Δυο ώρες από την πόρτα του σπιτιού σου, μπορείς να ζήσεις το δικό σου Game of Thrones, σε κάστρα που έχουν δει πολιτισμούς να αρχίζουν και να τελειώνουν, ιστορίες να γράφονται και να σβήνονται, πολέμους και ανθρώπους να έρχονται και να φεύγουν. Και αν χίλια και βάλε χειροπιαστά χρόνια Ιστορίας μπροστά στα μάτια σου δεν αρκούν για να σε πείσουν πως στο τέλος, δεν μπορεί, όλο και κάτι θα πάει καλά, δεν ξέρουμε τι θα μπορούσε.
Ο Ακροκόρινθος
Μια φορά κι έναν καιρό, πριν από χιλιάδες χρόνια, στην Κόρινθο βασίλευε ο Σίσυφος, βασιλιάς φωτισμένος –αν και όχι πάντα έντιμος− που ήξερε να βλέπει τις ευκαιρίες εκεί που παρουσιάζονταν. Όταν το μάτι του πήρε τον Δία να τραβολογιέται με την Αίγινα, την κόρη του Ασωπού, σε κάτι σκοτεινές γωνίες, ο Σίσυφος πήγε γραμμή στον ποτάμιο θεό να του μαρτυρήσει πού ξεμοναχιάζει την κοράκλα του ο πατέρας των θεών, με τον όρο ο Ασωπός να του ανεβάσει νερό στο κάστρο. Κι έτσι ο Ακροκόρινθος έγινε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο κάστρο της Πελοποννήσου, που θα ευημερούσε στους αιώνες των αιώνων. Αυτό τουλάχιστον λέει ο μύθος.
Κάτι χιλιάδες χρόνια αργότερα, ο Ακροκόρινθος παραμένει το μεγαλύτερο κάστρο της Πελοποννήσου, και ένα από τα καλύτερα συντηρημένα επίσης. Πέρασε από σαράντα κύματα και άλλους τόσους πολιτισμούς, απέκτησε προσθήκες ανά τους αιώνες, έγινε μακεδονικό, ρωμαϊκό, φράγκικο, βυζαντινό, ενετικό, οθωμανικό, πουλήθηκε ακόμα και στους ιππότες της Μάλτας για ένα φεγγάρι (κάπως περισσότερο: 9 χρόνια, για να είμαστε ακριβείς) όταν ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, Δεσπότης του Μυστρά, ξέμεινε από λεφτά και χρειάστηκε άμεσα να ρευστοποιήσει κάτι. Το 1395 ήταν αυτό, αν αναρωτιέσαι.
(*) Ακριβώς 100 χιλιόμετρα, ή μία περίπου ώρα, απέχει ο Ακροκόρινθος από την Αθήνα. Η είσοδος στο κάστρο είναι ελεύθερη, και το ωράριο λειτουργίας προς το παρόν 8.00-16.00. Πιθανότατα το καλοκαίρι θα επεκταθεί.
Το Χλεμούτσι
Αν δε σε πειράζει να ακούγεσαι λίγο Μαντάμ Σουσού, μπορείς να το λες και Κλερμόντ, με το ρ ελαφρά γαλλικό. Έτσι το έλεγαν, άλλωστε, οι Φράγκοι που το έχτισαν. Η ελληνική παραφθορά του μπορούμε να συμφωνήσουμε πως είναι κάπως άχαρη. Το Χλεμούτσι, που λες, το έχτισε το 1223 ο Γοδεφρείδος Βιλεαρδουίνος, αρχηγός της τέταρτης Σταυροφορίας (αυτής που έκανε λίμπα την Πόλη το 1204) ο οποίος έγινε ο πρώτος Πρίγκηπας της Αχαΐας, ξεκινώντας την μακρόχρονη, κομπλικέιτιντ σχέση των Φράγκων με την Πελοπόννησο.
