Κάποιοι ψυχολόγοι ζήτησαν από μια ομάδα ανθρώπων γύρω στην ηλικία των είκοσι ετών να γράψουν μια επιστολή σχετικά με τον παρόντα εαυτό τους, η οποία να απευθύνεται στον μέλλοντα εαυτό τους
Από ορισμένους ζητήθηκε να πάνε νοερά τρεις μήνες μετά, στον «κοντινό εαυτό τους», ενώ από άλλους ζητήθηκε να προχωρήσουν νοερά δύο δεκαετίες μπροστά, «στον μακρινό εαυτό τους».
Η οδηγία που τους δόθηκε ήταν: «Σκεφτείτε πώς θα είστε (τότε)… και γράψτε για τον άνθρωπο που είστε σήμερα, ποια θέματα είναι σημαντικά και αγαπητά σ’ εσάς, και πώς βλέπετε τη ζωή σας». Με άλλα λόγια, τους ζητήθηκε να σκεφτούν και να εκφράσουν τι είχε σημασία για τους ίδιους.
Αφού οι νεαροί έγραψαν τις επιστολές, οι ερευνητές τους παρουσίασαν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο περιελάμβανε τρία υποθετικά σενάρια παράνομων ενεργειών – να αγοράσουν έναν υπολογιστή που ήξεραν ότι είναι κλεμμένος, να διαπράξουν μια ασφαλιστική απάτη ή να κατεβάσουν δεδομένα χωρίς άδεια – και τους ρώτησαν πόσο πιθανό ήταν να συμμετάσχουν σε αυτές.
Διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που είχαν γράψει επιστολή στον μακρινό εαυτό τους ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να διαπράξουν οποιαδήποτε από τις τρεις έκνομες ενέργειες σε σχέση με αυτούς που είχαν γράψει επιστολή στον κοντινό εαυτό τους. Βλέποντας αυτό το εύρημα δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πώς η συγγραφή μιας επιστολής – στον εαυτό μας αν μη τι άλλο – θα μπορούσε να μεταβάλει τη στάση μας σχετικά με οποιαδήποτε συμπεριφορά.
Οι συγγραφείς των επιστολών όμως δημιουργούσαν αυτό που αποκαλούμε συνέχεια του εαυτού. Όταν συνδέθηκαν με τις αξίες τους και με το μακρινό εγώ τους, μπόρεσαν να δουν τον εαυτό τους ως ένα άτομο με βασικές πεποιθήσεις και ηθικές αξίες που θα παρέμεναν σταθερές ακόμη κι αν στη ζωή τους άλλαζαν πρόσωπα, δεδομένα και συνθήκες.
Αντίθετα, οι άνθρωποι οι οποίοι κλήθηκαν να «ταξιδέψουν» μόνο τρεις μήνες μπροστά, συνέχισαν να βλέπουν τον μακρινό εαυτό τους – όπως έχουν δείξει οι έρευνες ότι κάνουμε συχνά – σαν ξένο. Εξακολούθησαν επίσης να κάνουν ανάλογα τις επιλογές τους σαν να αφορούσαν κάποιον άλλο.
Άλλωστε, αν πιστεύεις ότι ο άνθρωπος που θα γίνεις σε είκοσι χρόνια δεν έχει πολλή σχέση με αυτόν που είσαι σήμερα, τι πειράζει αν αγόρασες κλεμμένα αγαθά, ή εξαπάτησες την ασφαλιστική σου εταιρεία, αν άρχισες το κάπνισμα ή αν φορτώθηκες με χρέη πιστωτικών καρτών; Η δημιουργία της συνέχειας του εαυτού βοηθά τόσο στην αποτροπή κακών επιλογών όσο και στη λήψη καλών αποφάσεων.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Susan David με τίτλο «Συναισθηματική ευελιξία», Πεδίο.