Το ατμοσφαιρικό φαινόμενο που έχει πυροδοτήσει πλήθος συζητήσεων και θεωριών
Τι είναι τελικά αυτές οι λευκές γραμμές που αφήνουν αεροπλάνα στον ουρανό; Από τι αποτελούνται; Και γιατί έχουν αποτελέσει την αφορμή για τόσες θεωρίες που κάποιοι χαρακτηρίζουν «συνωμοσίας».
Έχετε παρατηρήσει ποτέ εκείνες τις λευκές «γραμμές» που αφήνουν τα αεροπλάνα στον ουρανό; Αυτά τα ίχνη ονομάζονται «ίχνη συμπύκνωσης», ή στα αγγλικά «contrails» (από το Condensation Trails) και είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό!
Ωστόσο, γύρω από αυτά, έχουν δημιουργηθεί διάφορες θεωρίες, με την πιο γνωστή να υποστηρίζει ότι πρόκειται για «αεροψεκασμούς»
Στην πραγματικότητα, όμως, τα ίχνη συμπύκνωσης αποτελούν ένα ατμοσφαιρικό φαινόμενο που εξηγείται πλήρως από τη φυσική, και κατ’ επέκταση τη Μετεωρολογία, όπως τονίζεται σε σχετική ανάρτηση στο WeatherPhenomena.
Ας δούμε λοιπόν ΠΩΣ και ΓΙΑΤΙ σχηματίζονται!
Τα αεροπλάνα, όπως και κάθε άλλη μηχανή καύσης, καίνε καύσιμα (κυρίως κηροζίνη) για να λειτουργήσουν οι κινητήρες τους. Αυτή η καύση παράγει νερό σε μορφή υδρατμών, διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) και άλλα αέρια.
Όταν οι υδρατμοί αυτοί εξέρχονται από τις τουρμπίνες του αεροσκάφους, έρχονται σε επαφή με τον ψυχρό αέρα της στρατόσφαιρας -συνήθως σε υψόμετρα 8-12 χιλιομέτρων όπου η θερμοκρασία μπορεί να φτάνει τους -40°C έως -60°C.
Υπό αυτές τις συνθήκες, οι υδρατμοί συμπυκνώνονται ακαριαία και σχηματίζουν μικροσκοπικoύς παγοκρυστάλλους, δημιουργώντας έτσι τις λευκές γραμμές που βλέπουμε στον ουρανό. Ο παραπάνω μηχανισμός είναι παρόμοιος με το πώς σχηματίζεται η αναπνοή μας σε μια κρύα μέρα του χειμώνα!
Γιατί μερικά ίχνη διαρκούν περισσότερο από άλλα
Δεν σχηματίζονται όλα τα ίχνη συμπύκνωσης με τον ίδιο τρόπο! Η εμφάνισή τους και η διάρκεια αυτής εξαρτώνται από τις επικρατούσες ατμοσφαιρικές συνθήκες στο ύψος πτήσης:
Ξηρή ατμόσφαιρα: Τα ίχνη διαλύονται γρήγορα, καθώς οι παγοκρύσταλλοι εξατμίζονται αμέσως.
Υγρή ατμόσφαιρα: Τα ίχνη παραμένουν στον ουρανό για περισσότερη ώρα και μπορεί να εξαπλωθούν, δημιουργώντας λεπτά στρώματα νέφωσης (κυρίως «cirrus»).
Αυτή η διαφορά εξηγεί γιατί κάποια ίχνη εξαφανίζονται σε λίγα δευτερόλεπτα, ενώ άλλα μένουν για αρκετά λεπτά ή και ώρες.
