Σίγουρα προσπαθεί κάτι να μας πει, αλλά όχι πάντα «έλα να παίξουμε».
Η άποψη ότι «το κούνημα της σκυλίσιας ουράς» είναι ένδειξη χαράς είναι πιθανότατα η μεγαλύτερη παρερμηνεία της σκυλίσιας γλώσσας από το… ανθρώπινο είδος. Και ίσως η μεγαλύτερη αιτία για παρεξηγήσεις, καβγάδες και τραυματισμούς.
Αυτή η περιρρέουσα αντίληψη ευθύνεται για σειρά σκυλίσιων επιθέσεων και επικίνδυνων ανθρώπινων τραυματισμών, καθώς, όσο λιγότερο εξοικειωμένοι είμαστε με τους σκύλους, τόσο πιθανότερο είναι να «διαβάσουμε» το κούνημα της ουράς τους ως φιλικό.
Στην πραγματικότητα, πέρα από τις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να επιφέρει στα μπιμπελό και στα γυαλικά μας, η κουνιστή ουρά του σκύλου μας μπορεί να μας πει πολλά για το πώς αισθάνεται, αρκεί να την παρατηρήσουμε λίγο πιο προσεκτικά, σε συνδυασμό, όμως, με τις εκφράσεις του προσώπου και τη στάση του σώματος.
Όταν ο σκύλος κουνάει την ουρά του σίγουρα προσπαθεί κάτι να μας πει, αλλά όχι πάντα «έλα να παίξουμε». Δυστυχώς είναι αρκετά πιθανό να θέλει να μας προειδοποιήσει: «Άνθρωπε, μην πλησιάζεις άλλο». Αν, λοιπόν, δεν είμαστε θέση να ξεχωρίσουμε κούνημα από κούνημα είναι καλύτερα να κρατάμε τις αποστάσεις μας, ειδικά από άγνωστους σκύλους.
Μπορούμε γενικά να ερμηνεύσουμε μια κουνιστή ουρά ως ένδειξη ότι ο σκύλος είναι σε διέγερση και αφοσιωμένος σε αυτό που συμβαίνει στην περιοχή του ή σε αυτόν. Αλλά το κούνημα δεν αρκεί για να μας πληροφορήσει πώς σκοπεύει ο σκύλος να αντιδράσει σε αυτό που συμβαίνει.
Σημειώστε ότι ακόμα και οι σκύλοι μπορεί να παρερμηνεύσουν το κούνημα της ουράς, ειδικά αν είναι ελλιπώς κοινωνικοποιημένοι ή αν εμφανισιακά διαφέρει από τη δική τους (και των ομοίων τους, διαφορετικές φυλές ή τύποι σκύλων), αν είναι κοντή ή ακρωτηριασμένη.
Τι άλλο χρειάζεται να παρατηρήσουμε πριν πλησιάσουμε ένα σκύλο με κουνάμενη ουρά;
1 | Τοποθέτηση ουράς
Αν κρατάει την ουρά του ψηλά (σα σημαία) μπορεί να σημαίνει ενθουσιασμό, υψηλή αυτοπεποίθηση ή κυριαρχικότητα.
Ουρά χαμηλωμένη δείχνει ανασφάλεια, νευρικότητα ή συστολή. Αν μάλιστα έχει γυρίσει και προς τα μέσα, το ζώο πιέζεται πολύ (εκτός αν μορφολογικά ανήκει στα λαγωνικά όρασης όπως είναι ο κρητικός ιχνηλάτης, το γκρέιχαουντ και το γουίπετ).
Και στις δυο αυτές περιπτώσεις, αν δηλαδή η ουρά είναι σε κίνηση, αλλά τοποθετημένη ψηλά ή χαμηλά είναι ένδειξη υπερδιέγερσης Ο σκύλος προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί μας αλλά δεν είναι σίγουρο ότι η συμπεριφορά του θα είναι ελεγχόμενη και φιλική. Αν δεν γνωρίζουμε το σκύλο αυτό είναι καλύτερα να μην τον πλησιάσουμε. Αν είναι ο σκύλος μας, είναι καλή ιδέα να προσπαθήσουμε να τον ηρεμήσουμε.
Ήρεμη ψυχική κατάσταση υποδεικνύει μια ουρά μαλακά τοποθετημένη (ακουμπισμένη) σε συνέχεια της πλάτης του ζώου (στις 90 μοίρες περίπου).
2 | Ελαστικότητα ουράς
Μια χαλαρή, κυματιστή ουρά είναι συνήθως φιλική. Αν η κινούμενη ουρά είναι άκαμπτη, κουνιέται δηλαδή σαν ένα ξύλο, υποδεικνύει ένταση, νευρικότητα ή εχθρικότητα.
