Χρειάστηκε να περάσουν πάρα πολλά χρόνια για να αναγκαστούν οι ηγέτες της Ευρώπης να αναφερθούν στον «ελέφαντα» που υπήρχε στο μπροστά στα μάτια τους. Βλέπετε η άνοδος της ακροδεξιάς στις ευρωπαϊκές χώρες ούτε προέκυψε «εν μία νυκτί» ούτε όμως είναι ανεξάρτητη από την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που ακολουθήθηκε επί μακρόν από την ηγεσία της ΕΕ.
Για πολλά χρόνια όμως φαίνεται πως τους αρκούσε να βγάζουν κάθε φορά κάποιο «λαγό από το καπέλο» προκειμένου να εμποδίσουν μια ενδεχόμενη νίκη της Μαρί Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, μια επικράτηση του κόμματος του Βίλντερς στην Ολλανδία ή μια «δυσάρεστη» έκπληξη στη Φιλανδία, την Αυστρία ή οπουδήποτε αλλού. Η ιστορία ήρθε να αποδείξει πόσο κοντόφθαλμη ήταν αυτή η τακτική.
Ετοιμάζεται να μετρήσει νίκες
Σήμερα λοιπόν η «κυβερνώσα ακροδεξιά» είναι γεγονός στην Ιταλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Εσθονία και -μέχρι πρότινος- στην Αυστρία. Οι προβλέψεις για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών μόνο ευοίωνα δεν είναι…
Στη Γαλλία, η Μαρί Λεπέν, αφού μετονόμασε το κόμμα της από Εθνικό Μέτωπο σε Εθνικό Συναγερμό προκειμένου να σηματοδοτήσει μια «νέα αρχή», φαίνεται να διεκδικεί με σοβαρές πιθανότητες την πρωτιά απέναντι στο κόμμα του Εμμάνουελ Μακρόν. Έχει φροντίσει δε να «λειάνει» τις θέσεις περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ και την ΕΕ, προκειμένου να λανσάρει ένα πιο «συστημικό προσωπείο».
Στην Ιταλία, η Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι αναμένεται να βρεθεί στην πρώτη θέση. Κι αυτό παρά την ενδοκυβερνητική κρίση που υπάρχει με το Κόμμα των 5 Αστέρων -αλλά και την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία- να αντιδρούν απέναντι στη ακραία αντιμεταναστευτική πολιτική του Ιταλού αντιπροέδρου και υπουργού Εσωτερικών. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ενδεχομένως να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για το ξέσπασμα πολιτικών εξελίξεων με την διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Στη Γερμανία, το AfD πιθανότατα θα καταγράψει για μια ακόμη φορά σημαντικό ποσοστό επενδύοντας στην αντιμεταναστευτική του ατζέντα
Στην Ισπανία, το νεοεμφανιζόμενο Vox μάλλον οδηγείται σε μια ακόμη εκλογική επιτυχία μετά από εκείνη των εθνικών εκλογών.
Στην Βρετανία, όπου οι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες στη «σκιά» του Brexit αλλά και των επικείμενων πολιτικών εξελίξεων, το κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ (υπό τον τίτλο Brexit) αναμένεται να βρεθεί στην πρώτη θέση, «ξεζουμίζοντας» ουσιαστικά τόσο το πρώην κόμμα του, το ακροδεξιό UKIP, όσο και τους Συντηρητικούς.
Στην Ολλανδία, όπου επίσης πραγματοποιήθηκε η ψηφοφορία για τις ευρωεκλογές, έχουμε «new entry» από το χώρο της ακροδεξιάς. Πέραν λοιπόν του κόμματος του Κόμματος της Ελευθερίας του Γκέερτ Βίλντερς, έχουμε την εμφάνιση του Φόρουμ για τη Δημοκρατία (FvD) , το οποίο μάλιστα ήρθε πρώτο στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές. Ο επικεφαλής του, Τιερί Μπωντέ, έχει λανσάρει το προφίλ του «σοφιστικέ ακροδεξιού», βάζει στο επίκεντρο το ζήτημα της μετανάστευσης, τάσσεται υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ, ενώ προσβλέπει στην κατάληψη της δεύτερης θέσης μετά το κεντροδεξιό κόμμα του πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε.
Άγνωστο παραμένει ποιος θα είναι ο αντίκτυπος για το ακροδεξιό πρώην συγκυβερνών Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) του σκανδάλου με πρωταγωνιστή τον ηγέτη του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε στην Αυστρία. Παράλληλα, δεδομένο θεωρείται πως ο Βίκτορ Όρμπαν θα θριαμβεύσει για μια ακόμη φορά στην Ουγγαρία, ενώ σημαντική παρουσία αναμένεται να έχουν ακροδεξιά κόμματα στην Πολωνία, την Σουηδία αλλά και στην Ελλάδα.
