Σε χειρόγραφη διαθήκη του ο Μπετόβεν ζητούσε από τους φίλους του να γνωστοποιήσουν την κατάστασή του στο κοινό
Ο Γερμανός συνθέτης Λούντβιχ φαν Μπετόβεν πέθανε τον Μάρτιο του 1827, μετά από μακρά ασθένεια, κι ενώ είχε παραμείνει κλινήρης επί 3 μήνες, νοσώντας από ίκτερο, που του προκάλεσε πρήξιμο στην κοιλιά και τα άκρα με συνέπεια να αγωνίζεται να πάρει ανάσα.
Σχεδόν δύο αιώνες μετά τον θάνατο του Μπετόβεν μια ομάδα ερευνητών ξεκίνησε να εκπληρώσει τη διαθήκη του, με τρόπους που ο ίδιος δεν θα είχε ποτέ ονειρευτεί ότι ήταν δυνατοί, αναλύοντας γενετικά το DNA από αυθεντικά δείγματα των μαλλιών του.
“Πρωταρχικός μας στόχος ήταν να ρίξουμε φως στα προβλήματα υγείας του Μπετόβεν, στα οποία, ως γνωστόν, περιλαμβάνεται η προοδευτική απώλεια ακοής, η οποία ξεκίνησε στα μέσα και τέλη της δεκαετίας των 20 και τελικά οδήγησε στο να είναι λειτουργικά κουφός το 1818”, εξήγησε ο βιοχημικός Johannes Krause από το Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία.
Η πρωταρχική αιτία αυτής της απώλειας ακοής δεν έγινε ποτέ γνωστή, ούτε καν στον προσωπικό του γιατρό Δρ Γιόχαν Άνταμ Σμιτ.
Αυτό που ξεκίνησε ως εμβοές, οδήγησε σιγά-σιγά σε μειωμένη ανοχή στους δυνατούς θορύβους και τελικά σε απώλεια της ακοής στις υψηλότερες συχνότητες, τερματίζοντας ουσιαστικά την καριέρα του ως καλλιτέχνη.
Ωστόσο, υπέφερε και από άλλα προβλήματα υγείας. Τουλάχιστον από την ηλικία των 22 ετών λέγεται ότι υπέφερε από έντονους κοιλιακούς πόνους και χρόνιες κρίσεις διάρροιας.
Έξι χρόνια πριν από τον θάνατό του εμφανίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις ηπατικής νόσου, μια ασθένεια που θεωρείται ότι ευθύνεται, τουλάχιστον εν μέρει, για τον θάνατό του σε σχετικά νεαρή ηλικία 56 ετών.
Το 2007 μια ιατροδικαστική έρευνα σε μια τούφα μαλλιών που πιστεύεται ότι ήταν του Μπετόβεν υπέδειξε ότι η δηλητηρίαση από μόλυβδο θα μπορούσε να επιταχύνει τον θάνατό του, αν όχι να είναι τελικά υπεύθυνη για τα συμπτώματα που του στοίχισαν τη ζωή.
Δεδομένης της κουλτούρας της κατανάλωσης ποτών από μολύβδινα δοχεία και των ιατρικών θεραπειών της εποχής που περιλάμβαναν τη χρήση μολύβδου, δεν αποτελεί καθόλου περίεργο συμπέρασμα.
Αυτή η τελευταία μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023, καταρρίπτει ωστόσο τη θεωρία, αποκαλύπτοντας ότι τα μαλλιά δεν προέρχονταν ποτέ από τον Μπετόβεν αρχικά, αλλά μάλλον από μια άγνωστη γυναίκα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι αρκετές τούφες που επιβεβαιώνονται ως πολύ πιο πιθανές να προέρχονται από το κεφάλι του συνθέτη καταδεικνύουν ότι ο θάνατός του ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα μόλυνσης από ηπατίτιδα Β, η οποία επιδεινώθηκε από την κατανάλωση αλκοόλ και τους πολυάριθμους παράγοντες κινδύνου για ηπατική νόσο.
Όσο για τις άλλες παθήσεις του;
“Δεν μπορέσαμε να βρούμε μια οριστική αιτία για την κώφωση ή τα γαστρεντερικά προβλήματα του Μπετόβεν”, δήλωσε ο Krause.
Κατά κάποιο τρόπο, μας μένουν περισσότερα ερωτήματα για τη ζωή και τον θάνατο του διάσημου κλασικού συνθέτη.
Πού προσβλήθηκε από ηπατίτιδα; Πώς μια τούφα γυναικείων μαλλιών πέρασε για αιώνες ως η δική του Μπετόβεν; Και τι ακριβώς κρύβεται πίσω από τους πόνους στο έντερο και την απώλεια της ακοής του;
Δεδομένου ότι η ομάδα εμπνεύστηκε από την επιθυμία του Μπετόβεν να κατανοήσει ο κόσμος την απώλεια της ακοής του, πρόκειται για ένα ατυχές αποτέλεσμα. Αν και υπήρχε μια ακόμη έκπληξη θαμμένη ανάμεσα στα γονίδιά του.
Περαιτέρω έρευνα που συνέκρινε το χρωμόσωμα Υ στα δείγματα μαλλιών με εκείνα των σύγχρονων συγγενών που κατάγονται από την πατρική γραμμή του Μπετόβεν έδειξε μια αναντιστοιχία.
Αυτό υποδηλώνει εξωσυζυγική σεξουαλική δραστηριότητα στις γενιές που προηγήθηκαν της γέννησης του συνθέτη.
“Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ένα γεγονός εξωσωματικής πατρότητας στην πατρική του γραμμή μεταξύ της σύλληψης του Hendrik van Beethoven στο Kampenhout του Βελγίου το 1572 περίπου και της σύλληψης του Ludwig van Beethoven επτά γενιές αργότερα, το 1770, στη Βόννη της Γερμανίας”, δήλωσε ο Tristan Begg, βιολογικός ανθρωπολόγος που εργάζεται τώρα στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στο Ηνωμένο Βασίλειο.