Το κάστρο του ήταν το μεγαλύτερο πράγμα που είχαν χτίσει οι Φράγκοι στα Βαλκάνια. Το πρότζεκτ αποδείχθηκε τόσο μεγαλεπήβολο και ο Γοδεφρείδος ξόδεψε (για την ακρίβεια, καταχράστηκε από την εκκλησία) τόσα φράγκα –φράγκα, φράγκος, είδες τι κάναμε εκεί− που ο Πάπας τον αφόρισε. Μετά, βέβαια, ανακάλεσε, γιατί το κάστρο ήταν «απαραίτητο, πάτερ ημών» και επίσης συγκλονιστικό. Παραμένει, δε, μέχρι σήμερα το σπουδαιότερο δείγμα φράγκικης αρχιτεκτονικής που έχουμε στην Ελλάδα. Κι αυτό, παρά το ότι άλλαξε ένα σωρό φορές χέρια και έγινε κατά σειρά καταλανικό, βυζαντινό, οθωμανικό, ενετικό. Το Χλεμούτσι σήμερα είναι ένα –εκτός από πανέμορφο− από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα της Πελοποννήσου.
(*) 297 χιλιόμετρα, ή τρεις περίπου ώρες, απέχει από την Αθήνα το Χλεμούτσι. Η είσοδος στο κάστρο κοστίζει 4€, και το ωράριο λειτουργίας είναι 8.30-16.00.
Το Νιόκαστρο
Μια ελαφρά ανηφοριά πάνω από το απόλυτα νησιώτικο λιμανάκι της Πύλου, και βρίσκεσαι σε ένα κάστρο… που δεν είναι ακριβώς νέο –απλά σε αυτά τα μέρη, όταν λένε «παλιό» εννοούν χίλια χρόνια παλιό, οπότε ξεχωρίζουν τα κάστρα τους σε Παλαιό και Νέο. Το Νιόκαστρο, που λες, το έχτισαν οι Οθωμανοί το 1573. Και αν αυτή η ημερομηνία δε σου λέει τίποτα, να πούμε πως ήταν δύο μόλις χρόνια μετά την πανωλεθρία του αήττητου ως τότε στόλου τους στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. «Να φτιάξουμε κανά κάστρο να φυλάμε τα νώτα μας, γιατί ανίκητοι πια δεν είμαστε». Κάπως έτσι σκέφτηκαν, και μας άφησαν κληρονομιά ένα από τα ωραιότερα κάστρα της Πελοποννήσου –αν όχι και της Ελλάδας ολόκληρης.
Σήμερα, το Νιόκαστρο στεγάζει το εντυπωσιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Πύλου, όπως και μια σειρά κτιρίων που έχουν αναστηλωθεί ή σώζονται από μόνα τους σε καλή κατάσταση, και φιλοξενούν ενδιαφέρουσες εκθέσεις και αφιερώματα. Η δε θέα από τα τείχη του κάστρου στην Πύλο και στην θάλασσα είναι λόγος αρκετός να ανηφορίσεις ως εδώ, ακόμα και αν δεν τρελαίνεσαι γενικώς για τα κάστρα και τις ιστορίες του (στην οποία περίπτωση παράξενο που είσαι εδώ που είσαι και διαβάζεις αυτό που διαβάζεις, όλα να τα λέμε).
(*) 283 χιλιόμετρα, ή τρεις ώρες και κάτι, απέχει το Νιόκαστρο από την Αθήνα. Η είσοδος στο κάστρο κοστίζει 6€ και το ωράριο είναι ήδη σε καλοκαιρινό mode, 8.00-20.00.
Το Κάστρο της Κυπαρισσίας
Λέγεται και Κάστρο των Γιγάντων, και το αγαπάμε πιο πολύ αυτό το δεύτερο όνομά του ομολογουμένως, όχι μόνο γιατί ακούγεται απόλυτα παραμυθένιο, αλλά κι επειδή του ταιριάζει γάντι: Το κάστρο όπως το βλέπεις σήμερα είναι φράγκικο, πατά όμως επάνω στα κυκλώπεια τείχη της Ακρόπολης που υπάρχουν εδώ από την αρχαιότητα. Αυτά ήταν που ο κόσμος τότε πίστευε πως τα έχουν φτιάξει γίγαντες, εξ ου και το όνομα που πέρασε τρία κάστρα (μεσολάβησε κι ένα βυζαντινό) και τρεις σχεδόν χιλιάδες χρόνια Ιστορίας.
