Για να καταλάβουμε τι προκαλεί την τερηδόνα στα δόντια, χρειάζεται να μάθουμε λίγο περισσότερα γι’ αυτήν και για τη στοματική μας υγεία. Η στοματική μας κοιλότητα κατοικείται από εκατομμύρια βακτήρια. Κάποια από τα βακτήρια αυτά μπορούν να μεταβολίσουν τα απλά σάκχαρα των τροφών (ζάχαρη, απλούς υδατάνθρακες) και να παράγουν οξέα ικανά να καταστρέψουν την αδαμαντίνη των δοντιών μας. Τα στελέχη των Streptococcus mutans και Lactobacillus είναι αυτά που κυρίως ενοχοποιούνται για την τερηδόνα στα δόντια, τα οποία όμως αποτελούν σημαντικό ποσοστό της οδοντικής μικροβιακής πλάκας.
Μπορούμε να κάνουμε κάτι για την τερηδόνα στα δόντια;
Το ερώτημα λοιπόν, είναι τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να προστατέψουμε τα δόντια μας, εφόσον τα μικρόβια αυτά υπάρχουν στη στοματική μας κοιλότητα; Μελέτες που διεξήχθησαν τον περασμένο αιώνα σε ιδρυματοποιημένους ασθενείς στη Σουηδία απέδειξαν ότι δεν είναι μόνο η ζάχαρη, αλλά κυρίως η συχνότητα με την οποία καταναλώνεται καθημερινά, που μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα. Όπως βρέθηκε, οι ασθενείς που έτρωγαν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης μόνο μία φορά εμφάνιζαν σε πολύ μικρότερα ποσοστά τερηδόνα από αυτούς που έτρωγαν λίγο και σε μεγάλη συχνότητα.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι στα παιδιά -αλλά και στους ενήλικες- το ιδανικό είναι να φάνε ένα μικρό γλυκό μόνο μία φορά τη μέρα μετά από κάποιο γεύμα, έτσι ώστε μετά να απομακρυνθούν με το σωστό βούρτσισμα τα κατάλοιπα της ζάχαρης.
Τα γλυκά που «χαλάνε» περισσότερο τα δόντια μας
Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και η ποιότητα των γλυκών που τρώμε. Τη μεγαλύτερη ζημιά προκαλούν τα κολλώδη γλυκά όπως καραμέλες, τσίχλες με ζάχαρη και ζαχαρωτά παρά γλυκά όπως μπισκότα, σοκολάτες και παγωτά. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζάχαρη θα παραμείνει περισσότερη ώρα στο στόμα μας, όταν είναι σε κολλώδη μορφή, μασώντας ένα ζαχαρωτό για παράδειγμα, με αποτέλεσμα φυσικά την παρατεταμένη παραγωγή οξέων από τα τερηδονογόνα βακτήρια. Σημαντική εξαίρεση στα κολλώδη γλυκά αποτελεί στις μέρες μας το μέλι. Το μέλι, αν και στο παρελθόν έχει ενοχοποιηθεί για την τερηδόνα, σήμερα γνωρίζουμε ότι όταν δεν έχει προσθήκη ζάχαρης, εκτός από την πολύτιμη διατροφική του αξία, έχει και αντιτερηδονογόνο δράση.
Επιμέλεια: Λίλα Παπαδοπούλου, Παιδοοδοντίατρος