Τι ανέφερε ο διάσημος καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ μιλώντας στην La Repubblica
Σε μια περίοδο αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας ο Φράνσις Φουκουγιάμα – ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους και επιδραστικούς Αμερικανούς διανοητές – κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Μιλώντας στην La Repubblica, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ δεν μασά τα λόγια του, συγκρίνοντας ευθέως την πολιτική πορεία του Τραμπ με τις σκοτεινές δυνάμεις που οδήγησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ προειδοποιεί για τις συνέπειες μιας αυταρχικής αναδίπλωσης της Αμερικής στη διεθνή σκηνή.
Καταδικάζοντας τη νέα πολιτική δασμών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τη χαρακτηρίζει ως «την πιο ανόητη απόφαση που έχει λάβει ποτέ Αμερικανός πρόεδρος», προειδοποιώντας ότι μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμια οικονομική ύφεση. Όπως επισημαίνει, τα μέτρα αυτά αποτυπώνουν βαθιά άγνοια των βασικών οικονομικών μηχανισμών και πρώτα απ’ όλους πλήττουν τους ίδιους τους Αμερικανούς πολίτες.
Ο Φουκουγιάμα απορρίπτει επίσης τον ισχυρισμό ότι οι ΗΠΑ «εκμεταλλεύονται» από το διεθνές εμπόριο, υπενθυμίζοντας πως η ευημερία τους οικοδομήθηκε πάνω στη φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη και την κυριαρχία του δολαρίου. Όπως τονίζει, «το εμπορικό έλλειμμα δεν αποτελεί ένδειξη αδυναμίας, αλλά αντανάκλαση της παγκόσμιας θέσης του δολαρίου».
Σχετικά με τις εξαγγελίες για επαναπατρισμό της βιομηχανικής παραγωγής στις ΗΠΑ, ο διανοητής τις απορρίπτει ως μη ρεαλιστικές. Το υψηλό κόστος εργασίας, η πολυπλοκότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων και η γενικότερη αβεβαιότητα που προκαλεί μια αντιφατική και απρόβλεπτη ηγεσία, καθιστούν τέτοιου είδους σχέδια αδύνατα στην πράξη.
Παράλληλα, ο Φουκουγιάμα εκφράζει φόβους για τη διαμόρφωση ενός κόσμου όπου οι σταθερές δημοκρατικές αρχές υποχωρούν έναντι της γεωπολιτικής ισχύος και των σφαιρών επιρροής. «Δεν είναι αυτός ο κόσμος στον οποίο θέλουμε να ζούμε», τονίζει χαρακτηριστικά, προειδοποιώντας ότι η αποδυνάμωση της διεθνούς τάξης θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε παγκόσμια σύγκρουση.
Η αμερικανική απροθυμία να στηρίξει ουσιαστικά την Ουκρανία, κατά τον ίδιο, ενθαρρύνει την Κίνα να δράσει επιθετικότερα απέναντι στην Ταϊβάν, ενώ παράλληλα ανοίγει την πόρτα για νέες αμφισβητήσεις ακόμη και σε περιοχές όπως η Γροιλανδία.
Όσο για το ενδεχόμενο μιας τρίτης προεδρικής θητείας του Τραμπ, ο Φουκουγιάμα δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: «Όλες του οι πολιτικές έχουν αυταρχικά κίνητρα». Η μόνη ελπίδα, όπως επισημαίνει, βρίσκεται στην ανθεκτικότητα των θεσμών, στη λειτουργία της δικαιοσύνης και στις ισορροπίες των επερχόμενων εκλογών.
Το μήνυμα του Φουκουγιάμα είναι ξεκάθαρο: η Ιστορία όχι μόνο δεν έχει τελειώσει, αλλά βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η κατεύθυνση που θα πάρει εξαρτάται από τη συλλογική στάση των δημοκρατικών κοινωνιών απέναντι στην αυξανόμενη απειλή του αυταρχισμού.
