Mηδέν στα εκατό σκορ στο Rotten Tomatoes. Φετιχοποίηση του γυναικείου σώματος. Ένας άκρατος σωβινισμός. Κινηματογραφικό lap dance. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά στις πρώτες αντιδράσεις κοινού και κριτικών από τη δεύτερη ταινία της τριλογίας του Αμπντελατίφ Κεσίς.
Ο Τυνήσιος σκηνοθέτης ήρθε στις Κάννες φέτος με τη συνέχεια του Mektoub, My Love: Canto Uno που παρουσίασε στη Βενετία το 2017 και έκανε κάτι που σίγουρα μπορούμε να αποκαλέσουμε τολμηρό. Συμπεριφέρθηκε με τέτοιο τρόπο στο γυναικείο σώμα που πολύ εύλογα θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν σεξισμό.
Το Intermezzo είναι μια ταινία τρεισήμιση ωρών που δείχνει σε αρκετές περιπτώσεις το πάθος του σκηνοθέτη για τα γυναικεία οπίσθια. Κάθε σκηνή είναι και μια αρχή της πορείας της κάμερας προς τους γλουτούς. Ένας μαξιμαλισμός των γλουτών για την ακρίβεια. Ο ίδιος το αποκαλεί τη μανιέρα του, το στίγμα του, την μεταφυσική ανάγνωση του σώματος και αποκλειστικά του γυναικείου.
«Δεν μοιράζονται όλοι τον τρόπο που βλέπω τους άλλους. Εάν αυτό που βλέπω είναι αυτό που θέλω να δω και δεν ανταποκρίνεται στους άλλους, τότε είναι κάτι ευτυχές. Θα ήταν καταστροφικό να βλέπουν όλη μια ταινία με τον ίδιο τρόπο.
Προσπάθησα να δείξω ότι αντιδρά μέσα μου όταν βλέπω σώματα, κοιλιές, οπίσθια. Αυτό που έκανα ήταν να περιγράψω τα πράγματα μέσα από την κίνηση που τα πλάθει. Θέλησα να κινηματογραφήσω τη μαγεία του σώματος».
Αυτά ήταν τα λόγια του Κεσίς στη συνέντευξη τύπου. Αν τα διαβάσει κανείς ξέχωρα, έχει την αίσθηση ότι το Intermezzo είναι ένα πιο σωματικό Call Me By Your Name.
Οι περιγραφές όλων των κριτικών όμως απέχουν παρασάγγας από αυτή την ερμηνεία. Ένα πορνό με την ποιότητα που διακρίνει τις Κάννες. Αυτό θα μπορούσε να ταιριάξει περισσότερο. Αρκεί να δει κανείς τη σκηνή με την αιδοιολειξία στην τουαλέτα. Σαν να τοποθετήθηκε αμοντάριστη, με την κάμερα να εστιάζει στην κίνηση της γλώσσας και γενικά στο γεννητικό όργανο της πρωταγωνίστριας.
Ο Κεσίς παίζει πραγματικά με τα όρια της ανοχής σε κάθε του σκηνή. Ίσως η λέξη «σεξιστής» να είναι πολύ βιαστική για να κριθεί, αλλά σίγουρα είναι ένας άνθρωπος που εκμεταλλεύεται τη σκηνοθετική του δύναμη για να κάνει πράξη τις φαντασιώσεις του. Το κάνει όμως σε αυτή την εποχή. Δεν είναι 2010. Δεν είναι καν 2017. Ο κόσμος έχει πια περισσότερο πολιτικά κριτήρια για μια ταινία, παρά κινηματογραφικά, και επιχειρηματολογεί με στατιστική κι όχι αισθητική. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παίρνει επαρκή βαθμό στην αισθητική το Intermezzo.
Στην περίπτωση αυτής της ταινίας του Κεσίς θα είχε γούστο να βλέπαμε τα κριτήρια βαθμολόγησης της αν προβαλλόταν στις Κάννες το 2007 για παράδειγμα. Σε επίπεδο σεξουαλικής και περιγραφικής εντροπίας πάντως ο Κεσίς θυμίζει έντονα την οπτική του Ζορζ Μπατάιγ. Άλλος ένας που με σημερινούς όρους δεν θα δυσκολευόταν να σταμπαριστεί ως σεξιστής.
Είναι αναμφίβολα κάπως μονομερής η οπτική του Κεσίς και η σύνδεση της επιθυμίας με το σώμα, αλλά από την άλλη είναι ένας άντρας σκηνοθέτης. Δεν πιστεύω πως θα ήταν ικανός να αποδώσει τη γυναικεία επιθυμία ως προς το αντρικό σώμα. Αφήστε δε που αν αντιστρέφονταν οι όροι της σκηνής με τον στοματικό έρωτα στο μπάνιο κι ήταν η Οφελί που το έκανε στον Εμέ με γκρο πλαν στο μόριο του, πάλι για σεξισμό θα μιλούσαμε.
Έχουν καταστεί πια τόσο λεπτά τα όρια μεταξύ τέχνης, αισθητικής και της ωμής μονομέρειας προς το ένα ή το άλλο φύλο, που ό,τι κι αν προσάψει ή αναγνωρίσει κανείς στον Κεσίς, δεν θα έχει πέσει μακριά.
Το Intermezzo είναι μια σκηνοθετική ματιά σχεδόν σεξομανούς ή οπισθιομανούς που διατρανώνει τα φετίχ του Κεσίς σαν μια ψυχοθεραπεία περί ηδονής και φαντασιακού. Ένα επίμετρο της λίμπιντο του. Κι αυτό είτε είναι μια δύσκολη ανάγνωση για τον οποιονδήποτε Άλλο, είτε αποτέλεσε την «καταδίκη» του Κεσίς.