Μια αίσθηση συμβιβασμού πλανάται στον αέρα. Οι συνομιλίες ανάμεσα στην Τερέζα Μέι και τον Τζέρεμι Κόρμπιν μπορεί να αποτελέσουν σημείο καμπής. Δεν έχω ιδέα αν η Βρετανίδα πρωθυπουργός και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα καταλήξουν κάπου. Μπορεί και όχι.
Αλλά έχουν μια καλή ευκαιρία να εκπληρώσουν έναν άμεσο στόχο καθοριστικής σημασίας: μια συμφωνία την Τετάρτη από τους ηγέτες της Ε.Ε. στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την παράταση της επίσημης διορίας του Brexit, που λήγει την Παρασκευή.
Στην τελευταία του συνάντηση, το συμβούλιο επέμεινε σε μια πολιτική διέξοδο ως προϋπόθεση για μια μεγαλύτερη παράταση. Η διέξοδος πλέον υπάρχει: μια διακομματική διαδικασία. Είναι κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν.
Μειώνει την πιθανότητα ενός άτακτου Brexit και ταυτόχρονα αυτήν ενός δεύτερου δημοψηφίσματος.
Ούτε το Ηνωμένο Βασίλειο ούτε η Ε.Ε. έχουν προετοιμαστεί για ένα άτακτο Brexit. Οι ειδικοί στον τομέα των ιατρικών συσκευών φοβούνται πως σε μια έξοδο χωρίς συμφωνία θα δημιουργηθούν σημαντικές ελλείψεις και στις δύο πλευρές. Γνωρίζαμε για τα πιθανά προβλήματα εφοδιασμού στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά δεν είχα υπόψη ότι και η Ε.Ε. βασιζόταν στις εισαγωγές ιατρικού εξοπλισμού από το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα ήταν ανεύθυνο για τους πολιτικούς να επιδιώξουν ένα άτακτο Brexit, δεδομένου ότι δεν υπάρχει σαφής εικόνα για τα ρίσκα αυτά.
H άλλη ακραία επιλογή θα ήταν ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Θα είχε κάποιες ελπίδες, αν προτεινόταν αντί ενός άτακτου Brexit μόλις είχαν αποκλειστεί όλες οι άλλες επιλογές. Αλλά υπήρξαν στο ενδιάμεσο άλλες εξελίξεις.
Η κα Μέι ορθώς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της ενότητας του συντηρητικού κόμματος, αφότου οι βουλευτές απέρριψαν τη συμφωνία αποχώρησης τρεις φορές. Η θητεία της ως αρχηγού του κόμματος και πρωθυπουργού θα λήξει φέτος. Έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να συνεργαστεί με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης για να επιτύχει μια διακομματική πλειοψηφία. Αυτό που συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο μου θυμίζει λίγο τους μεγάλους συνασπισμούς της Γερμανίας, οι οποίοι σχηματίζονται όποτε είναι αδύνατο για κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα να σχηματίσει πλειοψηφία.
Είναι εξαιρετικά ειρωνικό ότι τη στιγμή της αποχώρησής του το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μια τόσο ευρωπαϊκή συμπεριφορά.
Θα ήμουν υπέρ μιας παράτασης ως τον Ιούνιο, όπως έχει υποστηρίξει η κα Μέι ή ως το τέλος Δεκεμβρίου. Μια διορία ως τον Ιούνιο έχει νόημα από την άποψη πως ό,τι πρέπει να αποφασιστεί τώρα μπορεί να αποφασιστεί σε μερικές εβδομάδες. Ευτυχώς, δεν υπάρχει ανάγκη να συμφωνήσει η κα Μέι με τον κ. Κόρμπιν στα συγκεκριμένα σημεία ενός ήπιου Brexit. Μου άρεσε η κάπως γενική πρόταση του Κένεθ Κλαρκ, συντηρητικού βουλευτή και πρώην υπουργού Οικονομικών, υπέρ μιας μόνιμης τελωνειακής ένωσης. Δεν υπάρχει νόημα να συζητάει κανείς συγκεκριμένες προτάσεις σε αυτό το στάδιο, γιατί οποιαδήποτε συμφωνία θα χρειαστεί χρόνια διαπραγματεύσεων. Το μόνο που χρειάζεται να επιτύχει η κα Μέι και ο κ. Κόρμπιν είναι να καταλήξουν σε μια συναίνεση για τις πολιτικές αρχές του Brexit.
H κα Μέι θα πρέπει να μετακινήσει μία από τις κόκκινες γραμμές της. Οι Εργατικοί θα πρέπει να εγκαταλείψουν το δεύτερο δημοψήφισμα, το οποίο δεν είναι ιδιαίτερο πρόβλημα για τον Κόρμπιν. Και οι δύο συμφωνούν πλέον να μπει τέλος στην ελεύθερη μετακίνηση.
Το πιο δύσκολο ερώτημα θα είναι το εξής: θα σεβόταν τον συμβιβασμό ένας νέος συντηρητικός ηγέτης και πρωθυπουργός;
Αυτός είναι ο λόγος που έχει τόσο μεγάλη σημασία η νέα διορία. Η Ε.Ε. θα έπρεπε να εξετάσει προσεκτικά τις επιπτώσεις μιας τόσο μεγάλης παράτασης. H πιο λογική διορία θα ήταν στα τέλη Δεκεμβρίου, με την τελική απόφαση να λαμβάνεται από τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο. Η Μέι δεν μπορεί να απομακρυνθεί από το κόμμα της ως τότε. Μια παράταση ως τον Δεκέμβριο θα πήγαινε πέρα από την κρίσιμη για τους Ευρωπαίους ηγέτες περίοδο αυτό το φθινόπωρο, κατά την οποία πρέπει να ρυθμίσουν σημαντικά ζητήματα: τον διορισμό των προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Θα χρειαστεί επίσης να αντιμετωπίσουν τον απόηχο των ευρωπαϊκών εκλογών.
Aν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρατείνει τη διορία ως το 2020, μπορεί να βρει απέναντί του τον Μπόρις Τζόνσον ως ηγέτη των Συντηρητικών και μέλος του επιφανούς κύκλου τους. Η Ε.Ε. θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τον Δεκέμβριο ως το τελικό όριο της αποχώρησης της κας Μέι, για να διασφαλίσει ότι θα κάνει τη συμφωνία με αυτήν.
Mια παράταση επί τη βάσει διακομματικών διαπραγματεύσεων θα ικανοποιούσε τον Εμανουέλ Μακρόν. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει δίκιο που αντιτίθεται σε μια άνευ όρων παράταση. Αλλά θα έπρεπε να συμφωνήσει σε έναν έξυπνο συμβιβασμό. Ως αντάλλαγμα θα μπορούσε να επιμείνει να δεσμευτούν οι ηγέτες της Ε.Ε. να παρατείνουν ξανά τη διορία. Τούτο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να καταλαγιάσει τη σύγχυση που επικρατεί στο βρετανικό κοινοβούλιο και να μας γλιτώσει από περαιτέρω ηλίθιες τροπολογίες όπως εκείνες που προσπαθούν να βγάλουν από το τραπέζι το άτακτο Brexit.
Η στρατηγική της κας Μέι δεν είναι εγγυημένη. Οι διακομματικές συνομιλίες μπορεί να αποτύχουν. Μπορεί να υπάρξει πολιτικό ατύχημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μπορεί να γίνουν βουλευτικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι σκληροπυρηνικοί υπέρμαχοι ενός δεύτερου δημοψηφίσματος δεν θα το στηρίξουν αυτό. Ούτε οι υποστηρικτές του άτακτου Brexit. Aυτό που δεν γνωρίζω είναι κατά πόσον όσοι είναι πρόθυμοι να συμβιβαστούν θα αποδειχθούν περισσότεροι από όσους δεν είναι.
Αλλά αυτό για το οποίο είμαι σίγουρος είναι πως ένας διακομματικός συμβιβασμός είναι ο μόνος δρόμος προς ένα συντεταγμένο Brexit πριν τις βουλευτικές εκλογές.
Του Wolfgang Munchau