3 | Ταχύτητα κουνήματος
Συνήθως μια ουρά που κινείται γρήγορα είναι θετική ένδειξη ενώ μια αργά κουνάμενη ουρά είναι σημάδι επιφυλακτικότητας. Αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα…
Έτσι, η ταχύτητα κουνήματος δεν αρκεί ως πληροφορία για να καταλάβουμε πόσο φιλικό είναι ένα ζώο. Εκτός αν…
Η ουρά κινείται γρήγορα παρασύροντας όλο το σώμα του ζώου δεξιά-αριστερά. Ναι, τότε έχουμε ένα χαλαρό κορμί, ένα χαλαρό, φιλικό ζώο που προσκαλεί εμάς ή/και το σκύλο μας σε παιχνίδι. Όσο περισσότερο συμπαρασύρεται στο κούνημα το μπροστινό μέρος του σώματος τόσο φιλικότερο είναι το ζώο.
Ακόμα και γνωρίζοντας τα παραπάνω, δεν αρκεί το κούνημα της ουράς για να αποφασίσουμε αν ένας σκύλος είναι φιλικός ή εχθρικός. Χρειάζεται να συνυπολογίσουμε την συνολική εικόνα καθώς και άλλα σήματα που μας δίνει το ζώο. Για την ασφάλεια όλων, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι κηδεμόνες, πρώτοι, να μπορούμε να διαβάσουμε τη γλώσσα του σώματος του δικού μας σκύλου.
Πότε είναι ασφαλές να πλησιάσω ένα σκύλο που κουνάει την ουρά;
Δυστυχώς η ουρά δεν αρκεί για να μας το πει! Για να δείτε πόσο περίπλοκο μπορεί να γίνει, παρότι το κούνημα της ουράς χρησιμοποιείται ευρέως στον σκυλίσιο χώρο, διαφορετικές φυλές αλλά και άτομα χρησιμοποιούν την ουρά τους με διαφορετικό τρόπο. Άλλος σκύλος κρατάει την ουρά του πάντα κάπως ψηλά, άλλος την κουνάει πάντα κάπως πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.
Και είναι αρκετά σύνθετο, καθώς θα πρέπει να μπορούμε να συνδυάσουμε το κούνημα της ουράς με άλλα σήματα που δίνει το κάθε ζώο. Για παράδειγμα, ένα σκυλίσιο “χαμόγελο” -που δείχνει δόντια- μπορεί να είναι σημάδι χαράς, υποταγής, ανασφάλειας ή επιθετικότητας. Ακόμα και το γάβγισμα ή το γρύλλισμα έχουν τόσα να πουν: ενθουσιασμό (γιούπι πάμε βόλτα!), απαίτηση (πάμε βόλτα, άνοιξέ μου, δώσε μεζέ), ανασφάλεια ή εχθρικότητα (μην πλησιάζεις).
Το σκυλίσιο λεξιλόγιο συμπεριλαμβάνει πολλές “λέξεις” -ουρά, αυτιά, έκφραση, στόμα, βλέμμα, γάβγισμα, τρίχωμα, στάση σώματος- που συνδυαζόμενες μεταξύ τους σχηματίζουν «προτάσεις», δηλαδή διαφορετικοί συνδυασμοί των σκυλίσιων “λέξεων” σημαίνουν διαφορετικά πράγματα.
Μάλιστα, κάθε σκύλος χρησιμοποιεί με το δικό του τρόπο τις “λέξεις” που έχει στην κατοχή του (όπως άλλωστε κάνουμε κι εμείς) γεγονός που κάνει ακόμα πιο πολύπλοκο να καταλάβουμε τι θέλει να μας πει.
Με τον καιρό και την παρατήρηση θα μάθουμε να διαβάζουμε τη γλώσσα του σώματος του δικού μας αλλά και διαφορετικών τύπων σκύλων. Και μόνον τότε θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με σχετική ασφάλεια αν μπορούμε να πλησιάσουμε ένα ζώο που κουνάει την ουρά του ή αν είναι καλύτερα να μείνουμε μακριά.
Η βόλτα στο πάρκο αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να μελετήσουμε πώς συμπεριφέρονται οι τετράποδοι κάτω από διαφορετικές καταστάσεις και να μάθουμε πράματα που αγνοούσαμε για το σκύλο μας και για τη σκυλίσια φύση.
Πριν πάμε στο πάρκο για να συναντήσουμε τους φίλους του, είναι καλή ιδέα να τον έχουμε κουράσει αρκετά, ξοδεύοντας λίγο από τον ενθουσιασμό, την ένταση ή τη νευρικότητα που του προκάλεσε η όψη του λουριού και η συνειδητοποίηση ότι (επιτέλους) ήρθε η ώρα για βόλτα. Έτσι, θα φτάσει στο πάρκο πιο ήρεμος, φιλικός, χαλαρός και έτοιμος για σκυλίσιες γνωριμίες και «συζητήσεις»…
Από την Κλέα Μοριανού