Συμβάλλουν θετικά στο κλίμα, παίζουν το ρόλο τους σε έναν καλύτερο πλανήτη, είναι «πράσινες» και αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για ένα καλύτερο μέλλον και περιβάλλον, σύμφωνα με το Good Country Index, το οποίο μετρά τον αντίκτυπο που έχει μια χώρα σε όλο τον πλανήτη, το οικολογικό της αποτύπωμα σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας της και το ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται. Πάμε να γνωρίσουμε τις χώρες που αποτελούν λαμπρό παράδειγμα για όλες τις υπόλοιπες;
Νορβηγία: ηλεκτρικά αυτοκίνητα και επιστροφή στη φύση
Η Νορβηγία αποτελεί μια χώρα που ηγήθηκε πολλών περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης χρήσης ηλεκτρικού αυτοκινήτου στον πλανήτη και την υπόσχεση της κυβέρνησης να είναι κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2030. Πέραν, όμως, των κυβερνητικών αποφάσεων, οι πολίτες είναι πολύ συνειδητοποιημένοι και αγκαλιάζουν τη λογική του “friluftsliv”, δηλαδή της ζωής έξω στη φύση. Οι περισσότεροι περνούν πολύ χρόνο έξω στη φύση παντός καιρού, αφήνοντας ακόμη και τα μωρά να κοιμούνται έξω.
Στο Όσλο, μάλιστα, όπου η συγκοινωνία φτάνει μέχρι το δάσος, πολλοί επιλέγουν μια βόλτα εκεί μετά τη δουλειά, διατηρώντας την επαφή τους με τη φύση. Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, που για το 2019 το Όσλο κέρδισε τον τίτλο του Ευρωπαϊκής Πράσινης Πρωτεύουσας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την αποκατάσταση των καναλιών νερού, τις επενδύσεις στην ποδηλασία και τη δημόσια μετακίνηση και την πρωτοπόρα προσέγγιση στο budget για το κλίμα, καθιστώντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μετρήσιμες. Η πόλη έχει επίσης καταφέρει να απαλλάξει το κέντρο της από τα αυτοκίνητα, χάρη στους περισσότερους ποδηλατοδρόμους, ενώ το 99% της οικιακής ενέργειας έρχεται από βιώσιμες πηγές, μέσω της υδροηλεκτρικής ενέργειας από τις ακτές, τα φιορδ και τους καταρράκτες –αν και η χώρα αποτελεί ακόμη έναν μεγάλο εξαγωγέα πετρελαίου.
Πορτογαλία: ανακύκλωση και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Η Πορτογαλία είναι τρίτη στην κατάταξη για της συνεισφορά της στον πλανήτη, ενώ από νωρίς πρωτοστάτησε στην επένδυση ενός πλήρους δικτύου σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων (κάτι το οποίο μέχρι πρόσφατα ήταν δωρεάν). Συν τοις άλλοις, έδωσε κίνητρο στους πολίτες να ασχοληθούν με εναλλακτικές μορφές ενέργειας με χαμηλό κόστος και τη δυνατότητα να πωλούν ενέργεια στο δίκτυο, με τους περισσότερους να έχουν φωτοβολταϊκά ή αντλίες νερού που μετατρέπουν το νερό της βροχής σε καθαρό νερό.
Η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση αποτελούν τρόπο ζωής εκεί, με ειδικούς κάδους σε κάθε γειτονιά, ακόμη και για μπαταρίες. Η εκπαίδευση και η παιδεία, φυσικά, έχουν παίξει σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή την κουλτούρα, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να πρωταγωνιστούν, από ανεμογεννήτριες μέχρι υδροηλεκτρικά φράγματα. Στη Λισαβόνα που είναι λοφώδης, το ποδήλατο μπορεί να μην είναι τόσο δημοφιλές όσο σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά υπάρχουν άλλα βιώσιμα είδη μετακίνησης, όπως τα ηλεκτρικά scooter, που τα τελευταία χρόνια κάνουν θραύση.
