Τι αλλάζει μετά το γάμο στο ζευγάρι και πώς δημιουργούμε σταθερές βάσεις στη σχέση μας;
Ο γάμος είναι μια δυναμική πράξη, είναι το πέρασμα από ένα προηγούμενο σε ένα επόμενο στάδιο της ζωής. Η απόφαση για μια τέτοια αλλαγή είναι σημαντική για αυτό αξιολογούμε πότε θα προχωρήσουμε και πώς. Συχνά πιστεύουμε ότι δεν θα αλλάξει τίποτα, όμως αλλάζουν σχεδόν τα πάντα. Βεβαίως, η αλλαγή δεν συμβαίνει αυτόματα σε μια ολιγόλεπτη τελετή. Ημέρα με την ημέρα, μήνα με το μήνα διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα στην οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε. Αν και είναι μια πολύ σημαντική απόφαση, συνήθως τα ζευγάρια απευθύνονται σε έναν σύμβουλο πολύ μετά από τον γάμο τους ή ελάχιστες μέρες πριν και μόνο όταν εμφανιστούν προβλήματα.
Ειδικότερα σε όσα αφορούν το γάμο και τις συντροφικές σχέσεις, δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες, καθώς σε κάθε χρονική περίοδο, τα κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα μετασχηματίζονται δημιουργώντας νέες ανάγκες, κανόνες και ρόλους. Ωστόσο, υπάρχει μια σειρά από παραμέτρους που μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας. Σε αυτό το άρθρο δεν θα αναζητήσουμε τα προβλήματα αλλά θα δώσουμε έμφαση αποκλειστικά σε όσα λειτουργούν θετικά, σε εκείνα που ενισχύουν τις δυνατότητες και τις επιθυμίες μας.
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να προχωρήσουμε;
Φυσικά και δεν υπάρχει μια αντικειμενική μέτρηση χρόνου ζωής μια σχέσης οπότε ας μην αναζητήσουμε «έτοιμες» και μετρημένες λύσεις. Ωστόσο, εξαιρετικά μακρόχρονες ή εξαιρετικά βραχύχρονες σχέσεις συχνά γίνονται έδαφος για συζήτηση. Οι χρονίζουσες σχέσεις ή οι έρωτες μερικών μηνών από τους οποίους προκύπτει γάμος «κάτι θέλουν να μας πουν» τόσο για τη σχέση με τον εαυτό μας όσο και για την επικοινωνία μας μέσα στο ζευγάρι χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα νομοτελειακά. Εδώ είναι σημαντικό να έχει γίνει ρητό, να έχουμε δηλαδή συνείδηση αυτού που συμβαίνει.
Αλλάζει κάτι μετά το γάμο;
Αλλάζουν πολλά και σημαντικά πράγματα στη σχέση. Η ζωή με τα ραντεβού, τις ερωτικές συναντήσεις, την περιορισμένη επαφή με τους γονείς και την ανοχή πριν το γάμο δεν διατηρείται και μετά. Ο γάμος όπως είπαμε, είναι μια τελετουργία μετάβασης από μια προηγούμενη ζωή σε μια νέα, με συνέχειες αλλά και σημαντικές αλλαγές. Κι αυτό που καταρχήν αλλάζει είναι οι ρόλοι. Από εραστές, «ζευγάρι», «σχέση», «αρραβωνιασμένοι», γινόμαστε σύζυγοι. Ο ρόλος αυτός έχει νέους κανόνες για την μεταξύ μας επικοινωνία και συνεργασία, δημιουργούνται νέες προσδοκίες και απαιτήσεις. Οι ανοχές και οι απαγορεύσεις του ενός προς τον άλλο ισορροπούν σε νέα επίπεδα. Για πρώτη φορά μοιράζονται οι αναγκαίες εργασίες για την επιβίωση και την ανάπτυξη του νέου οικογενειακού συστήματος και επαναπροσδιορίζονται οι σχέσεις με τις πατρικές οικογένειες που άλλοτε εμπλέκονται περισσότερο και άλλοτε λιγότερο. Ταυτόχρονα όμως, ο ρόλος των συζύγων διαμορφώνει και τις προσδοκίες για τον ρόλο των γονέων και την τεκνοποίηση. Σε αυτό το στάδιο, αν προκύψει κάποια ανισορροπία, συχνά το ζευγάρι καλείται να διαχειριστεί αρνητικούς παράγοντες τόσο κοινωνικούς όσο και βιολογικούς.