Η ανέφικτη ενότητα, οι Ρώσοι και ο Τραμπ
Την ίδια στιγμή, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι μέχρις στιγμής η Ακροδεξιά δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να πετύχει την «πολυπόθητη ενότητα», παρά τις προσπάθειες του Σαλβίνι, ο οποίος συγκέντρωσε τους αρχηγούς δώδεκα ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων πριν από λίγες μέρες στο Μιλάνο.
Οι λόγοι είναι πολλοί, καθώς τα ιδιαίτερα πολιτικά χαρακτηριστικά του καθενός από τα εν λόγω κόμματα(περισσότερο εθνικιστικό, άλλο εξτρεμιστικό, ρατσιστικό, αντισημιτικό) επιδρούν ανασταλτικά όσον αφορά την συνοχή τους.
Υπάρχουν όμως ένας ακόμη πολύ σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας, αυτός του διεθνούς παράγοντα. Δεν είναι τυχαίο πως αρκετά από το ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, όπως ο Εθνικός Συναγερμός της Γαλλία και το Afd στη Γερμανία που έχουν ανοιχτούς διαύλους με την ρώσικη κυβέρνηση και τον Βλάντιμιρ Πούτιν. Κάτι τέτοιο όμως αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την Ακροδεξιά στις πρώην κομμουνιστικές χώρες.
Από την άλλη, κόμματα όπως το πολωνικό PiS στρέφεται προς τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ δε θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι ο Αμερικάνος πρόεδρος υποδέχτηκε πρόσφατα «μετά Βαϊων και κλάδων» τον Βίκτορ Όρμπαν στον Λευκό Οίκο. Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν την ώρα που ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ, Στηβ Μπάνον, πραγματοποιεί εδώ κι αρκετούς μήνες ευρωπαϊκή περιοδεία στην Ευρώπη με στόχο την δικτύωση των ακροδεξιών κομμάτων.
Η ατζέντα της κυριαρχεί
Σε κάθε περίπτωση, πεδίο για προβληματισμό φαίνεται πως υπάρχει ακόμη και πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της ευρωκάλπης. Κι αυτό γιατί δεν είναι λίγα τα ζητήματα όπου η ατζέντα της Ακροδεξιάς κυριάρχησε σε μεγάλο βαθμό. Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα, το ζήτημα της μετανάστευσης, όπου τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κινήθηκαν στη λογική των «κλειστών συνόρων». Δεν ήταν άλλωστε μόνο οι κυβερνήσεις σε Αυστρία, Ουγγαρία ή Ιταλία που επιδόθηκαν σε ένα αντιμεταναστευτικό κρεσέντο, καθώς δεν μπορεί να μην συνυπολογίσει κανείς τους ενδοκυβερνητικούς τριγμούς στη Γερμανία λόγω της στάσης της Άγκελα Μέρκελ. Θα πρέπει να σημειωθεί πως σε αντίστοιχο πλαίσιο έχει κινηθεί αρκετές φορές και ο υποψήφιος του ΕΛΚ για την Κομισιόν, Μάνφρεντ Βέμπερ, του οποίου το κόμμα άλλωστε (CSU) στη Βαυαρία είχε πρωταγωνιστήσει στις επιθέσεις κατά τις Γερμανίδας καγκελαρίου.
Ταυτόχρονα, και στη Γαλλία η ρητορική της Μαρί Λεπεν φαίνεται να συμπαρασύρει τόσο το Συντηρητικό Κόμμα αλλά ακόμη και τον ίδιο τον πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος εσχάτως έχει υιοθετήσει το σύνθημα για «Ευρώπη, που προστατεύει τους Ευρωπαίους».
Παράλληλα, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η «αντικαταλανική υστερία» που επικράτησε στην Ισπανία, η οποία επικαθόρισε και την πρόσφατη προεκλογική περίοδο. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε το ακροδεξιό Vox, που βάσισε την όλη καμπάνια του στο καταλανικό ζήτημα, με δυο από τα μεγαλύτερα κόμματα, το πρώην κυβερνών Λαϊκό Κόμμα (PP) αλλά και τους Ciududanos, να πλειοδοτούν σε ακραία ρητορική. Δε δίστασαν μάλιστα να διοργανώσουν κοινές διαδηλώσεις κατηγορώντας τον σοσιαλιστή, Πεδρο Σάντσεζ για προδοσία, λόγω των διαπραγματεύσεων που διεξήγαγε με τους Καταλανούς αυτονομιστές.
Κάτι ανάλογο, δεν πρέπει να ξεχνάμε, είδαμε πρόσφατα και στη χώρα μας με επίκεντρο τις εξελίξεις στο Μακεδονικό. Δεν ήταν λίγες άλλωστε οι περιπτώσεις που κεντρικά στελέχη κομμάτων όπως η ΝΔ αλλά και το ΚΙΝΑΛ, διολίσθησαν στη ρητορική περί «προδοσίας» ή «ξεπουλήματος της Μακεδονίας». Έχοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω υπόψη, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως η Ακροδεξιά έχει ήδη πετύχει μια στρατηγική νίκη πριν καν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.