Οι μεγάλοι ηγέτες ποτέ δε γνωρίζουν με βεβαιότητα εάν τα σχέδιά τους θα λειτουργήσουν, αλλά προχωράνε έτσι κι αλλιώς μπροστά.
Όταν η Anna Nimiriano πηγαίνει κάθε πρωί στη δουλειά της, στην εφημερίδα Juba Monitor στο Νότιο Σουδάν, δεν χρειάζεται να ανησυχεί μήπως απολυθεί – είναι η αρχισυντάκτρια. Όμως, πρέπει να ανησυχεί για το αν φυλακιστεί ή ακόμα και το αν σκοτωθεί. Η αυταρχική κυβέρνηση της χώρας συχνά αντιπαθεί αυτά που δημοσιεύει. Τουλάχιστον επτά δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν στο Νότιο Σουδάν από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2013 και ο Πρόεδρος Salva Kiir έχει απειλήσει ρητά ότι θα σκοτώσει κι άλλους. Η οργάνωση One Free Press Coalition που έχει ως μέλη της μεγάλους ειδησεογραφικούς οργανισμούς λέει ότι η Nimiriano «ζει υπό συνεχή απειλή». Ωστόσο, αυτή συνεχίζει.
Η Nimiriano βρίσκεται στο Νο. 8 της νέας λίστας World’s 50 Greatest Leaders (50 Μεγαλύτεροι Ηγέτες του Κόσμου) του Fortune, ως ένα παράδειγμα εκπληκτικού θάρρους. Πολλοί από τους άλλους ηγέτες που τιμούμε δεν διακινδυνεύουν τη ζωή τους, αλλά είναι εντυπωσιακό πώς το θάρρος είναι ένα κοινό μοτίβο της φετινής λίστας. Στις επιχειρήσεις, στην κυβέρνηση, στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό ή στις μη κυβερνητικές οργανώσεις, αυτοί οι ηγέτες αναλαμβάνουν δράση πρώτοι, σε συνθήκες όπου ο κίνδυνος είναι συχνά μεγάλος και το μέλλον όχι και τόσο βέβαιο. Ο καθένας έχει κάτι να χάσει και πολλοί στη λίστα διακινδυνεύουν πράγματα που οι περισσότεροι άνθρωποι εκτιμούν ιδιαίτερα: φήμη, σταδιοδρομία, περιουσία.
Σκεφτείτε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Lloyds Banking Group, António Horta-Osório, ο οποίος έχει παραδεχθεί ανοιχτά την πάλη του με προβλήματα ψυχικής υγείας. Μια τέτοια δημόσια παραδοχή ήταν προηγουμένως αδιανόητη για έναν CEO υψηλού προφίλ, και άρα ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να ξέρει τι θα συνέβαινε. Αποδεικνύεται ότι η επιλογή του αυτή έτυχε επαίνου και όχι περιφρόνησης, και βοήθησε ώστε να φύγει ένα στίγμα σε έναν κλάδο που συχνά φέρνει τους εργαζομένους στα όριά τους.
Οι μεγάλοι ηγέτες ποτέ δε γνωρίζουν με βεβαιότητα εάν τα σχέδιά τους θα λειτουργήσουν, αλλά προχωράνε έτσι κι αλλιώς μπροστά. Αυτός είναι κι ο λόγος για τον οποίο αναγνωρίζουμε το «θράσος», με την καλή έννοια, ακόμη και αν τα αποτελέσματα δεν είναι γνωστά και ακόμη κι αν τα σχέδια δεν επικροτούνται απ’ όλους. Ο διευθύνων σύμβουλος Tim Cook καθοδηγεί την Apple, έναν γίγαντα αξίας 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μακριά από την εξάρτηση από τις πωλήσεις του iPhone, προς ένα επιχειρηματικό μοντέλο βασισμένο στα έσοδα από συνδρομές. Πολλοί ειδικοί του κλάδου είναι σκεπτικοί με τις κινήσεις του. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι έπρεπε να δράσει με τόλμη.
Πώς καταφέρνουν οι μεγάλοι ηγέτες να βρίσκουν τέτοιο θάρρος, σε αντίθεση με τους περισσότερους ανθρώπους; Οι έρευνες παραπέμπουν στην ύπαρξη ενός στυλ προσωπικότητας που βασίζεται στην «ανθεκτικότητα», η οποία εντοπίστηκε μεταξύ στελεχών επιχειρήσεων από την ψυχολόγο Suzanne C. Kobasa πριν από δεκαετίες. Τα ανθεκτικά άτομα δεν βλέπουν τον κόσμο ως απειλητικό, ούτε θεωρούν τους εαυτούς τους ανίσχυρους απέναντι σε γεγονότα που τους ξεπερνούν. Αντιθέτως, θεωρούν ότι η αλλαγή είναι φυσιολογική, ότι ο κόσμος είναι συναρπαστικός, ότι μπορούν να επηρεάσουν τα γεγονότα, κι ότι όλα είναι μια ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη.
Δεκαετίες ερευνών δείχνουν ότι τα ανθεκτικά άτομα δεν αισθάνονται άγχος με τον τρόπο που το κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Έτσι, όταν ο διευθύνων σύμβουλος Satya Nadella κάνει ένα τεράστιο ποντάρισμα για τη Microsoft στον κλάδο του cloud computing, ή ο προπονητής των Λος Άντζελες Rams, Sean McVay, στοιχηματίζει την καριέρα του σε ένα νέο στυλ επίθεσης, είναι σε θέση να το κάνουν εν μέρει επειδή απλώς δεν φοβούνται. Το καλύτερο; Οι έρευνες δείχνουν επίσης ότι αυτοί οι ηγέτες, μέσω των προτεραιοτήτων, των συμβουλών και των προσωπικών παραδειγμάτων τους, μπορούν να μεταλαμπαδεύσουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τον κόσμο σε αυτούς των οποίων ηγούνται.