Το καρπούζι, ελληνιστί υδροπέπων (στα αγγλικά watermelon) προέρχεται από την τουρκική λέξη karpuz και είναι αναμφισβήτητα ο βασιλιάς των φρούτων του καλοκαιριού. Αγαπημένη τροφή τόσο των μεγάλων, όσο και των μικρών, προσφέρει εκτός από απόλαυση και δροσιά, πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.
Πρόκειται για ένα φρούτο που έχει πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε νερό -για την ακρίβεια 91,5%- δεν περιέχει καθόλου λίπη, είναι χαμηλό σε θερμίδες όπως και σε σάκχαρα (5%). Τα σάκχαρα που περιέχονται στο καρπούζι είναι λιγότερα από αυτά του μήλου.
Το καρπούζι οφείλει το έντονο κόκκινο χρώμα του στο λυκοπένιο. Τα 1.000 γραμμάρια κόκκινου ώριμου καρπουζιού περιέχουν 144 mg λυκοπένιου. Αυτό σημαίνει ότι περιέχει 40% περισσότερο λυκοπένιο περισσότερο από τη ντομάτα. Όσο πιο ώριμο είναι ένα καρπούζι, τόσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση του σε λυκοπένιο.
Καροτενοειδή και βιταμίνη Α
Το λυκοπένιο έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Εξουδετερώνει τις καταστροφικές για τον οργανισμό ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που δημιουργούνται κατά το φυσιολογικό μεταβολισμό των κυττάρων. Μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης διαταραχών και νόσων της όρασης όπως είναι ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ενώ θωρακίζει τον οργανισμό και τα μάτια από τις επιβλαβείς υπεριώδεις ακτίνες (UV).
Το καρπούζι είναι επίσης μια πολύ καλή πηγή βιταμίνης Α, ενδυναμώνει την όραση και θεωρείται από τις πιο σημαντικές βιταμίνες για τη διατήρηση της καλής υγείας των ματιών καθώς προστατεύει τα μάτια από διάφορες λοιμώξεις.
Τα 100 γραμμάρια φρέσκου καρπουζιού περιέχουν 569 mg βιταμίνης Α και καλύπτουν περίπου το 20% των ημερήσιων αναγκών μας σε βιταμίνη Α.
Το καρπούζι περιέχει επίσης καροτενοειδή όπως λουτεΐνη, ζεαξανθίνη και κρυπτοξανθίνη που βοηθούν τα μάτια να φιλτράρουν την επιβλαβή για τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ακτινοβολία (μπλε, υπεριώδη και υπέρυθρη). Τα καροτενοειδή αναστέλλουν και πιθανόν αναστρέφουν οφθαλμικές παθήσεις όπως την δυστροφία κωνίων, τη νόσο Stargardt’s, την κεντρική ορώδη αμφιβληστρειδοπάθεια και την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Το β-καροτένιο που βρίσκεται στο καρπούζι, είναι η προμετωπίδα των θρεπτικών για τα μάτια στοιχείων λόγω του ρόλου του ως πάροχος της βιταμίνης Α.
Ιδιαίτερα σημαντικά για τη διατήρηση της οπτικής οξύτητας είναι τα φλαβονοειδή που υπάρχουν σε αφθονία στο καρπούζι. Ενισχύουν τη ροή του αίματος στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ελαττώνουν την ευαισθησία στο έντονο φως, μειώνουν την οπτική κόπωση σε όσους χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή και βελτιώνουν την οπτική οξύτητα (βασική παράμετρος αξιολόγησης της όρασης που κάνει ο Οπτομέτρης ζητώντας από τον ασθενή να διαβάσει γράμματα και αριθμούς σε έναν πίνακα).
Το τελικό συμπέρασμα είναι πως το καρπούζι είναι μια “βόμβα” ωφέλιμων και θρεπτικών ουσιών με εξαιρετική δράση στα μάτια και στην όραση.