Μετά την Πολωνία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία κι η Φινλανδία αποχωρεί από την σύμβαση για την απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού
Η Φινλανδία, μέλος του ΝΑΤΟ, σχεδιάζει να αποχωρήσει από τη σύμβαση της Οτάβα για την απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού και θα αυξήσει επίσης τις συνολικές αμυντικές της δαπάνες τα επόμενα χρόνια, δήλωσε νωρίτερα σήμερα το πρωί ο πρωθυπουργός της χώρας Πέτερι Όρπο.
Δεν είναι η πρώτη χώρα που προχωρά σε μια τέτοια κίνηση καθώς η Πολωνία και οι βαλτικές χώρες Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία δήλωσαν τον περασμένο μήνα ότι θα αποχωρήσουν από τη σύμβαση.
Με την αποχώρηση από τη συνθήκη του 1997, η Φινλανδία, η οποία έχει τα μεγαλύτερα σύνορα του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, θα μπορούσε να αρχίσει να αποθηκεύει και πάλι νάρκες κατά προσωπικού για να τις έχει στη διάθεσή της σε περίπτωση ανάγκης ή ακόμη και να τις τοποθετήσει σε συγκεκριμένα σημεία των συνόρων
Η απαγόρευση με τη Σύμβαση της Οτάβας
Η Σύμβαση για την Απαγόρευση της Χρήσης, Αποθήκευσης, Παραγωγής και Διακίνησης Ναρκών κατά Προσωπικού (γνωστή ως Σύμβαση της Οτάβας) υιοθετήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1997 στο Όσλο και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 1999, όταν 40 χώρες την επικύρωσαν. Η Φινλανδία υπέγραψε τη σύμβαση το 1998 και την επικύρωσε το 2012, δεσμευόμενη να καταστρέψει τα αποθέματά της (περίπου 1 εκατομμύριο νάρκες) και να μην τις χρησιμοποιεί πλέον. Η σύμβαση απαγορεύει πλήρως τις νάρκες κατά προσωπικού σε όλα τα συμβαλλόμενα κράτη, που σήμερα ξεπερνούν τα 160, αν και μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα δεν την έχουν υπογράψει.
Τι ακριβώς κάνουν οι νάρκες κατά προσωπικού
Οι νάρκες κατά προσωπικού είναι εκρηκτικές συσκευές που τοποθετούνται στο έδαφος ή κρύβονται επιφανειακά και πυροδοτούνται συνήθως από πίεση (π.χ. όταν κάποιος τις πατήσει) ή άλλους μηχανισμούς, όπως σύρματα παγίδευσης.
Σκοπός τους είναι να σκοτώσουν ή να τραυματίσουν σοβαρά ανθρώπους, κυρίως πεζούς στρατιώτες, προκαλώντας καταστροφικές βλάβες, όπως ακρωτηριασμούς, εσωτερικά τραύματα ή θάνατο. Διαφέρουν από τις αντιαρματικές νάρκες, που στοχεύουν οχήματα, καθώς είναι μικρότερες, φθηνότερες και ευκολότερες στην τοποθέτηση, αλλά εξίσου φονικές. Με τις νεότερες τεχνολογικές εξελίξεις μπορούν ακόμη να «σπέρνονται» είτε μέσω πυροβολικού ή ακόμη και αεροπορικώς, σε τεράστιες εκτάσεις
Γιατί είχαν απαγορευτεί
Η απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού μέσω της Σύμβασης της Οτάβας προέκυψε από ανθρωπιστικές ανησυχίες.
Αδιάκριτη φύση: Δεν διακρίνουν μεταξύ στρατιωτών και αμάχων, με αποτέλεσμα να σκοτώνουν ή να τραυματίζουν παιδιά, αγρότες και άλλους πολίτες ακόμα και δεκαετίες μετά τη λήξη συγκρούσεων.
Μακροχρόνιος κίνδυνος: Παραμένουν ενεργές για χρόνια, μετατρέποντας κατοικήσιμες περιοχές σε ναρκοπέδια, εμποδίζοντας την επιστροφή προσφύγων και την οικονομική ανάπτυξη.
Ανθρωπιστικό κόστος: Εκτιμάται ότι πριν τη σύμβαση, οι νάρκες προκαλούσαν δεκάδες χιλιάδες θύματα ετησίως, κυρίως σε χώρες όπως το Βιετνάμ, η Καμπότζη και το Αφγανιστάν. Οι τραυματισμοί (π.χ. απώλεια άκρων) επιβάρυναν τις κοινωνίες με ιατρικά και ψυχολογικά προβλήματα.
Διεθνής πίεση: Οργανώσεις όπως η Διεθνής Εκστρατεία για την Απαγόρευση των Ναρκών (ICBL), που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1997, ανέδειξαν το ζήτημα, οδηγώντας σε παγκόσμιο κίνημα κατά της χρήσης τους. Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) εξέφρασε πρόσφατα ανησυχία για την απόφαση της Φινλανδίας και άλλων χωρών, προειδοποιώντας ότι η επαναφορά αυτών των όπλων θα μπορούσε να αντιστρέψει δεκαετίες ανθρωπιστικής προόδου στη μείωση των ναρκών.
Η Σύμβαση της Οτάβας αποτέλεσε ορόσημο για τον περιορισμό ενός όπλου με τεράστιο ανθρωπιστικό κόστος, αλλά η επαναφορά των ναρκών από τη Φινλανδία, μαζί με άλλες χώρες του ΝΑΤΟ όπως η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες, αντικατοπτρίζει τη σκληρή πραγματικότητα των σύγχρονων συγκρούσεων και την προτεραιότητα της εθνικής ασφάλειας έναντι διεθνών συμφωνιών σε περιόδους κρίσης.
