Η επιτυχία είναι κάτι υποκειμενικό για τον καθένα.
Για χάρη όμως της απλότητας, ας υποθέσουμε πως όσο πιο ψηλά βρίσκεσαι στην ιεραρχία αναγκών του Μάσλοου (μια ψυχολογική εκτίμηση εκπλήρωσης αναγκών) τόσο καλύτερα τα πηγαίνεις.
Στην περίπτωση που δεν έχεις παρακολουθήσει μαθήματα ψυχολογίας, δεν μπορούμε να φτάσουμε στον καλύτερο δυνατό εαυτό μας (αυτοεκπλήρωση) αν δεν ικανοποιηθούν πρώτα οι πιο βασικές μας ανάγκες.
Με απλά λόγια, δεν μπορείς να γίνεις η ιδανική εκδοχή του εαυτού σου αν δεν έχεις αρκετό φαγητό και χρήματα για να πληρώνεις τους λογαριασμούς ή αρκετή αγάπη και εκτίμηση για να νιώθεις καλά με την αξία σου ως ανθρώπινο πλάσμα.
Αφού σου είπαμε όλα αυτά τα περισπούδαστα, πάμε στο προκείμενο. Τι μπορείς να κάνεις για να αρχίσεις να ανεβαίνεις την πυραμίδα. Σε αυτό θα σε βοηθήσει να ρίξεις μια ματιά στα ευρήματα ερευνών, οι οποίες ρίχνουν φως στο τι απαιτείται για να επιτύχουμε περισσότερο στη ζωή.
1. Αύξησε την αυτοπεποίθησή σου αναλαμβάνοντας δράση
Οι Katty Kay και Claire Shipman, συγγραφείς του The Confidence Code, έγραψαν ένα εκπληκτικό άρθρο στο The Atlantic επάνω σε αυτό το θέμα. Υπογραμμίζοντας στοιχεία μελετών που έχουν βρει πως υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα αυτοπεποίθησης ανάμεσα στα φύλα, επισημαίνουν πως η επιτυχία εξαρτάται τόσο από την αυτοπεποίθηση όσο και από την επάρκεια. Το συμπέρασμά τους;
Η χαμηλή αυτοπεποίθηση καταλήγει σε αδράνεια. «Όταν αναλαμβάνεις δράση ενισχύεται η πίστη σου στις ικανότητές σου να επιτύχεις», γράφουν. «Και πώς συσσωρεύεις αυτοπεποίθηση; Μέσα από τη σκληρή δουλειά, μέσα από την επιτυχία ακόμη και μέσα από την αποτυχία».
2. Διεύρυνε τον ορισμό που έχεις για την αυθεντία
Η αυθεντία είναι ένα πολύ επιθυμητό ηγετικό γνώρισμα, με την επικρατούσα άποψη να είναι πως οι καλύτεροι ηγέτες είναι εκείνοι που είναι ανοιχτοί, που είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους και που παίρνουν αποφάσεις βασισμένοι στις αξίες τους. Ωστόσο σε ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Harvard Business Review με τίτλο The Authenticity Paradox, η καθηγήτρια του Insead, Herminia Barra, συζήτησε μια ενδιαφέρουσα έρευνα επάνω σε αυτό το θέμα και αναφέρει την προειδοποιητική ιστορία μιας γενικής διευθύντριας που είχε μόλις πάρει προαγωγή.
Η συγκεκριμένη, παραδέχτηκε στους υφισταμένους της ότι ένιωθε φοβισμένη από τον διευρυμένο της ρόλο και τους ζήτησε να τη βοηθήσουν να τα καταφέρει. «Η ειλικρίνειά της τής γύρισε μπούμερανγκ», γράφει η Ibarra.
«Έχασε την αξιοπιστία της με τους ανθρώπους που ήθελαν και χρειάζονταν έναν ισχυρό ηγέτη να αναλάβει τα ινία». Οπότε έχε υπόψη σου αυτό: το να υποκρίνεσαι ότι διαθέτεις τα προτερήματα ενός επιτυχημένου ηγέτη δεν σε κάνει ψεύτικη. Απλά σημαίνει πως βρίσκεσαι σε φάση εξέλιξης.
3. Εκπαίδευσε τον εαυτό σου να καθυστερείς την επιβράβευση
Στο κλασικό Πείραμα με το Ζαχαρωτό του 1972 οι ειδικοί έβαλαν ένα ζαχαρωτό μπροστά σε ένα μικρό παιδί, με την υπόσχεση ενός δεύτερου ζαχαρωτού εάν το παιδί μπορούσε να κρατηθεί και να μην το φάει ενώ ο ερευνητής θα έβγαινε από το δωμάτιο για 15 λεπτά.
Ακόλουθες μελέτες στα επόμενα 40 χρόνια βρήκαν πως τα παιδιά που μπορούσαν να αντισταθούν στον πειρασμό να φάνε το ζαχαρωτό έγιναν μεγαλώνοντας άνθρωποι με καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες, με υψηλότερες βαθμολογίες στις εξετάσεις και μικρότερα ποσοστά κατάχρησης ουσιών. Αποδείχτηκε επίσης πως ήταν λιγότερο παχύσαρκοι και πιο ικανοί στη διαχείριση του άγχους.
