«Οσο πάει και χειροτερεύει. Ασθενείς και συνοδοί τους διαπληκτίζονται συνέχεια με το προσωπικό. Σπάνε πόρτες, χειροδικούν. Εχουμε δει ασθενή να έχει πιάσει και να τραβάει από τα μαλλιά γιατρό της κλινικής μας». Το φαινόμενο της βίας στα νοσοκομεία με θύματα το προσωπικό και θύτες ασθενείς και συγγενείς τους, όπως το περιγράφει στην «Κ» η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών – Πειραιώς Ματίνα Παγώνη, έχει λάβει τα τελευταία δύο χρόνια διαστάσεις επιδημίας και πλέον δεν είναι λίγοι όσοι επαγγελματίες υγείας καταλήγουν οι ίδιοι στα επείγοντα για τις πρώτες βοήθειες ύστερα από επιθέσεις ασθενών ή συγγενών ασθενών.
Σύμφωνα με τους εργαζομένους στα νοσοκομεία, οι καταγγελίες που λαμβάνουν για περιστατικά βιαιοπραγίας εντός των νοσοκομείων –κυρίως στα Επείγοντα τις ώρες της εφημερίας– είναι πλέον σε «ημερήσια διάταξη». «Πριν από δύο – τρία χρόνια οι καταγγελίες που έφταναν σε εμάς ήταν για ένα με δύο περιστατικά τον μήνα. Πλέον οι καταγγελίες είναι καθημερινές», σημειώνει στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων, Μιχάλης Γιαννάκος. Μόνο από τις αρχές του έτους έως και σήμερα έχουν δημοσιοποιηθεί από τους ίδιους τους εργαζομένους περισσότερα από δέκα σοβαρά περιστατικά σωματικής βίας εις βάρος γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία, ακόμη και τραυματισμοί με μαχαίρι.
Το πιο πρόσφατο εξ αυτών έλαβε χώρα στο νοσοκομείο Ναυπλίου, το προηγούμενο Σάββατο, με θύμα έναν τραυματιοφορέα που επιχείρησε να μεταφέρει μια έγκυο από την καρότσα αγροτικού στον χώρο των ιατρείων. Χωρίς λόγο δέχθηκε γροθιά στο κεφάλι από τον σύζυγο, με αποτέλεσμα να πάθει ρήξη τυμπάνου στο αριστερό αυτί. Οταν έφτασε η αστυνομία στο σημείο, ο δράστης είχε εξαφανιστεί.
Στο νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας» Πατρών ανήμερα το Πάσχα ασθενής έσπασε την τζαμαρία εντός του χώρου των επειγόντων περιστατικών, επιτέθηκε σε ιατρούς και από τύχη δεν υπήρξε σοβαρός τραυματισμός. Το Σάββατο 4 Μαΐου στο ίδιο νοσοκομείο, οκτώ άτομα, επισκέπτες ασθενούς, επιτέθηκαν στους νοσηλευτές της Πνευμονολογικής Κλινικής. Παραμονές Πρωτομαγιάς συνελήφθη 42χρονος ο οποίος φέρεται να χτύπησε αναίτια, σύμφωνα με την αστυνομία, γιατρό του νοσοκομείου Μεσολογγίου στο κεφάλι. Τον περασμένο Φεβρουάριο, γιατρός στο νοσοκομείο Καβάλας έπεσε θύμα άγριου ξυλοδαρμού από γιο ασθενούς ο οποίος απεβίωσε.
Το πιο σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε μέσα Ιανουαρίου, στο νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός, όταν, όπως κατήγγειλε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων, ένας χειρουργημένος ασθενής στην αγγειοχειρουργική κλινική μαχαίρωσε νοσηλεύτρια. Ο ασθενής – δράστης είχε φύγει από το νοσοκομείο χωρίς εξιτήριο τρεις ημέρες πριν από την επίθεση, ενώ με την επιστροφή του έστησε καρτέρι στην προϊσταμένη νοσηλεύτρια του τμήματος, στην οποία επιτέθηκε με μαχαίρι στον μηρό. Η νοσηλεύτρια χρειάστηκε να νοσηλευθεί δύο ημέρες στο νοσοκομείο.
Και στα παιδιατρικά
Βιαιοπραγίες με θύματα επαγγελματίες υγείας καταγράφονται ακόμη και στα παιδιατρικά νοσοκομεία. Στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου, οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την έξαρση των κρουσμάτων βίας, με αφορμή ένα περιστατικό όπου πατέρας παιδιού επιτέθηκε σε γιατρό.
Τέλη Μαρτίου, υπάλληλος ασφαλείας του Νοσοκομείου Παίδων Πατρών Καραμανδάνειο ξυλοκοπήθηκε άγρια από δύο μεθυσμένους Ρομά, οι οποίοι συνόδευαν ασθενή στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Επειδή έκαναν φασαρία, ο υπάλληλος τους είπε να ηρεμήσουν και αυτοί του επιτέθηκαν. Ο ένας τον ακινητοποίησε και ο άλλος τον γρονθοκοπούσε. Εσπασαν και τις τζαμαρίες στα Επείγοντα.