Ουρουγουάη: μια από τις πιο ηθικές χώρες
Από άποψη κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, η Ουρουγουάη είναι 15η και στην πιο υψηλή θέση στην κατάταξη από τις χώρες της Νότιας Αμερικής. Ταυτόχρονα, αποτελεί έναν από τους πιο ηθικούς προορισμούς του πλανήτη, λόγω των κοινωνικών και περιβαλλοντικών πρακτικών της, ενώ είναι παγκόσμιος ηγέτης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η χώρα δεν είχε πηγές πετρελαίου και ξόδευε μεγάλα ποσά ετησίως για την εισαγωγή του.
Γι’ αυτό και ξεκίνησε να αντικαθιστά τα καύσιμα με βάση το πετρέλαιο, με «καθαρή» ενέργεια, κάτι που επετεύχθη σε λιγότερο από δεκαετία. Σήμερα, περίπου το 95% της ηλεκτρικής της ενέργειας προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, κυρίως υδροηλεκτρικής φύσης, ενώ αξιοποιεί τον ήλιο, τον άνεμο και τα βιοκαύσιμα. Το 2012, η χώρα λειτουργούσε με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο 40%, που σημαίνει ότι η αλλαγή είναι μεγάλη για τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Πέραν του οικονομικού κινήτρου, πάντως, οι πολίτες έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη Φύση, την Tierra Madre όπως την αποκαλούν και οι ίδιοι. Τέλος, τα μέσα μαζικής μεταφοράς κινούνται κυρίως με ηλεκτρισμό και το Διεθνές Αεροδρόμιο Carrasco στην πρωτεύουσα του Montevideo είναι πολύ κοντά στο να γίνει ολοκληρωτικά βιώσιμο με μια εγκατάσταση φωτοβολταϊκού.
Κένυα: απαγόρευση της πλαστικής σακούλας
Με τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τιος συχνές ξηρασίες, η Κένυα αποτελεί ένα από τα πιο μεγάλα θύματα της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση αποφάσισε να προστατέψει την οικονομία από τις αγροκαλλιέργειες και να λανσάρει το Πλάνο Δράσης Κλιματικής Αλλαγής με στόχο τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% μέχρι το 2030. Η χώρα βρίσκεται προς το παρόν στο νούμερο 26 της λίστας και για τον λόγο ότι απαγόρευσε την πλαστική σακούλα για να προστατεύσει το περιβάλλον, τα ποτάμια και τις θάλασσες. Το μέτρο αυτό, μάλιστα, είναι από τα πιο αυστηρά σε όλο τον κόσμο, αφού η χρήση πλαστικής σακούλας απειλείται ακόμη και με φυλάκιση.
Δεν απαιτείται, όμως, πάντα η παρέμβαση της κυβέρνησης προκειμένου να προστατευτεί το περιβάλλον, αφού οι τοπικές κοινωνίες εφαρμόζουν παραδοσιακά συστήματα περιβαλλοντικής προστασίας. Το δάσος Maasai Loita, για παράδειγμα, είναι ένα από τα λίγα εναπομείναντα δάση στην Κένυα τα οποία διαχειρίζονται ντόπιοι και παραμένει υγιές και καθαρό χάρη στα συστήματά τους. Για τους Maasai πάντως στη Νότια Κένυα, η οικογένεια και το περιβάλλον είναι δυο αλληλένδετα πράγματα, για τα οποία φροντίζουν εξίσου.
Το τοπ 10 των πιο πράσινων χωρών
1 Νορβηγία
2. Ελβετία
3. Πορτογαλία
4. Σλοβενία
5. Κύπρος
6. Φινλανδία
7. Σουηδία
8. Γερμανία
9. Κροατία
10. Σλοβακία
*Η Ελλάδα βρίσκεται στη θέση 42.