Τι συμβουλεύει η Κομισιόν τους πολίτες όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Οι ποικίλες αντιδράσεις των χωρών και οι κατηγορίες για «καταστροφολογία»
Οι πολίτες στην ΕΕ καλούνται να αποθηκεύσουν τρόφιμα, νερό και είδη πρώτης ανάγκης για 72 ώρες, στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής που αποσκοπεί στην αύξηση της ετοιμότητας σε περίπτωση καταστροφικών πλημμυρών, καταστροφικών πυρκαγιών, πανδημίες και στρατιωτικών επιθέσεων.
Περιγράφοντας την πρώτη της στρατηγική ετοιμότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι θέλει να ενθαρρύνει τους πολίτες να λάβουν «προληπτικά μέτρα για την προετοιμασία για κρίσεις, όπως η ανάπτυξη οικιακών σχεδίων έκτακτης ανάγκης και η αποθήκευση βασικών προμηθειών».
Σύμφωνα με τον Guardian η εν λόγω στρατηγική έχει βασιστεί εν μέρει από σχέδια στη Γερμανία και τις σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες έχουν διανείμει φυλλάδια ενημέρωσης του κοινού και έχουν αναπτύξει εφαρμογές που συμβουλεύουν τους πολίτες για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης ή άλλης εθνικής κρίσης.
Στα κράτη μέλη λέμε «72ώρες αυτάρκειας είναι αυτό που συνιστούμε», δήλωσε στους δημοσιογράφους. η Hadja Lahbib, η ευρωπαία επίτροπος, υπεύθυνη για την ετοιμότητα και τη διαχείριση κρίσεων.
Όταν ρωτήθηκε για το τι πρέπει να αποθηκεύσουν και να προνοήσουν να έχουν οι πολίτες στα σπίτια τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η ίδια τους προέτρεψε σε ένα βίντεο στον προσωπικό της λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο οποίο παρουσιάζει μια τσάντα έκτακτης ανάγκης.
Στο βίντεο η Lahbib συζητά για τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης που θεωρούνται απαραίτητα και μέσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται, έγγραφα ταυτοποίησης τα οποία πρέπει να τοποθετηθούν σε αδιάβροχο περίβλημα, κονσέρβες τροφίμων, εμφιαλωμένο νερό, σπίρτα, ελβετικό μαχαίρι, μετρητά, τραπουλόχαρτα, φάρμακα και ένα μικρό ραδιόφωνο.
Η στρατηγική εκπονήθηκε για να εξασφαλίσει καλύτερο συντονισμό της ΕΕ και ευαισθητοποίηση του κοινού για την αντιμετώπιση μιας σειράς δυνητικών κινδύνων, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα που επιδεινώνονται από την κλιματική κρίση, πανδημίες, κυβερνοεπιθέσεις και στρατιωτικές εισβολές.
«Πρέπει να προετοιμαστούμε για μεγάλης κλίμακας, διατμηματικά περιστατικά και κρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ένοπλης επίθεσης, που επηρεάζουν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη», αναφέρεται στο έγγραφο.
Η Επιτροπή ζητά επίσης μια πανευρωπαϊκή ημέρα ετοιμότητας για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, την ένταξη του θέματος στα σχολικά προγράμματα σπουδών και μια «στρατηγική αποθεματοποίησης» της ΕΕ για την εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων πρώτων υλών, καταφυγίων, γεννητριών και «ενδεχομένως» τροφίμων και νερού.
Παρόλο που η ΕΕ δεν έχει αρμοδιότητες επί των πολιτικών ή στρατιωτικών ένστολων υπηρεσιών, έχει αναλάβει σημαντικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση κρίσεων, έχει αναλάβει μεγαλύτερο και πιο ενεργό ρόλο από την εποχή που ξέσπασε η πανδημία του Covid και μετά.
Έτσι, τώρα προσπαθεί να είναι ένα βήμα μπροστά καθώς μια έκθεση του πρώην Φινλανδού προέδρου Sauli Niinistö διαπίστωσε πέρυσι ότι δεν υπήρχε «σαφές σχέδιο» για το τι θα έκανε η ΕΕ «σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον κράτους μέλους».
