Βελτιωμένη κερδοφορία που μπορεί να προσεγγίσει και ρυθμό αύξησης 20% φέτος, παρουσιάζουν οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό, συμβάλλοντας καίρια στα έσοδα και τα κέρδη των μητρικών στην Ελλάδα.
Από πλευράς γεωγραφικής κατανομής, η Νοτιοανατολική Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 76% του συνολικού ενεργητικού των διεθνών δραστηριοτήτων των ελληνικών τραπεζών, με κυριότερη παρουσία στην Κύπρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, Κύπρος, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία (σημειώνεται ότι η Εθνική Τράπεζα έλαβε άδεια από την DGComp να διατηρήσει την παρουσία της με τη Stopanska) παρέχουν τη δυνατότητα σημαντικής αύξησης της κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζών. Και αυτό διότι αυτές δραστηριοποιούνται σε σταθερά οικονομικά περιβάλλοντα, με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξεως του 3% – 4% και αντίστοιχους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, αύξηση της καταθετικής βάσης με μειωμένο κόστος χρήματος (επιτόκια καταθέσεων) και ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον.
Το 2018, σε όλες τις χώρες της περιοχής με παρουσία των ελληνικών τραπεζών, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε σε σύγκριση με το 2017. Ωστόσο, η Αλβανία και η Βουλγαρία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ένα αρκετά υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων (12,7% και 12,9% αντίστοιχα στο σύνολο των δανείων). Τα τραπεζικά συστήματα των χωρών της περιοχής εξακολουθούν να έχουν ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια, η οποία, για όσες χώρες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, κυμαίνεται από 15% έως 22,8%.
Σημειώνεται ότι, εάν εξαιρεθεί η Τουρκία όπου πλέον δεν υπάρχει παρουσία ελληνικών τραπεζών, ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ των υπολοίπων χωρών της ΝΑ Ευρώπης κατά την τριετία 2017- 2019 παραμένει γενικά σταθερός στα επίπεδα του 3,5%.
Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ των οικονομιών των δύο κρατών-μελών της ΕΕ (Ρουμανία, Βουλγαρία) ήταν σημαντικά χαμηλότερος το 2018 (3,6%) σε σύγκριση με τους αντίστοιχους ρυθμούς κατά την τελευταία τετραετία. Το αποτέλεσμα αυτό οφειλόταν κατά κύριο λόγο στην πορεία της ρουμανικής οικονομίας και λιγότερο της βουλγαρικής, καθώς ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ της Ρουμανίας επιβραδύνθηκε εντονότερα το 2018. Η επιβράδυνση αυτή προήλθε κυρίως από την έντονη επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης, λόγω της επιβάρυνσης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος από την άνοδο του πληθωρισμού, και δευτερευόντως από την αυξημένη αρνητική συμβολή των καθαρών εξαγωγών στο ΑΕΠ. Ωστόσο, η επιβράδυνση αυτή αναμένεται να αντισταθμιστεί το 2019, λόγω κυρίως της προβλεπόμενης επιτάχυνσης των ακαθάριστων επενδύσεων που θα προκύψουν από την αυξημένη απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων μέσω της χρήσης προγραμμάτων χρηματοδότησης όπως είναι το “Start-upNation”, το οποίο απευθύνεται σε νέους επιχειρηματίες.
Σε ό,τι αφορά τη Βουλγαρία, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 3,2% το 2018. Η σταθερή αναπτυξιακή πορεία της χώρας, παρά τη σχετική επιβράδυνση, οφείλεται κυρίως στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, με βασικό παράγοντα την εγχώρια καταναλωτική δαπάνη, που υποστηρίζεται από τις θετικές εξελίξεις στην αγορά εργασίας και την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, τόσο οι ιδιωτικές όσο και οι δημόσιες, παραμένουν ισχυρές, καθώς ευνοούνται από τα χαμηλά επιτόκια και τις χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η ελαφρά επιβράδυνση της οικονομίας της χώρας το 2018 οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μικρότερη εξαγωγική επίδοση λόγω της χαμηλότερης εξωτερικής ζήτησης από την ΕΕ και την Τουρκία. Για το 2019, ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης της Βουλγαρίας εκτιμάται ότι θα είναι ισχυρότερος (3,6%), γιατί θα διατηρηθούν υψηλοί οι ρυθμοί της ιδιωτικής και της δημόσιας δαπάνης λόγω των αυξήσεων των μισθών στο δημόσιο τομέα και της απορρόφησης ευρωπαϊκών κονδυλίων από τη συγχρηματοδότηση προγραμματισμένων έργων με την ΕΕ.
Αναφορικά με τη “Βόρεια Μακεδονία” η οικονομία της επιταχύνθηκε σημαντικά το 2018, λόγω κυρίως της θετικής επίδρασης των καθαρών εξαγωγών που προήλθε από την έντονη εξωτερική ζήτηση στον κλάδο παραγωγής ηλεκτρικού εξοπλισμού και μηχανημάτων, καθώς και στον κλάδο της ενέργειας. Η οικονομία της προβλέπεται ότι θα διατηρηθεί ισχυρή για τα επόμενα δύο χρόνια, με κινητήριο μοχλό τις επενδύσεις, καθώς η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος αποτελεί κύριο μέλημα της κυβέρνησης.
Όσον αφορά τη Σερβία, η επιτάχυνση της οικονομίας της κατά το 2018 προήλθε από το σύνολο των συνιστωσών της εγχώριας ζήτησης, κατά πρώτο λόγο τις επενδύσεις (+11,3%), κυρίως σε οδικά δίκτυα και στον τουρισμό, και δευτερευόντως την ιδιωτική κατανάλωση. Σημειώνεται ότι ο κατασκευαστικός κλάδος κατέγραψε αύξηση κατά περισσότερο από 20% σε ετήσια βάση. Η οικονομία της Σερβίας προβλέπεται ότι θα παραμείνει ισχυρή για το 2019- 2020 με κινητήρια δύναμη την εγχώρια ζήτηση, η οποία θα ενισχυθεί περαιτέρω υπό την επίδραση των βελτιωμένων συνθηκών εργασίας και του αυξημένου πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.
Της Νένας Μαλλιάρα