Η ΑΔΕΔΥ επαναφέρει στο προσκήνιο το αίτημα για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο, προσφεύγοντας στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) μέσω πιλοτικής δίκης. Η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου θα είναι καθοριστική, αν και η εμπειρία από αντίστοιχες δικαστικές υποθέσεις δείχνει ότι μπορεί να απαιτηθεί αρκετός χρόνος για την έκδοσή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη δεν έχει εκδοθεί απόφαση από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) για τα αναδρομικά των συνταξιούχων της περιόδου 2015-2016, παρά το γεγονός ότι η σχετική δίκη διεξήχθη στις αρχές του 2024.
Ωστόσο, το θέμα δεν περιορίζεται μόνο στους δημοσίους υπαλλήλους. Η πιθανή δικαίωσή τους αναπόφευκτα θα ανοίξει τη συζήτηση για την αντίστοιχη αποκατάσταση των συνταξιούχων, οι οποίοι έχουν ήδη δικαιωθεί δικαστικά για τα Δώρα τους από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016. Παρά την τότε θετική απόφαση του ΣτΕ, η κατάσταση άλλαξε ριζικά με την ψήφιση του νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), που κατήργησε οριστικά τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας για τους συνταξιούχους.
Η νομική αντιμετώπιση του ζητήματος από το ΣτΕ υπήρξε αμφιλεγόμενη. Ενώ το δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές των Δώρων βάσει του δεύτερου μνημονίου (2012), δεν αναγνώρισε αναδρομικά δικαιώματα για τους συνταξιούχους. Αντιθέτως, το 2016 αποδέχθηκε τις ακόμη αυστηρότερες περικοπές του νόμου Κατρούγκαλου, θεωρώντας ότι τεκμηριώνονταν από οικονομικές μελέτες και ότι οι συντάξεις παρέμεναν σε επίπεδα επαρκή για μια στοιχειώδη διαβίωση.
Στην πράξη, όμως, η εφαρμογή του νόμου οδήγησε σε μια διαρκή μείωση των αποδοχών των συνταξιούχων. Υπολογίζεται ότι το 2019 πάνω από 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχοι λάμβαναν υψηλότερες συντάξεις απ’ ό,τι θα προέκυπτε από τον νέο υπολογισμό τους. Επιπλέον, ακόμη και σήμερα, περίπου 750.000 συνταξιούχοι δεν έλαβαν καμία αύξηση, λόγω της «προσωπικής διαφοράς» που εξακολουθούν να διατηρούν, γεγονός που οδηγεί σε συνεχή απώλεια αγοραστικής δύναμης.
Προς το παρόν, δεν φαίνεται να υπάρχει νομική οδός για τη διεκδίκηση της 13ης και 14ης σύνταξης από τους συνταξιούχους. Ωστόσο, ενόψει των επερχόμενων εκλογών, το θέμα αναμένεται να λάβει πολιτική διάσταση. Ήδη το ΠΑΣΟΚ, το οποίο βρίσκεται πλέον στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχει δεσμευτεί για την επαναφορά του ΕΚΑΣ με εισοδηματικά κριτήρια, ενώ η σταδιακή ενίσχυση του εισοδήματος των συνταξιούχων θα αποτελέσει κεντρικό ζήτημα στην πολιτική ατζέντα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει η στάση της κυβέρνησης, ειδικά αν το ΣτΕ αποφανθεί υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων για την επαναφορά των Δώρων, έστω και αν η απόφαση δεν είναι υποχρεωτική για την πολιτεία. Μια τέτοια εξέλιξη θα εντείνει τις πιέσεις για αντίστοιχα μέτρα υπέρ των συνταξιούχων, επαναφέροντας στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της οικονομικής τους στήριξης.