Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία για τις εκκρεμείς συντάξεις
Οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις του ΕΦΚΑ παρουσιάζουν μείωση, με 15.000 αιτήσεις να παραμένουν στη λίστα αναμονής τον Δεκέμβριο του 2024, ωστόσο το ίδιο έτος σημειώθηκε νέο ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων, με 197.228 νέες αιτήσεις.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της έκθεσης «Ατλας», τον Δεκέμβριο του 2024 οι συντάξεις με καθυστέρηση έκδοσης από 3 μήνες έως 2 χρόνια μειώθηκαν σε 15.000, από 23.050 που ήταν τον Δεκέμβριο του 2023, όπως επισημαίνει ο Ελεύθερος Τύπος.
Η μείωση των εκκρεμοτήτων αποτυπώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια: το 2019 υπήρχαν 127.155 εκκρεμείς συντάξεις, το 2020 μειώθηκαν σε 125.747, το 2021 σε 86.063, το 2022 σε 37.287, το 2023 σε 23.050 και το 2024 σε 15.000. Παράλληλα, οι μη ληξιπρόθεσμες αιτήσεις (εντός τριμήνου από την υποβολή) ανήλθαν σε 17.855 τον Δεκέμβριο του 2024, έναντι 18.241 τον ίδιο μήνα του 2023. Ωστόσο, στις εκκρεμείς συντάξεις δεν υπολογίζονται οι διεθνείς συντάξεις (για όσους έχουν χρόνο ασφάλισης στο εξωτερικό), ούτε οι αιτήσεις που τίθενται προσωρινά στο αρχείο «χωρίς απόφαση» λόγω ελλείψεων δικαιολογητικών. Εκτιμάται ότι οι ληξιπρόθεσμες διεθνείς συντάξεις αγγίζουν τις 20.000, ενώ οι αιτήσεις «χωρίς απόφαση» ήταν 22.981 τον Δεκέμβριο του 2024.
Καθυστέρησεις εξακολουθούν να παρατηρούνται σε περιπτώσεις όπως: αιτήσεις από ασφαλισμένους με οφειλές, αιτήσεις με διαδοχική ή παράλληλη ασφάλιση (π.χ. ΙΚΑ-ΟΑΕΕ, ΟΓΑ-ΟΑΕΕ, Δημόσιο-ΕΤΑΑ), καθώς και στις επικουρικές συντάξεις, με περίπου 35.000 αιτήσεις να εκκρεμούν έως και 3 χρόνια. Την ίδια στιγμή, το 2024 κατέγραψε ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων με 197.228 αιτήσεις για συντάξεις γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, αποτελώντας την τρίτη υψηλότερη επίδοση τα τελευταία επτά χρόνια, πίσω από το 2022 (211.133) και το 2021 (212.151). Αυξημένες δαπάνες και δημογραφική πίεση
Η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων εγείρει ανησυχίες για το ασφαλιστικό σύστημα, καθώς η δαπάνη για τις συντάξεις αυξάνεται περισσότερο από το κόστος των προσαυξήσεων.
Για το 2025, η συνολική δαπάνη προβλέπεται να ανέλθει κατά σχεδόν 1 δισ. ευρώ, με 420 εκατ. ευρώ να αφορούν την αύξηση 2,4% από 1/1/2025 και περίπου 600 εκατ. ευρώ την πληρωμή νέων συντάξεων, κυρίως από τις αιτήσεις του 2024.
Η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων επιτείνει τη δημογραφική κρίση, που θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή για το ασφαλιστικό, οδηγώντας σε αναγκαιότητα διαρθρωτικών μέτρων. Ένα από αυτά, που θα εφαρμοστεί σε περίπου ενάμιση χρόνο, είναι η σύνδεση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65.
Αυτό σημαίνει ότι τα όρια θα αυξάνονται ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Εκτιμήσεις της αναλογιστικής αρχής και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπουν αύξηση 1,5 έτους την τριετία 2027-2030, ανεβάζοντας το όριο για σύνταξη με 40ετία από τα 62 στα 63,5 έτη και για πλήρη σύνταξη με 15ετία στα 68,5 έτη.
Η βιωσιμότητα του συστήματος τίθεται σε κίνδυνο όταν οι ετήσιες συνταξιοδοτήσεις λόγω γήρατος υπερβαίνουν τις 70.000-80.000, όριο που το 2024 ξεπεράστηκε κατά πολύ.