«Τα τελευταία δύο χρόνια έχει δημιουργηθεί πολύ σοβαρό πρόβλημα με τη βία εις βάρος του προσωπικού στα νοσοκομεία», σημειώνει στην «Κ» η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών Πειραιώς, Ματίνα Παγώνη. Και συνεχίζει: «Το φαινόμενο παρατηρείται συχνότερα στις γενικές εφημερίες και στα Επείγοντα των νοσοκομείων, όπου η αναμονή είναι μεγάλη και μπορεί να φτάσει και τις 7 ώρες, λόγω της μεγάλης αύξησης της προσέλευσης ασθενών, αλλά και των σοβαρών ελλείψεων προσωπικού. Εκτιμάται πως τα τελευταία δύο χρόνια έχει αυξηθεί η προσέλευση στα Επείγοντα των νοσοκομείων του ΕΣΥ κατά 25%-30%. Το αποτέλεσμα είναι ασθενείς και συνοδοί τους να εκνευρίζονται και να ξεσπούν στο προσωπικό των νοσοκομείων. Εχουν δίκιο να διαμαρτύρονται, αλλά οι μόνοι που δεν φταίνε σε αυτή την περίπτωση είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές. Αντίθετα, αυτοί που ευθύνονται είναι το υπουργείο Υγείας και οι διοικήσεις των νοσοκομείων, οι οποίοι όμως δεν έχουν επαφή με τους ασθενείς. Εχουμε επισημάνει το πρόβλημα σε όλες τις συναντήσεις μας με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, χωρίς όμως να έχουμε κάποια απάντηση για την επίλυσή του».
Αλλη αιτία για την έξαρση του φαινομένου είναι η πλημμελής φύλαξη των νοσοκομείων. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος, «οι υπάλληλοι φύλαξης είναι πολύ λίγοι, μόλις ένας-δύο ανά βάρδια, εξαιτίας της έλλειψης κονδυλίων των νοσοκομείων. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν πόρτες ασφαλείας στις κλινικές των νοσοκομείων». Είναι ενδεικτικό ότι το νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας» διαθέτει δέκα φύλακες συνολικά για να καλύψουν όλες τις βάρδιες. Το Καραμανδάνειο Νοσοκομείο Παίδων Πατρών, το οποίο εφημερεύει καθημερινά και είναι απομονωμένο μέσα σε δάσος, έχει μόνο οκτώ άτομα προσωπικό ασφαλείας. Ο κ. Γιαννάκος επιρρίπτει ευθύνες και στις διοικήσεις των νοσοκομείων, που αφενός δεν λαμβάνουν μέτρα βελτίωσης της φύλαξης των νοσοκομείων, αφετέρου αποφεύγουν να μηνύουν τους δράστες ακόμη και όταν είναι γνωστή η ταυτότητά τους. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, ιδίως στην περιφέρεια, δεν υποβάλλουν μηνύσεις φοβούμενοι αντίποινα.
Διεθνές φαινόμενο
Το φαινόμενο της βίας εις βάρος γιατρών στα νοσοκομεία αποτελεί χρόνιο πρόβλημα για όλα τα συστήματα υγείας. «Πάντα στην κρίση και στη φτώχεια, η βία αυξάνεται. Χώρες με μεγάλη φτώχεια όπως η Ινδία έχουν σοβαρό πρόβλημα με τη βία στα νοσοκομεία. Το φαινόμενο πλέον έχει περάσει και στον δυτικό κόσμο, με τους αρμόδιους οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος να τονίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων για την ανάσχεσή του», σημειώνει στην «Κ» το μέλος του Δ.Σ. του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου –σύμφωνα με τις πρόσφατες εκλογές– Γιώργος Ελευθερίου. Μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν καταδείξει ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των γενικών γιατρών έχει δεχθεί λεκτική ή σωματική βία από ασθενείς ή συγγενείς τους τον τελευταίο χρόνο, ενώ σε γερμανική μελέτη το αντίστοιχο ποσοστό ήταν στο 50%. Σύμφωνα με τον κ. Ελευθερίου, αυτό που χρειάζεται για την αντιμετώπιση της βίας στις μονάδες υγείας είναι ευαισθητοποίηση των πολιτών, καλύτερη οργάνωση των υπηρεσιών υγείας και θέσπιση αυστηρότερων ποινών για τους θύτες. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος προτίθεται να ξεκινήσει καμπάνια ενημέρωσης, αρχικά με τη διανομή ειδικών αφισών στα δημόσια νοσοκομεία.
Ελλιπής η φύλαξη, αλωνίζουν οι κλέφτες
Οι εργαζόμενοι στο κέντρο υγείας Ναυπάκτου την περασμένη Δευτέρα απηύθυναν έκκληση για τη λήψη μέτρων φύλαξης της μονάδας. Είχε προηγηθεί ένα απρόσμενο περιστατικό. Τρεις ημέρες πριν, ένας πολίτης με μαύρα ρούχα είχε εισβάλει ξημερώματα –αφού η είσοδος ήταν κλειστή– από το παράθυρο του κέντρου υγείας. Εψαχνε για φάρμακα στο ιατρείο και απειλούσε το προσωπικό. Κλήθηκε η αστυνομία. Οταν έφτασαν οι αστυνομικοί ο εισβολέας είχε ήδη φύγει. Οι κλοπές εντός των μονάδων υγείας του ΕΣΥ είναι ένα καθημερινό φαινόμενο. Στόχος δεν είναι μόνο οι νοσηλευόμενοι ασθενείς και οι συνοδοί τους, αλλά και τα οχήματα αυτών, τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων, ακόμα και τα παρεκκλήσια. Μόνο το ΑΤΜ του Δρομοκαΐτειου τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει γίνει τρεις φορές στόχος. Τις δύο πρώτες φορές το μηχάνημα ήταν τοποθετημένο σε περιβάλλοντα χώρο, πριν οι υπεύθυνοι το μετακινήσουν σε εσωτερικό χώρο του τμήματος επειγόντων περιστατικών, γεγονός που όπως αποδείχθηκε δεν πτόησε τους δράστες.