Η νευρική ανορεξία είναι μια από τις συνήθεις διατροφικές διαταραχές που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους. Εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία.
Πρόκειται για μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Για αυτό και οι γονείς συχνά νιώθουν ότι πρέπει να πάρουν την ευθύνη για το πρόβλημα.
Οι παρανοήσεις, όμως, σχετικά με την ανορεξία αφθονούν. Ένα από αυτά είναι ότι συμβαίνει σχεδόν αποκλειστικά σε άτομα θηλυκού γένους, αν και είναι κατά 8 με 9 φορές πιο συχνό σε εκείνες.
Και βιολογικές και περιβαλλοντικές αιτίες
Όσο αφορά στις αιτίες, μπορεί να είναι τόσο βιολογικές όσο και περιβαλλοντικές. Δυσλειτουργίες σε νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη και η ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών ανήκουν στην κατηγορία με τα κύρια αίτια που προκαλούν αυτό τον μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους.
Από την άλλη, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, σύμφωνα με κοινωνικοπολιτιστικές έρευνες. Εδώ, λοιπόν, την πρώτη θέση κατέχει η οικογένεια. Οι μητέρες των κοριτσιών συνήθως ελέγχουν και παρεμβαίνουν με αυθάδεια. Όμως, οι πατέρες αποσυνδέονται και τα κορίτσια δεν μεγαλώνουν με αυτονομία και ανεξαρτησία.
«Η ζωή ήταν πολύ δύσκολη, τίποτα δεν βοήθησε»
«Η ζωή ήταν πολύ δύσκολη με μια νεαρή με ανορεξία στο σπίτι. Είχα εγκαταλείψει τη δουλειά, έκανα ό,τι μπορούσα για να προσπαθήσει να φάει. Τίποτα δεν βοήθησε», τόνισε ένας γονιός στην ερευνήτρια Δρ. Emily T. Troscianko.
Οι παραδοσιακές θεωρίες υποστηρίζουν ότι τα οικογενειακά προβλήματα αποτελούν μέρος αυτού που προκαλεί ανορεξία τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Και είναι αλήθεια ότι οι περισσότερες οικογένειες ατόμων με αυτή την ασθένεια μοιράζονται ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως έλλειψη αυτοπεποίθησης και καταπίεση για την εικόνα του σώματος.
Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι κυρίως οι μητέρες είναι υπεύθυνες για το γεγονός ότι τα παιδιά τους αναπτύσσουν αυτή τη διαταραχή. Στην πραγματικότητα, όμως, η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη.
Γιατί «χτυπά» εφήβους – Καθημερινός αγώνας
Η ψυχοσύνθεση του εκάστοτε ατόμου είναι κρίσιμος συντελεστής στο πώς θα αντιμετωπίσει κανείς την ανορεξία. Τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια αγωνίζονται με τις απαιτήσεις της εφηβείας. Και οι υπερβολικές προσδοκίες των γονέων μπορεί να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο. Σε μια μελέτη, αρκετά αγόρια με ανορεξία αποκάλυψαν ότι οι πατέρες τους πίεζαν να υπερέχουν στον αθλητισμό ή να έχουν μυϊκή σωματική διάπλαση.
Η οικογενειακή δυναμική μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ανορεξίας σε ορισμένα άτομα. Για αυτό, οι θεραπείες που βασίζονται στην οικογένεια, έχουν αποδείξει ότι μπορούν να είναι ένας τεράστιος πόρος στην ανάκτηση του φυσιολογικού βάρους των παιδιών τους. Ωστόσο, είναι άξιο να αναφερθεί ότι κάθε άτομο είναι μοναδικό.
Πώς να βοηθήσουν οι συγγενείς
Καλό είναι να αποφευχθούν τυχόν διαφωνίες. Στόχος είναι η διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. Για αυτό είναι χρήσιμο να επικεντρωθεί κανείς στη δυναμική των σχέσεων, δίχως να ασκείται κριτική ή να αποδίδονται κατηγορίες για το ποιος φταίει.
Κάτι, ακόμα, που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους είναι να βάζουν «ταμπέλες» στα φαγητά ως κακό αν έχει πολλές θερμίδες και ως καλό αν έχει λίγες. Το να εξετάσει κανείς και τις δικές του αντιλήψεις είναι ωφέλιμο για την όλη διαδικασία. Σκοπός είναι να μην μεταδίδεται κάποιο προκατειλημμένο μήνυμα.
Τέλος, η επιβράβευση ακόμα και για μερικά γραμμάρια έχει σπουδαία επίδραση, όπως φανερώνουν πολλές έρευνες. Αυτό βοηθά στην αυτοεκτίμηση ώστε να κάνει και τα επόμενα βήματα.