Σε αναζήτηση ενιαίου μετώπου βρίσκονται οι χώρες της ΕΕ για να απαντήσουν στους δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ομάδα χωρών, που περιλαμβάνει και την Ελλάδα, είναι αρνητική στην ενεργοποίηση του νόμου ACI ως απάντηση γράφουν οι Financial Times. Γιατί η Ιταλία πιέζεται να επιλέξει στρατόπεδο
Η Τζόρτζια Μελόνι δέχεται πιέσεις από τους εταίρους της Ιταλίας στην ΕΕ να «διαλέξει πλευρά» στον διατλαντικό εμπορικό πόλεμο, καθώς διατηρεί ένα ουσιαστικό βέτο ενάντια στην προσπάθεια ορισμένων ισχυρών κρατών-μελών να ωθήσουν τις Βρυξέλλες σε σκληρή απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, η οποία έχει φιλικούς δεσμούς με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ – αντιτίθεται σε μια γαλλογερμανική πίεση για κλιμάκωση της απάντησης της ΕΕ στον λεγόμενο «ανταποδοτικό δασμό» 20% που θα επιβληθεί στις εξαγωγές της.
Το Παρίσι και το Βερολίνο είναι μεταξύ των κρατών-μελών που προτρέπουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χτυπήσει τις εξαγωγές υπηρεσιών των ΗΠΑ, όπως η τεχνολογία, ως απάντηση στα μέτρα του Τραμπ που επηρεάζουν περισσότερα από 360 δισ. ευρώ του εμπορίου της. Σε μια συνάντηση των πρεσβευτών την Πέμπτη, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και το Βέλγιο δήλωσαν ότι η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει το «εμπορικό μπαζούκα» της, το νομικό όπλο δηλαδή κατά του εξαναγκασμού (Anti-Coercion Instrument – ACI) , για πρώτη φορά για να το πετύχει αυτό, σύμφωνα με διπλωμάτες της ΕΕ.
Ωστόσο, η χρήση του μέσου αυτού μπορεί να μπλοκαριστεί από μια μειοψηφία κρατών μελών με επαρκές βάρος (σ.σ. κριτήριο είναι ο πληθυσμός). Η Ιταλία, λόγω του μεγέθους της, θα είναι η καθοριστική χώρα στο στρατόπεδο του «όχι», το οποίο περιλαμβάνει επίσης τη Ρουμανία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία, σύμφωνα με τους διπλωμάτες που επικαλούνται οι Financial Times.
«Κάποια στιγμή θα πρέπει να διαλέξει πλευρά», είπε ένας από αυτούς. «Γίνεται πολύς λόγος για τις υπηρεσίες ως το επόμενο βήμα». Την περασμένη εβδομάδα είπε στους FT ότι ήταν «παιδικό» και «επιφανειακό» να καλείται να επιλέξει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, επιμένοντας ότι θα προστατεύσει τα συμφέροντα της Ιταλίας.
Η Μελόνι επέκρινε τους δασμούς του Τραμπ στην ΕΕ αυτή την εβδομάδα ως «λανθασμένη απόφαση». Ωστόσο, ζήτησε ηρεμία και ειλικρινείς διαπραγματεύσεις, προειδοποιώντας ότι η κλιμάκωση κινδυνεύει να πλήξει περαιτέρω να βλάψει τις ευρωπαϊκές οικονομίες. «Δεν είμαι πεπεισμένη ότι η καλύτερη επιλογή είναι να ανταποκριθούμε στους δασμούς με άλλους δασμούς», είπε η Ιταλίδα ηγέτης στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό Rai την Πέμπτη, τονίζοντας ότι η Ιταλία ήθελε να «αφαιρεθούν οι δασμοί και όχι να πολλαπλασιαστούν».
Η ανησυχία της Μελόνι για έναν εμπορικό πόλεμο απηχεί τη γνώμη των επιχειρηματικών ομίλων στην Ιταλία, η οποία εξακολουθεί να βλέπει τις ΗΠΑ ως σύμμαχο και φίλο, καθώς και τη δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της χώρας.
«Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει μία και μόνο χώρα που αυτοτραυματίζεται σε τεράστια κλίμακα», δήλωσε ο Μάρκο Σιμόνι, πρώην οικονομικός σύμβουλος δύο κεντροαριστερών Ιταλών πρωθυπουργών. Ο Σιμόνι υποστήριξε ότι οι καταστροφικές επιπτώσεις των δασμών στην οικονομία των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των πτωχεύσεων επιχειρήσεων και της απώλειας θέσεων εργασίας, θα οδηγούσαν σε ισχυρή εσωτερική πίεση για υποχώρηση.
Αν οι χώρες προχωρήσουν σε αντίποινα, είπε, «θα δώσουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα στον Τραμπ – όταν η ύφεση χτυπήσει την Αμερική, θα πει στο εκλογικό σώμα ότι βρισκόμαστε σε ύφεση λόγω των αντιποίνων».
Το μέσο κατά του εξαναγκασμού (ACI) επιτρέπει αντίποινα, όπως η αφαίρεση προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων ή ο περιορισμός της εμπορικής τους εκμετάλλευσης (π.χ. λήψεις λογισμικού, υπηρεσίες streaming). Η Κομισιόν μπορεί επίσης να μπλοκάρει άμεσες ξένες επενδύσεις ή να περιορίσει την πρόσβαση ξένων εταιρειών στους χρηματοπιστωτικούς τομείς (τράπεζες, ασφάλειες κ.ά.).
Η Ιρλανδία έχει αντιταχθεί δημόσια στη χρήση του ACI —που συμφωνήθηκε το 2023— ενόψει της συνεδρίασης των υπουργών εμπορίου της ΕΕ στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα. Το γραφείο της Μελόνι και τα αρμόδια υπουργεία αρνήθηκαν να σχολιάσουν την άποψη της Ρώμης σχετικά με τη χρήση του μέτρου.
Ωστόσο, η Μελόνι είπε στο υπουργικό της συμβούλιο το βράδυ της Παρασκευής ότι η ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσει το σοκ των δασμών Τραμπ ως ευκαιρία για να καταργήσει «τους δασμούς που έχουμε επιβάλει στον εαυτό μας», ιδίως εγκαταλείποντας τους «ιδεολογικούς» πράσινους κανόνες, περιορίζοντας τους «ασφυκτικούς» κανονισμούς και πιέζοντας «την επιτάχυνση της ενιαίας αγοράς».
Ακόμη και πριν από την ανακοίνωση των παγκόσμιων δασμών αυτής της εβδομάδας, ο Τραμπ είχε επιβάλει κλαδικούς φόρους 25% στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει ότι θα αντιδράσει για τους δασμούς στον χάλυβα σε εξαγωγές 26 εκατ. ευρώ. Η Ιρλανδία, η Γαλλία και η Ιταλία ζήτησαν να αφαιρεθεί το ουίσκι μπέρμπον από τη λίστα των προϊόντων που θα στοχοποιηθούν.
Ο τελικός κατάλογος αντίποινων, που είναι ανεξάρτητος από το ACI, θα αποσταλεί στα κράτη μέλη τη Δευτέρα, με την ψηφοφορία να έχει προγραμματιστεί για τις 9 Απριλίου. Αν εγκριθούν, θα τεθούν σε ισχύ στις 15 Μαΐου.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε μετά την ανακοίνωση του Τραμπ ότι η ΕΕ προετοιμάζει περαιτέρω αντίποινα, αλλά «είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί για την άρση τυχόν εναπομενόντων φραγμών στο διατλαντικό εμπόριο». Ωστόσο, αξιωματούχοι της Επιτροπής δήλωσαν ότι η ΕΕ δεν θα το πράξει μονομερώς.
Ο Καρλ Φάλκενμπεργκ, πρώην ανώτερος εμπορικός αξιωματούχος της ΕΕ και τώρα σύμβουλος της εταιρείας Shearwater, είπε ότι το μπλοκ θα πρέπει να χτυπήσει τις εξαγωγές υπηρεσιών των ΗΠΑ για να αποκτήσει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα: «Πρέπει να χτυπήσεις στις υπηρεσίες, εκεί που μπορείς να προκαλέσεις τη μέγιστη ζημιά… Μπορείς να διαπραγματευτείς με τις ΗΠΑ μόνο όταν έχεις βάλει και εσύ μέτρα στο τραπέζι».
