Ενεργοποιείται ο διπλωματικός και ενεργειακός βραχίονας της Αθήνας για τον Great Sea Interconnector
«Το ζήτημα των ερευνών για την πόντιση του καλωδίου στο Αιγαίο παρακολουθείται από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη» σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, επισημαίνοντας με έμφαση ότι «δεν είναι αντικείμενο δημόσιας συζήτησης». Όπως υπογραμμίζουν, «η δημοσιότητα δεν βοηθά σε αυτή τη φάση».
Το μήνυμα από την πλευρά της Αθήνας είναι σαφές: η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector – GSI) είναι έργο εθνικής στρατηγικής σημασίας, και η υλοποίησή του αποτελεί προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Η διαχείριση της τεχνικής προετοιμασίας, της γεωπολιτικής δυναμικής και των διπλωματικών ισορροπιών γίνεται με διακριτικότητα, αλλά και αποφασιστικότητα.
Την ίδια στιγμή, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ένα ευρύ πλέγμα διπλωματικών κινήσεων, το οποίο ενισχύεται με την επικείμενη επίσκεψη του Γάλλου υπουργού Άμυνας στην Αθήνα στις 14 Απριλίου. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και ο ελλιμενισμός του γαλλικού αεροπλανοφόρου «Charles de Gaulle» στον Πειραιά, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω τη γαλλική στήριξη στο έργο. Η Nexans – κορυφαία εταιρεία του κλάδου με έδρα το Παρίσι – έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδιακού σκέλους του GSI, γεγονός που προσδίδει στο Παρίσι κρίσιμο ρόλο στην πορεία υλοποίησης του project.
Ο ρόλος του Ισραήλ
Στον ίδιο στρατηγικό ορίζοντα κινείται και το Ισραήλ, που αντιμετωπίζει τον GSI όχι μόνο ως ένα σημαντικό ενεργειακό έργο, αλλά και ως έναν πολύτιμο γεωπολιτικό διάδρομο. Για το Τελ Αβίβ, ο αγωγός αυτός συνιστά εργαλείο ενεργειακής ασφάλειας και βιωσιμότητας, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως γέφυρα προς την ευρωπαϊκή αγορά και κόμβος που συνδέει τη Μέση Ανατολή με τον Ινδο-Ειρηνικό. Το στρατηγικό αποτύπωμα του έργου, συνεπώς, εκτείνεται πολύ πέραν της Ανατολικής Μεσογείου.
Η σημασία του εγχειρήματος αποτυπώθηκε καθαρά και στην πρόσφατη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ. Σύμφωνα με πηγές της ελληνικής αποστολής, ο Έλληνας πρωθυπουργός εστίασε στην ανάγκη ενίσχυσης της διασυνδεσιμότητας και της προώθησης έργων ενεργειακής συνεργασίας που ενισχύουν τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή – με σαφή αναφορά στο GSI.
Στο τεχνικό σκέλος, η Ελλάδα έχει ήδη αιτηθεί την έκδοση Navtex για τη συνέχιση των βυθομετρικών ερευνών στα ανοιχτά της Κάσου και της Καρπάθου. Το ερευνητικό πλοίο NG Worker προγραμματίζεται να επιστρέψει άμεσα στη θαλάσσια περιοχή ενδιαφέροντος, ώστε να συνεχιστούν οι προκαταρκτικές εργασίες που είναι απαραίτητες για την πόντιση του καλωδίου.
Την ίδια ώρα, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η μελέτη κόστους-οφέλους για το κρίσιμο σκέλος της διασύνδεσης μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ. Πρόκειται για το πιο απαιτητικό τεχνικά και χρηματοδοτικά τμήμα του έργου, το οποίο και θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη συνολική του βιωσιμότητα. Σύμφωνα με κυπριακές πηγές, η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι καθοριστική, καθώς οι Βρυξέλλες έχουν ήδη εγκρίνει γενναία επιδότηση μέσω του μηχανισμού Connecting Europe Facility (CEF), αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο της διασύνδεσης στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό.
Οι προκλήσεις της Τουρκίας
Ωστόσο, εν μέσω των εξελίξεων, δεν λείπουν και οι προκλήσεις. Η Τουρκία επιχειρεί να κλιμακώσει την ένταση, αμφισβητώντας την ελληνική και κυπριακή κυριαρχία σε θαλάσσιες ζώνες. Φιλοκυβερνητικά τουρκικά μέσα κάνουν λόγο για «παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου» και «μονομερείς ενέργειες», επιχειρώντας να δημιουργήσουν αμφισβήτηση γύρω από τη νομιμότητα του έργου.
Παρά τις πιέσεις, η ελληνική πλευρά παραμένει σταθερή στη στρατηγική της: η υλοποίηση του GSI προχωρά βάσει σχεδιασμού, με στήριξη από ισχυρούς εταίρους, και με την Αθήνα να επενδύει τόσο στην τεχνική αρτιότητα όσο και στη γεωπολιτική ασφάλεια του εγχειρήματος. Στόχος είναι η δημιουργία ενός σταθερού και ελκυστικού περιβάλλοντος για τους επενδυτές, ικανού να υποστηρίξει ένα έργο υψηλής στρατηγικής αξίας και τεχνολογικής καινοτομίας.
