Ο Κριμαϊκός Πόλεμος (1853-56) αποτέλεσε μεγάλη δοκιμασία για την Ελλάδα. Οι Έλληνες είδαν στο ξέσπασμά του την ευκαιρία απελευθέρωσης των υπόδουλων ακόμα στον Τούρκο δυνάστη πατρίδων. Οι μεγάλες δυνάμεις όμως είχαν άλλη άποψη.
Όταν δε, με την συμμετοχή Ελλήνων αξιωματικών και εθελοντών από την ελεύθερη Ελλάδα, ξέσπασαν επιτυχή επαναστατικά κινήματα σε Ήπειρο, Θεσσαλία και Μακεδονία, Βρετανοί και Γάλλοι πίεσαν ιδιαίτερα τον βασιλιά Όθωνα να σταματήσει κάθε αντιτουρκική ενέργεια.
Αλλά και η Ρωσία δεν έδωσε πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε ο Όθων και συνέστησε στην Αθήνα… ουδετερότητα. Στο μεταξύ Βρετανοί και Γάλλοι, εντείνοντας τις πιέσεις τους, εφάρμοσαν ναυτικό αποκλεισμό, ουσιαστικά, στην Ελλάδα.
Ο Όθων μη έχοντας άλλη επιλογή υπέκυψε. Στις 24 Μαΐου 1854 μια γαλλική μεραρχία αποβιβάστηκε στον Πειραιά. Κατόπιν αποβιβάστηκαν και βρετανικά στρατεύματα. Δύο ημέρες αργότερα ο Όθων ανακήρυξε την ελληνική ουδετερότητα και ονόμασε πρωθυπουργό τον εκλεκτό της Βρετανίας Μαυροκορδάτο.
Στο υπουργείο Στρατιωτικών τοποθετήθηκε ο εκλεκτός της Γαλλίας Δημήτριος Καλλέργης, ο πρωτεργάτης της «συνταγματικής επανάστασης» της 3ης Σεπτεμβρίου 1843.
Κατοχή και χολέρα
Ουσιαστικά την εξουσία ασκούσε δικτατορικά ο Καλλέργης με την στήριξη των Γάλλων ενώ το Παρίσι σκεφτόταν ακόμα και την εκθρόνιση του Όθωνα. Το καλοκαίρι του 1854 η ξενική κατοχή επεκτάθηκε μέχρι στις παρυφές των Αθηνών, ενώ οι προκλήσεις των Γάλλων κυρίως ήταν συνεχείς.
Έφτασαν στο σημείο να καταστρέψουν τα πιεστήρια της εφημερίδας «Αιών», γιατί έγραφε εναντίον τους, ως η Ελλάδα να μην ήταν ανεξάρτητο κράτος, αλλά κατεχόμενη χώρα ή αποικία τους. Παράλληλα ήρθε και η χολέρα που έφεραν οι Γάλλοι στρατιώτες.
Η επιδημία επεκτάθηκε στην Αθήνα και από την ασθένεια πέθαναν περίπου 3.000 Έλληνες, το 1/10 του τότε πληθυσμού της πόλης, δηλαδή.
Ο Κριμαϊκός Πόλεμος έληξε και τυπικά με την Συνθήκη των Παρισίων, το 1856. Στο σχετικό συνέδριο απαγορεύτηκε η συμμετοχή της Ελλάδας. Οι δυνάμεις κατοχής επίσης εγκατέλειψαν την Ελλάδα μόλις τον Φεβρουάριο του 1857, αφού η Αθήνα δέχτηκε να αποδεχτεί την εγκατάσταση επιτροπής διεθνούς οικονομικού ελέγχου.
Για την Ελλάδα η εν λόγω περιπέτεια είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση του Αγγλικού και Γαλλικού κόμματος και μετά τη στροφή της Ρωσίας προς την πολιτική του Πανσλαβισμού και του Ρωσικού.