Το φαινόμενο αυτό, όπως είπαμε και νωρίτερα, μοιάζει με εκείνο που συμβαίνει όταν αναπνέουμε σε κρύο καιρό. Σε κρύες μέρες με χαμηλή υγρασία, η αναπνοή μας γίνεται ατμός και εξαφανίζεται γρήγορα επειδή δεν υπάρχει αρκετή υγρασία στον αέρα για να διατηρήσει τα σταγονίδια νερού. Αντίθετα, σε κρύες μέρες με υψηλή υγρασία, οι ατμοί της αναπνοής μας μένουν ορατοί για περισσότερο χρόνο, καθώς η υγρασία στον αέρα βοηθά στη συμπύκνωση και τη διατήρηση των σταγονιδίων.
Καταρρίπτοντας την θεωρία των «αεροψεκασμών»
Δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για το ότι αυτά τα ίχνη περιέχουν χημικές ουσίες που ψεκάζονται σκόπιμα για να επηρεάσουν τον καιρό ή την ανθρώπινη υγεία
Τα ίχνη συμπύκνωσης αποτελούνται αποκλειστικά από παγοκρυστάλλους και υδρατμούς, δηλαδή τα ίδια συστατικά με αυτά που βρίσκουμε και στα φυσικά νέφη της ανώτερης ατμόσφαιρας!
Οι πτήσεις των αεροπλάνων παρακολουθούνται στενά και η ανάλυση των καυσίμων τους δείχνει ότι δεν περιέχουν τίποτα άλλο εκτός από τα συνηθισμένα συστατικά της κηροζίνης.
Τόσο οι δορυφορικές εικόνες, όσο και οι διαφορές μετεωρολογικές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα ίχνη συμπύκνωσης είναι μέρος των φυσικών διεργασιών της ατμόσφαιρας και δεν σχετίζονται με κάποια “κρυφή” δραστηριότητα.
Επηρεάζουν το κλίμα τα ίχνη συμπύκνωσης; Παρόλο που δεν έχουν καμία σχέση με «ψεκασμούς», τα ίχνη συμπύκνωσης μπορούν να επηρεάσουν το κλίμα με παρόμοιο τρόπο όπως τα λεπτά σύννεφα cirrus
Μπορούν, κατά τη διάρκεια της ημέρας, να ανακλούν την «ηλιακή ακτινοβολία», μειώνοντας την υπερθέρμανση της επιφάνειας.
Μπορούν επίσης, κατά τη διάρκεια της νύχτας, να “παγιδεύουν” θερμότητα που εκπέμπει η Γη («γήινη ακτινοβολία»), αυξάνοντας τη θερμοκρασία της κατώτερης ατμόσφαιρας.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν το πώς τα ίχνη συμπύκνωσης συμβάλλουν σε μικρές αλλαγές της θερμοκρασίας, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλή εναέρια κυκλοφορία. Ωστόσο, η επίδρασή τους είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με άλλες ανθρωπογενείς επιδράσεις, όπως για παράδειγμα η καύση ορυκτών καυσίμων
Τα ίχνη συμπύκνωσης είναι ένα απολύτως φυσιολογικό φαινόμενο που προκύπτει από τη συμπύκνωση των υδρατμών στα καυσαέρια των αεροπλάνων, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών στην ανώτερη ατμόσφαιρα.
Η εμφάνιση και η διάρκειά τους εξαρτώνται από την υγρασία και τις ατμοσφαιρικές συνθήκες στο ύψος πτήσης.
Δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι τα ίχνη συμπύκνωσης περιέχουν «χημικές ουσίες» ή ότι σχετίζονται με «ψεκασμούς». Είναι ένα γνωστό και μελετημένο φαινόμενο εδώ και πάνω από έναν αιώνα.
Μπορεί να έχουν ελαφριά επίδραση στο κλίμα, αλλά η συνεισφορά τους είναι πολύ μικρή σε σχέση με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Η επιστήμη είναι σε θέση να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας! Την επόμενη φορά που θα δείτε αυτές τις λευκές γραμμές στον ουρανό, θα ξέρετε ότι είναι απλώς αποτέλεσμα της φυσικής των ατμοσφαιρικών φαινομένων και όχι κάποιας «σκοτεινής» συνωμοσίας!