Πρόκειται δηλαδή, ιδιαίτερα στο ξεκίνημα, για μια περίοδο που απαιτεί λειτουργική επικοινωνία, συνεργασία και διάθεση προσαρμογής από το ζευγάρι.
Πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε σταθερές βάσεις
Ακόμη μία φορά, δεν υπάρχουν απόλυτοι κανόνες «σωστής συμπεριφοράς» ή «μαγικοί τρόποι» που αν τους ακολουθήσουμε, θα πετύχουμε με μαθηματική εξίσωση τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Μπορούμε όμως να έχουμε κατά νου παράγοντες που συνεισφέρουν ισχυρά προς τη θετική κατεύθυνση.
Η απόφαση είναι τόσο ατομική όσο και κοινή για το ζευγάρι. Δηλαδή, ο καθένας αρχικά αποφασίζει ελεύθερα, και η απόφαση αυτή είναι αποκλειστικά προσωπική, δεν έχει επηρεαστεί και δεν συνδέεται με άλλα πρόσωπα και καταστάσεις. Επομένως, διαμορφώνονται υγιείς βάσεις όταν η απόφαση δεν είναι αποτέλεσμα παρεμβολών και πιέσεων αλλά προσωπικής επιθυμίας που γίνεται κοινή και για τους δύο. Σε αυτό το πλαίσιο, ή μετάβαση στο στάδιο της γαμήλιας ζωής με το αγαπημένο πρόσωπο, ενισχύεται θετικά όταν το κίνητρο βρίσκεται με κατεύθυνση προς το μέλλον. Η απόφαση και το όνειρο για μια νέα ζωή αφορά το μέλλον μας και χρειάζεται ένας ξεκάθαρος στόχος για το τι και πώς θέλουμε να ζήσουμε. Ο γάμος δεν είναι θεραπευτικό πλαίσιο στο οποίο θα ξεπεράσουμε αρνητικές καταστάσεις, δεν αποτελεί το όχημα με το οποίο θα απομακρυνθούμε από προβλήματα του παρελθόντος. Κατανοούμε έτσι ότι εγκαθιδρύεται η σταθερότητα όταν σχεδιάζουμε το μέλλον με κατεύθυνση προς αυτό και με όσο το δυνατόν ξεκάθαρο τρόπο.
Ωστόσο, τις περισσότερες φορές τα ζευγάρια δεν συζητούν για το πώς φαντάζονται τη ζωή μετά το γάμο, ακόμη και τα πρακτικά – καθημερινά θέματα, ώστε να καταλήξουν αν συμφωνούν σε όσα ονειρεύονται. «Πώς σε φαντάζομαι ως σύζυγο, συμφωνούμε»; Έτσι, το ζευγάρι βασισμένο στη ζωή του, τις επιθυμίες αλλά και τους συμβιβασμούς του πριν από το γάμο, οραματίζεται την μετέπειτα οικογενειακή του ζωή. Σε αυτό το σημείο δημιουργούνται παρερμηνείες καθώς, όπως αναφέραμε παραπάνω, η ζωή με τα ραντεβού, τις ερωτικές συναντήσεις, δεν διατηρείται και μετά.
Καταλήγοντας, εκείνο που είναι πάντοτε ο στόχος μας στη συμβουλευτική ζεύγους, είναι η εγκαθίδρυση μιας σχέσης με αυθεντική συναισθηματική έκφραση. Διαμορφώνοντας τρόπους επικοινωνίας που επιτρέπουν αυτή την έκφραση, ενισχύουμε θετικά τη μετάβαση στο στάδιο της οικογενειακής ζωής.
Του Χαράλαμπου Πετρά, ανθρωπολόγου-ψυχολόγου