Ο σχεδιασμός της οδοντόβουρτσας έχει αλλάξει ελάχιστα σε σχέση με την αρχαιότερη μορφή της. Η μεγαλύτερη διαφορά είναι στα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται οι οδοντόβουρτσες: είναι πλέον κατασκευασμένες εν μέρει από πλαστικό. Πώς όμως αυτό το απλό καθημερινό εργαλείο επηρεάζει το περιβάλλον;
Για αιώνες, η οδοντόβουρτσα ήταν κατασκευασμένη από φυσικά υλικά. Αλλά κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, το πρώτο διάστημα της πλαστικής καινοτομίας, οι κατασκευαστές άρχισαν να χρησιμοποιούν το νάιλον και άλλα πλαστικά στο σχεδιασμό της.
Το πλαστικό έχει διεισδύσει τόσο πολύ στο σχέδιο της οδοντόβουρτσας που είναι σχεδόν αδύνατο να καθαρίσουμε τα δόντια μας χωρίς αυτό. Και επειδή το πλαστικό είναι σχεδόν άφθαρτο, σημαίνει ότι σχεδόν κάθε οδοντόβουρτσα που κατασκευάζεται από τη δεκαετία του ’30 είναι ακόμα άθικτη!
Η αμερικανική οδοντιατρική ένωση προτείνει την αντικατάσταση των οδοντόβουρτσων κάθε τρεις ή τέσσερις μήνες. Ακολουθώντας όμως αυτές τις συστάσεις, ένας εξωπραγματικός αριθμός οδοντόβουρτσων θα μετατραπεί σε σκουπίδια. Οι περισσότερες από αυτές είναι παραδοσιακές οδοντόβουρτσες, αλλά ένας πολύ μεγάλος αριθμός ατόμων χρησιμοποιεί ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες που περιέχουν μπαταρίες, με αποτέλεσμα να καταλήγουν επίσης στο ρεύμα των αποβλήτων κάθε χρόνο.
Τώρα, ορισμένοι σχεδιαστές αναζητούν τρόπους για να ξανασχεδιάσουν αυτό το χρήσιμο, κλασικό, αλλά και τόσο κρίσιμο αντικείμενο, με έναν τρόπο που να απειλεί λιγότερο τον πλανήτη. Γι’ αυτό το λόγο, αρχίζουν να δρουν υπέρ της κατασκευής αυτού του βασικού αντικειμένου, χρησιμοποιώντας λίγο ή καθόλου πλαστικό.
Πολλές οδοντόβουρτσες είναι μη ανακυκλώσιμες επειδή τα σύνθετα πλαστικά από τα οποία κατασκευάζονται πλέον είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να διαλυθούν αποτελεσματικά. Ως απάντηση, ορισμένες εταιρείες έχουν επιστρέψει πίσω στο φυσικό υλικό, όπως το ξύλο. Επιπλέον, λαβές από μπαμπού μπορεί να λύσουν μέρος του προβλήματος, αλλά οι περισσότερες από τις βούρτσες μπαμπού εξακολουθούν να έχουν νάιλον τρίχες, και έτσι τουλάχιστον αυτό το μέρος της οδοντόβουρτσας πρέπει να πεταχτεί.
Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να βρούμε εναλλακτικές λύσεις στην κατασκευή οδοντόβουρτσας χωρίς πλαστικό. Τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά δεν είναι πάντοτε καλύτερα για τον πλανήτη σε σύγκριση με τα πιο παραδοσιακά πλαστικά, είτε επειδή δεν καταστρέφονται ολοκληρωτικά, είτε γιατί διαθέτουν πολύπλοκα περιβαλλοντικά ίχνη από μόνα τους.
Ωστόσο, οποιαδήποτε επιλογή που μειώνει τη συνολική ποσότητα υλικού είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ακόμα και η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, ώστε να σκέφτονται τα εργαλεία που χρησιμοποιούν για να καθαρίσουν τα δόντια τους, είναι κι αυτό ένα εξίσου μεγάλο βήμα.