Ο Niinistö, ειδικός σύμβουλος της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ ήταν καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει κρίσεις και καταστροφές από ό,τι πριν από πέντε χρόνια, αλλά χρειαζόταν αλλαγή νοοτροπίας και περισσότερο σχεδιασμό για την πρόβλεψη κρίσεων.
Οι αντιδράσεις που έχουν προκληθεί
Τα σχέδια είναι πιθανό να προκαλέσουν μικτή αντίδραση από τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα οποία αντιλαμβάνονται τις δυνητικές απειλές με διαφορετικό τρόπο. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετονόμασε τα σχέδιά της για τις στρατιωτικές δαπάνες σε «Ετοιμότητα 2030», αντί του Rearm Europe, μετά από παράπονα των ηγετών της Ιταλίας και της Ισπανίας, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η προηγούμενη ονομασία ελλόχευε τον κίνδυνο να αποξενώσει τους πολίτες.
Αντίθετα, οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης έχουν πρωτοστατήσει στον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης. Οι σουηδικές αρχές συνιστούν να έχετε στο σπίτι σας καλή προμήθεια νερού, τρόφιμα πλούσια σε ενέργεια, κουβέρτες και εναλλακτική θέρμανση, καθώς και να επενδύσετε σε ένα καλό ραδιόφωνο με μπαταρία.
Η Νορβηγία συμβουλεύει τους πολίτες να προμηθευτούν μη απαραίτητα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων δισκίων ιωδίου σε περίπτωση πυρηνικού επεισοδίου.
Ακόμη, τα γερμανικά νοικοκυριά καλούνται να προσαρμόσουν τα δικά τους κελάρια, γκαράζ ή αποθήκες για χρήση ως καταφύγια, ενώ οι κατασκευαστές σπιτιών θα είναι νομικά υποχρεωμένοι να περιλαμβάνουν ασφαλή καταφύγια στα νέα σπίτια – όπως έχει ήδη κάνει η Πολωνία.
Η Roxana Mînzatu, αντιπρόεδρος της Επιτροπής, απάντησε στις κατηγορίες για καταστροφολογία, παρομοιάζοντας την ετοιμότητα με το να έχει κανείς ασφάλεια στο αυτοκίνητο του σε περίπτωση ατυχήματος: «Δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από το γεγονός ότι θέλετε να είστε προετοιμασμένοι και να ελαχιστοποιήσετε τις ζημιές, το κόστος και την ταλαιπωρία που μπορεί να υποστείτε».
Η Mînzatu, η οποία παραδέχτηκε ότι δεν έχει αποθέματα τριών ημερών αυτή την στιγμή στο σπίτι της, επικαλούμενη τον τρόπο ζωής της που προϋποθέτει να ταξιδεύει συχνά, δήλωσε ότι το μέρισμα της ειρήνης έδωσε στους ανθρώπους την αίσθηση ότι «δεν πρόκειται να συμβεί σε εμάς», παρά το γεγονός ότι είδε καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα ή πλημμύρες στην Ισπανία. «Είμαι ένα καλό παράδειγμα για το τι πρέπει να κάνουμε», είπε.
Η Lahbib, η οποία δήλωσε ότι είχε τις προμήθειες 72 ωρών, συμπεριλαμβανομένων των συστατικών για ζυμαρικά alla puttanesca, δήλωσε ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίσουν τι χρειάζεται «με βάση τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση στην οποία βρίσκονται».
Ο Βέλγος επίτροπος σημείωσε ότι στη Φινλανδία οι νέοι διδάσκονται πώς να χειρίζονται ένα όπλο, «αλλά δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα γινόταν εδώ στο Βέλγιο ή στη Γαλλία, όχι αμέσως, σε κάθε περίπτωση. Διαφέρει από χώρα σε χώρα, αλλά μπορούμε να μάθουμε ο ένας από τον άλλον».