Πώς όμως να βελτιώσεις την ικανότητά σου να καθυστερείς πράγματα όπως να φας κάτι junk food όταν δεν υπάρχουν υγιεινές εναλλακτικές ή να συνεχίσεις να τρέχεις στο διάδρομο ενώ θα προτιμούσες να σταματήσεις;
Ο συγγραφέας James Clear προτείνει να ξεκινήσεις σιγά σιγά, διαλέγοντας ένα πράγμα για να βελτιώνεσαι σταδιακά κάθε μέρα. Δεσμεύσου επίσης να μην αναβάλεις υποχρεώσεις που θα σου πάρει λιγότερα από δύο λεπτά για να τις κάνεις, όπως να πλύνεις τα πιάτα μετά το φαγητό ή να φας ένα φρούτο στη δουλειά δουλεύοντας προς το στόχο για μια πιο υγιεινή διατροφή. Το να δεσμευτείς να κάνεις κάτι κάθε μέρα είναι και αυτό αποτελεσματικό.
«Οι κορυφαίοι στις επιδόσεις σε κάθε πεδίο –αθλητές, μουσικοί, διευθυντές, καλλιτέχνες- είναι όλοι πιο συνεπείς σε σχέση με τους συναδέλφους τους», γράφει ο Clear. «Παρουσιάζονται και κάνουν τη δουλειά τους μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει ενώ όλοι οι άλλοι βαλτώνουν με τις απαιτήσεις της καθημερινότητας και δίνουν μια συνεχή μάχη ανάμεσα στην αναβλητικότητα και τα κίνητρα».
4. Δείξε πάθος και επιμονή για τους μακροπρόθεσμους στόχους σου
Η ψυχολόγος Angela Duckworth έχει περάσει χρόνια μελετώντας παιδιά και ενήλικες και βρήκε πως ένα χαρακτηριστικό είναι σημαντικός δείκτης επιτυχίας: το σθένος. «Σθένος σημαίνει να έχεις αντοχή. Το σθένος σημαίνει να φροντίζεις το μέλλον σου, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, όχι για μια εβδομάδα, όχι για ένα μήνα, αλλά για χρόνια και να δουλεύεις σκληρά για να κάνεις αυτό το μέλλον που επιθυμείς πραγματικότητα», λέει. «Σθένος σημαίνει να ζεις σαν η ζωή να είναι ένας μαραθώνιος, όχι ένα σπριντ».
5. Υιοθέτησε μια «νοοτροπία ανάπτυξης»
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η ψυχολόγος Carol Dweck από το Στάνφορντ, ο τρόπος που βλέπει ο καθένας την προσωπικότητά του επηρεάζει την ικανότητά του για ευτυχία και επιτυχία. Εκείνοι που έχουν μια «σταθερή νοοτροπία» πιστεύουν πως πράγματα όπως ο χαρακτήρας, η ευφυΐα και η δημιουργικότητα δεν αλλάζουν και η αποφυγή της αποτυχίας είναι ένας τρόπος να αποδείξουν τις ικανότητες και την εξυπνάδα τους.
Οι άνθρωποι με «νοοτροπία ανάπτυξης» όμως, βλέπουν την αποτυχία ως έναν τρόπο να αναπτυχθούν και έτσι καλοδέχονται τις προκλήσεις, επιμένουν στις αναποδιές, μαθαίνουν από την κριτική και φτάνουν στα υψηλότερα επίπεδα της επιτυχίας. «Πιστεύουν αυτοί οι άνθρωποι ότι μπορεί ο καθένας να γίνει ό,τι θέλει, πως οποιοσδήποτε με τα κατάλληλα κίνητρα ή εκπαίδευση μπορεί να γίνει Αϊνστάιν ή Μπετόβεν; Όχι, αλλά πιστεύουν πως οι πραγματικές δυνατότητες ενός ανθρώπου είναι άγνωστες (και άδηλες). Ότι είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς τι μπορεί να επιτύχει με χρόνια πάθους, μόχθου και εκπαίδευσης», σημειώνει.
6. Επένδυσε στις σχέσεις σου
Αφού παρακολούθησε για δεκαετίες τις ζωές 268 ανδρών φοιτητών του Χάρβαρντ από τις τάξεις του 1938 μέχρι του 1940, ο ψυχολόγος George Vaillant κατέληξε σε ένα συμπέρασμα που πιθανότατα γνωρίζεις ήδη: η αγάπη είναι το κλειδί για την επιτυχία.
Ακόμη κι αν ένας άντρας επιτύγχανε στη δουλειά, μάζευε ένα σωρό λεφτά και είχε καλή υγεία, χωρίς καλές προσωπικές σχέσεις δεν θα ήταν ευτυχισμένος, βρήκε ο Vaillant. Η μακροχρόνια μελέτη βρήκε πως η ευτυχία εξαρτάται από δύο πράγματα: «Το ένα είναι η αγάπη», σημείωσε. «Το άλλο είναι να βρεις έναν τρόπο να αντιμετωπίζεις τη ζωή ο οποίος δεν θα διώχνει μακριά την αγάπη».