Στο κάστρο που στεφανώνει την Άνω Πόλη της Κυπαρισσίας πέθανε ο τελευταίος από τους Φράγκους ηγεμόνες της Πελοποννήσου, τερματίζοντας 200 και κάτι χρόνια φραγκοκρατίας (1205-1432) μετά από τα οποία το κάστρο έγινε διαδοχικά βυζαντινό, οθωμανικό, ενετικό και ξανά οθωμανικό. Σήμερα σώζονται σε σχετικά καλή κατάσταση ο ανατολικός πύργος του κάστρου, γνωστός και ως Πύργος του Ιουστινιανού, τα τείχη του και κάποιες από τις πολεμίστρες. Από εδώ πάνω το ηλιοβασίλεμα, με τον ήλιο να βουτά στα νερά του Ιονίου, φαίνεται φαντασμαγορικό.
(*) 258 χιλιόμετρα, ή δύο ώρες και 45 λεπτά, απέχει από την Αθήνα το Κάστρο της Κυπαρισσίας. Η είσοδος στο κάστρο είναι ελεύθερη, και ωράριο δεν υπάρχει.
Το Παλαμήδι
Είχες αρχίσει να ανησυχείς πως το παραλείψαμε, ε; Λίστα με τα ωραιότερα κάστρα της Πελοποννήσου, όμως, χωρίς το Παλαμήδι δεν γίνεται. Ακόμα και αν το έχεις δει εκατό φορές από τότε που σας πήγαιναν υποχρεωτικά με το σχολείο, το καλύτερα διατηρημένο κάστρο της εν Ελλάδι Ενετοκρατίας, πάντα αξίζει άλλη μια επίσκεψη.
Και πάντα έχει άλλη μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διαβάσεις: Γιατί το λένε Παλαμήδι, ας πούμε, ξέρεις; Ξέρεις, απλά δε θυμάσαι. Πάμε, λοιπόν, λίγο πίσω ξανά στα σχολικά σου χρόνια, τότε που λέγαμε πως όταν οι Μυκηναίοι έφευγαν για την Τροία έστειλαν κάποιον στην Ιθάκη να φέρει σηκωτό τον Οδυσσέα, που τον ήθελαν μαζί τους. Εκείνος όμως δεν ήθελε, το θυμάσαι αυτό; Όταν, λοιπόν, είδε τον λεγάμενο να έρχεται από μακριά, άρχισε να σπέρνει τα χωράφια του με αλάτι για να το παίξει δήθεν τρελός. Ε, αυτός ο λεγάμενος, που όχι μόνο μυρίστηκε το κόλπο αλλά έπεισε και τον Οδυσσέα να πάει τελικά στην Τροία, ήταν ο Παλαμήδης, γιος του Ναυπλίου.
Το εκπληκτικά διατηρημένο σήμερα Παλαμήδι προσεγγίζεται είτε από ένα σωρό σκαλοπάτια, που ο θρύλος λέει πως κάποτε ήταν χίλια μέχρι που το άλογο του Κολοκοτρώνη έσπασε το τελευταίο και απέμειναν 999, είτε από ωραιότατο ασφαλτοστρωμένο δρόμο που σε φέρνει εσένα και το αυτοκίνητό σου στην είσοδο του κάστρου.
(*) Ακριβώς 150 χιλιόμετρα, ή κάτι λιγότερο από δύο ώρες, απέχει από την Αθήνα το Παλαμήδι. Η είσοδος στο κάστρο κοστίζει 8€ και το ωράριο είναι τον Απρίλιο 8.00-19.00, από τον Μάιο και μετά 8.00-20.00.