Ένα είδος δέντρου που λειτουργεί σαν αλεξικέραυνο για να επιβιώσει
Η πτώση κεραυνού σε δέντρο καταλήγει να το «σκοτώνει». Τώρα οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν ένα είδος δέντρου που όχι μόνο επιβιώνει από κεραυνούς, αλλά ευδοκιμεί όταν χτυπηθεί από έναν.
Καθώς, οι επιστήμονες προχωρούν σε αχαρτογράφητες περιοχές του Αμαζονίου, συλλέγοντας δεδομένα για νέα είδη, άρχισαν να εμφανίζονται θεωρίες για δέντρα ανθεκτικά στους κεραυνούς. Ωστόσο, μόλις πριν από περίπου έναν αιώνα ανακαλύφθηκαν στοιχεία για την ύπαρξη τέτοιων “υπερδέντρων”.
Σήμερα, οι επιστήμονες γνωρίζουν τουλάχιστον ένα είδος δέντρου που όχι μόνο αγνοεί πολλαπλές αστραπές κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά στην πραγματικότητα προσελκύει κεραυνούς και χρησιμοποιεί την καταστροφική του δύναμη για να σκοτώσει τα γύρω δέντρα και να πάρει όλο το φως του ήλιου και τα γύρω θρεπτικά συστατικά.
Το 2015, ενώ εργαζόταν στον Παναμά, ο Έβαν Γκόρα, δασικός οικολόγος στο Ινστιτούτο Έρευνας Οικοσυστημάτων Carey, σκόνταψε σε ένα αξιοσημείωτο θέαμα – ένα δέντρο που ονομάζεται Dipteryx oleifera που επέζησε από ένα ισχυρό χτύπημα κεραυνού με πολύ μικρή ζημιά. Δεν θα μπορούσε να ειπωθεί το ίδιο για το αμπέλι που βρισκόταν και τα δεκάδες δέντρα γύρω του. Όλα καταστράφηκαν.
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους στις ζούγκλες του Παναμά, ο Gora και η ομάδα του συνάντησαν άλλα δέντρα Dipteryx oleifera, γνωστά και ως δέντρα almendro, που φαινόταν να ευδοκιμούν αφού χτυπήθηκαν από κεραυνό αντί να πεθάνουν όπως άλλα είδη. Αποφάσισαν να το αποδείξουν επιστημονικά. Χρησιμοποιώντας ένα ειδικό σύστημα εντοπισμού κεραυνών, η ομάδα παρακολούθησε τα αποτελέσματα 93 δέντρων που χτυπήθηκαν από κεραυνό, μετρώντας παραμέτρους όπως η επιβίωση, η φυσική κατάσταση, η δραστηριότητα των παρασίτων και τα ποσοστά θνησιμότητας της γύρω βλάστησης για μια περίοδο δύο έως έξι ετών. Τα συμπεράσματά τους ήταν αξιοσημείωτα!
Σε μια επιστημονική εργασία που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό New Phytologist, και τα εννέα δέντρα Dipteryx oleifera που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη τους επέζησαν από κεραυνούς με πολύ μικρή ζημιά, σε σύγκριση με τα άλλα 84 δέντρα που υπέστησαν σοβαρές ζημιές: το 64% από αυτά πέθαναν μέσα σε δύο χρόνια και σχεδόν όλα έχασαν 5,7 περισσότερα φύλλα.
Τα δεδομένα τους έδειξαν ότι κατά μέσο όρο 9,2 γειτονικά δέντρα πέθαιναν όταν το Dipteryx oleifera δεχόταν χτύπημα, με τον ηλεκτρισμό να μεταδίδεται μέσω της επαφής κλαδιών, κληματίδων ή μικρών κενών μεταξύ των δέντρων. Ο κεραυνός τα γλίτωσε επίσης από το 78% περίπου των παρασιτικών κληματίδων, δίνοντάς τους μεγαλύτερη πρόσβαση στο ηλιακό φως και τα θρεπτικά συστατικά.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι το Dipteryx oleifera εξελίχθηκε για να προσελκύσει κεραυνούς. Είναι εξαιρετικά ψηλά και έχουν ασυνήθιστα φαρδιές κορυφές που λειτουργούν ως αλεξικέραυνα, καθιστώντας τα 68% πιο ευαίσθητα σε κεραυνούς από το μέσο δέντρο. Με μέση διάρκεια ζωής περίπου 300 χρόνια, πολλά Dipteryx oleifera χτυπιούνται από κεραυνούς αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους (κατά μέσο όρο κάθε 56 χρόνια).
Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη καταλάβει πώς ακριβώς αυτό το είδος δέντρου μπορεί να επιβιώσει από κεραυνούς που σκοτώνουν όλα τα άλλα δέντρα γύρω τους, αλλά υποψιάζονται ότι μπορεί να έχει να κάνει με την υψηλή αγωγιμότητα των δέντρων.
