετε τους πυραύλους. Μπορείτε επίσης, να προσφέρετε στο παιδί σας μια απλή μπάλα παγωτό (βανίλια, σοκολάτα, φράουλα, μπανάνα, μάνγκο) από κάποιο ζαχαροπλαστείο, αλλά και αυτή να είναι σκέτη, χωρίς κάποιο σιρόπι. Καλή επιλογή επίσης είναι και το παγωτό μηχανής (μικρό χωνάκι) από αποβουτυρωμένο γάλα, το οποίο έχει σχετικά λίγες θερμίδες (190 θερμίδες ανά μερίδα).
Μια εναλλακτική εξίσου γευστική πανδαισία αποτελούν τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ που περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και αποδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Παρασκευάζονται από κατεψυγμένο μείγμα φρούτων, νερού και ζάχαρης. Κατά τη διαδικασία της κατάψυξης ανακατεύεται και θρυμματίζεται συνεχώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό πολύ μικρών κρυστάλλων πάγου οι οποίοι δίνουν μια ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση.
Θερμιδικά είναι πολύ χαμηλότερο από τα παραδοσιακά παγωτά, αποδίδοντας περίπου 80 θερμίδες στη μερίδα, λίγες παραπάνω από ένα φρούτο. Περιέχει μικρή ποσότητα πρωτεϊνών (2γρ/ μερίδα) και περίπου 15γρ υδατανθράκων. Ανάλογα με τα φρούτα που χρησιμοποιούνται δύναται να περιέχει μέταλλα όπως ασβέστιο και σίδηρο, ενώ αν τηρήθηκαν χαμηλές θερμοκρασίες κατά την παρασκευή διατηρούνται και οι βιταμίνες των φρούτων, όπως το β-καροτένιο και η βιταμίνη C.
Ενδείκνυται το παγωτό να καταναλώνεται μετά το μεσημεριανό γεύμα, σαν μέρος του κυρίως γεύματος και όχι σαν μεμονωμένο σνακ, κάτι το οποίο θα επιφέρει απότομη αύξηση στο σάκχαρο του αίματος.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε ότι τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στο εμπόριο και παγωτά διαίτης διαφόρων τύπων όπως:
1.Παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε ζάχαρη, στα οποία χρησιμοποιούνται υποκατάστατα ζάχαρης (π.χ ασπαρτάμη, σορβιτόλη ή μαλτοδεξτρόζη) για την αύξηση της γλυκύτητας τους. Αυτού του είδους τα παγωτά μπορεί να περιέχουν λιπαρά.
2.Παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε λιπαρά που μπορεί να περιέχουν ζάχαρη.
3.Παγωτά 0% + 0% με μηδενική ποσότητα ζάχαρης και λίπους.
Ποιο παγωτό να προτιμήσουμε;
Το παγωτό τύπου ξυλάκι έχει τις λιγότερες θερμίδες, όταν δεν έχει επικάλυψη σοκολάτας, σε σύγκριση µε τα “κυπελάκια”, τα οποία υπερτερούν και σε λίπος και σε χοληστερίνη, ιδιαίτερα τα παρφέ. Αντίθετα, τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και αποδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Όσον αφορά τα «χύμα» παγωτά, οι διάφορες γεύσεις φρούτων (φράουλα, μπανάνα, μάνγκο, πεπόνι) ή το παγωμένο γιαούρτι αποδίδουν λιγότερες θερμίδες, σε σχέση µε το παρφέ ή άλλες γεύσεις. Ακόμη λιγότερες θερμίδες έχουν τα light.
Από όλους τους παραπάνω τύπους παγωτών, τα 0% περιεκτικότητας σε ζάχαρη και τα 0%+0% περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά θεωρούνται οι καλύτερες επιλογές όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τους μεγάλους, σε σύγκριση με τα κοινά παγωτά.
Γράφει: Αλεξοπούλου Μαρία-Χριστίνα, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος