Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συμφώνησε σε περιορισμούς στις επιθέσεις στους ενεργειακούς στόχους, αλλά όχι σε πλήρη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, κερδίζοντας χρόνο σύμφωνα με την ουκρανική πλευρά. Ο Τραμπ έκανε λόγο για μία «παραγωγική συνομιλία», οι προσδοκίες του όμως να τελειώσει τον πόλεμο σε 24 ώρες, δεν ικανοποιήθηκαν.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συμφώνησε για πρώτη φορά σε περιορισμένη κατάπαυση του πυρός που θα σταματούσε τα χτυπήματα στις ενεργειακές υποδομές, εφόσον η Ουκρανία κάνει το ίδιο, ανέφερε το Κρεμλίνο σε ανακοίνωσή του.
Αλλά σε μια τηλεφωνική επικοινωνία δυόμισι ωρών με τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, ο Ρώσος ηγέτης αρνήθηκε προς το παρόν να συμφωνήσει σε μια ευρύτερη εκεχειρία 30 ημερών που είχαν προτείνει Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιθέσεις σε Ουκρανούς αμάχους, πόλεις και λιμάνια θα συνεχιστούν καθώς οι δύο πλευρές αγωνίζονται για εδάφη αλλά και για το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, εάν πράγματι σταματήσουν τα χτυπήματα στις ενεργειακές υποδομές και από τις δύο πλευρές, θα σήμαινε την πρώτη αμοιβαία συμφωνημένη αναστολή των επιθέσεων στον τριετή πόλεμο, τον οποίο ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε ως ένα πρώτο βήμα προς μια ευρύτερη ειρήνη. Ωστόσο, ιδιωτικά, ορισμένοι αξιωματούχοι της διοίκησης αναγνώρισαν ότι ο Πούτιν φαινόταν να καθυστερεί, συμφωνώντας αρκετά ώστε να φαίνεται ότι συμμετέχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες, ενώ πιέζει για πλεονέκτημά του στο πεδίο της μάχης.
Μια κατάπαυση του πυρός για ενεργειακούς στόχους δεν θα ωφελούσε μόνο την Ουκρανία, η οποία αγωνίζεται εδώ και χρόνια με τις επαναλαμβανόμενες επιθέσεις της Ρωσίας στο ενεργειακό της δίκτυο. Θα ήταν επίσης ανακούφιση για το Κρεμλίνο: η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένα πλήγματα σε εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου βαθιά στη Ρωσία, θέτοντας σε κίνδυνο την πιο κρίσιμη ροή κρατικών εσόδων της Μόσχας.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι περιμένει ένα τηλεφώνημα από τον Τραμπ για να μάθει τις λεπτομέρειες της συζήτησής του με τον κ. Πούτιν, αλλά σημείωσε ότι είναι ανοιχτός σε μία εκεχειρία στις επιθέσεις με στόχο την ενεργειακή υποδομή.
«Η Ρωσία και η Ουκρανία, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, μπορούν να συμφωνήσουν να μην επιτίθενται στις ενεργειακές υποδομές», είπε στον ουκρανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό Suspilne, το βράδυ της Τρίτης. «Η πλευρά μας θα το υποστηρίξει. Αλλά δεν μπορεί η Ρωσία επιτίθεται στον ενεργειακό μας τομέα και εμείς να παραμένουμε σιωπηλοί. Θα απαντήσουμε».
Σε μεταγενέστερη δήλωση, είπε ότι ο Πούτιν «απέρριψε ουσιαστικά την πρόταση για πλήρη κατάπαυση του πυρός» και κατηγόρησε τη Ρωσία για συνεχιζόμενες επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης με drone σε νοσοκομείο στη βορειοανατολική πόλη Σούμι.
Το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένει. Ο Πούτιν επέμεινε ότι μια μακροχρόνια ειρήνη εξαρτάται από την πλήρη παύση της ξένης στρατιωτικής και μυστικής βοήθειας προς το Κίεβο, ανέφερε το Κρεμλίνο.
Ουσιαστικά, ο Πούτιν απαιτούσε να σταματήσει όλη η στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους εδώ και τρία χρόνια. Ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζέι ντι Βανς ήταν έντονα επικριτικοί για τα δισεκατομμύρια δολάρια που ξόδεψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες για τον πόλεμο, αλλά ο Λευκός Οίκος δεν έκανε καμία αναφορά σε αυτό το μέρος της συζήτησης στην αόριστα διατυπωμένη αφήγηση της συνομιλίας. Η Ευρώπη έχει δεσμευτεί για ακόμη περισσότερη βοήθεια.
Ούτε ο Λευκός Οίκος περιέγραψε ποια εδάφη θα μπορούσε να διατηρήσει η Ρωσία μετά την κατάσχεση του 20% περίπου της γης της Ουκρανίας, ξεκινώντας με την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Το αποτέλεσμα της κλήσης φαινόταν να υπολείπεται πολύ από αυτό που ήλπιζε ο Τραμπ από την προσέγγισή του στη Μόσχα, μετά από αρκετές ημέρες αισιόδοξων διακηρύξεων από τον Λευκό Οίκο ότι η ειρήνη ήταν εφικτή. Παρά τη δημόσια αισιοδοξία του Τραμπ, η οποία περιελάμβανε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γεμάτη θαυμαστικά, δεν ορίστηκε ημερομηνία συνάντησης μεταξύ των δύο προέδρων. Δεν υπήρξε κοινή δήλωση για τον τερματισμό του πολέμου.
Υπήρξαν όμως χειρονομίες καλής θέλησης. Ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία θα απελευθερώσει 23 σοβαρά τραυματισμένους Ουκρανούς στρατιώτες και θα πραγματοποιήσει ανταλλαγή αιχμαλώτων με την Ουκρανία αργότερα αυτόν τον μήνα, αποτελούμενη από 175 κρατούμενους από κάθε πλευρά, ανέφερε το Κρεμλίνο.
Η κυβέρνηση Τραμπ ανέστειλε προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια και τις υπηρεσίες πληροφοριών προς την Ουκρανία νωρίτερα αυτό το μήνα μετά από μια εκρηκτική σύγκρουση μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Η Ουάσιγκτον αποκατέστησε τη ροή της βοήθειας μετά τη συνάντηση Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων στη Σαουδική Αραβία και συμφώνησαν σε μια συνολική πρόταση κατάπαυσης του πυρός για 30 ημέρες. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Τραμπ έφερε την πρόταση στη Μόσχα.
Ο Πούτιν, πρόθυμος να αποφύγει τη διατάραξη της ταχείας προσέγγισης του Κρεμλίνου με τον Λευκό Οίκο, είπε ότι η ιδέα ήταν «σωστή» και ότι η Ρωσία την υποστηρίζει κατ’αρχήν. Αλλά προχώρησε στη θέσπιση όρων που ήταν γνωστό ότι ήταν απαράδεκτοι για το Κίεβο
Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ο Ρώσος ηγέτης επανέλαβε αυτές τις ανησυχίες κατά τη διάρκεια της κλήσης την Τρίτη. Ο κ. Πούτιν έθεσε το ζήτημα της «διασφάλισης αποτελεσματικού ελέγχου» για την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός σε ένα μακρύ μέτωπο, ανέφερε το Κρεμλίνο. Ο Ρώσος ηγέτης είπε επίσης ότι η Ουκρανία θα πρέπει να σταματήσει την κινητοποίηση και τον επανεξοπλισμό του προσωπικού, έναν όρο που η Ουκρανία είπε ότι δεν θα αποδεχτεί.
Το βράδυ της Κυριακής, ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους ότι περίμενε ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης θα επικεντρωθεί στα εδάφη που θα παραχωρηθούν στη Ρωσία και στον έλεγχο των πυρηνικών σταθμών. Αυτό φαινόταν να υποδηλώνει ότι ήθελε να συζητήσει την τύχη του πυρηνικού σταθμού της Zαπορίζια, του μεγαλύτερου στην Ευρώπη, που τώρα καταλαμβάνεται από τις ρωσικές δυνάμεις.
Αλλά ούτε το Κρεμλίνο ούτε ο Λευκός Οίκος ανέφεραν συζητήσεις σχετικά με το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας ή το έδαφος που μπορεί να διατηρήσει η Ρωσία.
Το Κρεμλίνο ανέφερε ότι οι δύο ηγέτες εξέφρασαν επίσης την υποστήριξή τους για μια ευρύτερη εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας και συζήτησαν πιθανή μελλοντική οικονομική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα. Ο Τραμπ συμφώνησε με την ιδέα του Πούτιν να διοργανωθούν τουρνουά χόκεϊ στις χώρες τους, στα οποία θα αγωνίζονταν Αμερικανοί και Ρώσοι επαγγελματίες παίκτες, πρόσθεσε το Κρεμλίνο.
Στη δήλωσή του, ο Λευκός Οίκος εστίασε σε ζητήματα πέρα από την Ουκρανία, λέγοντας ότι ο Τραμπ και ο Πούτιν «μίλησαν ευρέως για τη Μέση Ανατολή ως περιοχή πιθανής συνεργασίας» και «την ανάγκη να σταματήσει η διάδοση των στρατηγικών όπλων». Η μοναδική εναπομείνασα συνθήκη περιορισμού των πυρηνικών όπλων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας λήγει τον ερχόμενο Φεβρουάριο και οι διαπραγματεύσεις για αντικατάσταση δεν έχουν ξεκινήσει. Στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ είπε ότι δεν θα συνάψει νέα συνθήκη ελέγχου των όπλων χωρίς να υπογράψει και η Κίνα όρια, αν και το Πεκίνο δεν έχει εκφράσει κανένα ενδιαφέρον καθώς επεκτείνει το οπλοστάσιό του.
Για τον Τραμπ, η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία είναι ένα πρώτο βήμα για μια ευρύτερη εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία, την οποία επιδιώκει ακόμη και ενώ οι περισσότεροι από τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ ακολουθούν τη στρατηγική των τελευταίων τριών ετών: κυρώσεις και περιορισμός της Ρωσίας και συνεχής βοήθεια για την Ουκρανία.
Ουκρανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τον Πούτιν ότι παίζει με τον χρόνο προκειμένου να διατηρήσει τη μόχλευση στις διαπραγματεύσεις και να δώσει χρόνο στη Ρωσία να συνεχίσει να βομβαρδίζει πόλεις και κωμοπόλεις της Ουκρανίας.
Στην ανακοίνωσή του, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι ο Τραμπ και ο Πούτιν συμφώνησαν να ξεκινήσουν «τεχνικές διαπραγματεύσεις» για μια ευρύτερη θαλάσσια κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, όπου τα ρωσικά πλοία μετά βίας μπορούν να επιχειρούν τώρα, και μια «πλήρη κατάπαυση του πυρός και μόνιμη ειρήνη». Ανέφερε ότι αυτές οι συνομιλίες «θα ξεκινήσουν αμέσως στη Μέση Ανατολή».