H μέρα που άλλαξε τον κόσμο όπως τον ξέραμε ξημέρωσε την 26η Απριλίου 1986 όταν μια από τις πιο ιστορικές εκρήξεις όλων των εποχών λάμβανε χώρα στον αντιδραστήρα νούμερο 4 στο Τσέρνομπιλ.
Το ρολόι έγραφε 00:06, όταν οι επικεφαλής τεχνικοί Αλεξάντρ Ακίμοφ και Λεονίντ Τοπτούνοφ έκαναν έναν λανθασμένο χειρισμό των ράβδων ελέγχου, οδηγώντας τον αντιδραστήρα σε πολύ ασταθή κατάσταση.
Παρόλα αυτά, οι υπεύθυνοι στο σοβιετικό εργοστάσιο παραγωγής ατομικής ενέργειας αποφάσισαν να προχωρήσουν στο πείραμα αγνοώντας τις ενδείξεις. Το πείραμα θα συνεχιζόταν…
Μια από τις πιο εγκληματικές αποφάσεις όλων των εποχών είχε μόλις παρθεί.
Σύντομα, ο έλεγχος του αντιδραστήρα έπαψε να είναι στα χέρια τους. Η έκρηξη που έγινε έκανε την ισχύ του αντιδραστήρα να εκτοξευτεί δέκα φορές πιο πάνω από την προβλεπόμενη, από τους σχεδιαστές του, βαθμίδα. Η δεύτερη έκρηξη ήταν θέμα δευτερολέπτων.
Και ήρθε, με τον ραδιενεργό βρυχηθμό της να ακούγεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης. Η συνέχεια γνωστή…
Ακόμη κι όταν το θανατηφόρο νέφος απλωνόταν πάνω από την Ευρώπη καταδικάζοντας σε θάνατο και δυσπλασίες τις επόμενες γενιές, οι υπεύθυνοι υποβάθμιζαν το γεγονός και τις συνέπειές του. Όταν, πλέον, αντιλήφθηκαν τι είδους τέρας ήταν αυτό που ξέφυγε από το εργοστάσιο, το ρολόι του ολέθρου βρισκόταν λίγο πριν το μηδέν.
Εκεί στο υπόγειο της μονάδας 4, είχε ήδη γεννηθεί ένα «τέρας», που μια απλή επαφή μαζί του ήταν αρκετή για να σκορπίσει το θάνατο. Μια ραδιενεργή μάζα πλάτους 2,5 μέτρων και βάρους εκατοντάδων τόνων, η οποία ονομάστηκε λόγω του σχήματος της «Πόδι του Ελέφαντα».
Επρόκειτο για ένα από τα πιο επικίνδυνα αντικείμενα που είχε δει ποτέ ο πλανήτης. Το επίπεδο ακτινοβολίας στο «Πόδι του Ελέφαντα» μετρήθηκε σε 10.000 roentgens ανά ώρα, πράγμα που σήμαινε ότι όποιος το πλησίαζε έμπαινε αυτομάτως στη ζώνη του θανάτου.
2 λεπτά έκθεσης αρκούσαν για να αιμορραγήσεις, στα 4 λεπτά, ο πυρετός, η διάρροια και ο εμετός θα σε έριχναν κάτω, ενώ στα 5 λεπτά είχες υπογράψει τον θάνατό σου. 48 ώρες μετά η ραδιενέργεια θα σε είχε σκοτώσει.
Η επιστημονική ομάδα που ανέλαβε την αποστολή να τιθασεύσει το τέρας της ραδιενέργειας διαπίστωσε ότι το «Πόδι του Ελέφαντα» δεν αποτελούνταν μόνο από πυρηνικά καύσιμα. Ήταν επίσης λιωμένο σκυρόδεμα, άμμος και θωράκιση πυρήνα που όλα έλειωσαν και υγροποιήθηκαν μαζί.
Με την πάροδο του χρόνων, το «Πόδι» έχασε την τρομακτική ισχύ του, γέμισε από σκόνη, ενώ και η επιφάνεια του έσπασε. Παρόλα αυτά παραμένει εξαιρετικά επικίνδυνο για όποιον κάνει το λάθος να το πλησιάσει.
Σε ακτίνα 28 χλµ. από τον αντιδραστήρα νούµερο 4, «η είσοδος στο κοινό απαγορεύεται», ενώ στο σηµείο ελέγχου που οδηγεί στη ζώνη αποκλεισµού υπάρχει ένα µικρό άγαλµα της Παρθένου και µια πινακίδα όπου καταγράφονται οι ποσότητες καισίου και στροντίου που βρέθηκαν.
Στα υπόγεια του αντιδραστήρα, βαθιά μέσα στη σαρκοφάγο, υπάρχει ακόμα σήμερα το «πόδι του ελέφαντα», μια από τις πλέον διαχρονικές κληρονομιές της τραγωδίας, για να θυμίζει σε όλους ότι το πιο τοξικό αντικείμενο στη Γη, που δημιούργησε ο ίδιος ο άνθρωπος δεν έχει πεθάνει ακόμα. Αρκεί ένα λάθος για να ξυπνήσει και να σκορπίσει ξανά τον θάνατο…