Χιλιάδες «ξεχασμένα» έμβρυα στην Ελλάδα -Τα νομοθετικά κενά


Χιλιάδες εξωσωματικά γονιμοποιημένα έμβρυα παραμένουν «ξεχασμένα» στις Μονάδες Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ) στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα κρίσιμο πρόβλημα με έντονες νομικές, βιοηθικές και κοινωνικές διαστάσεις. Ενώ η επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς, η διαχείριση αυτών των «εγκαταλελειμμένων» εμβρύων παραμένει αβέβαιη, προκαλώντας συζητήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα αίτια του προβλήματος

Οι λόγοι για τους οποίους αυτά τα έμβρυα παραμένουν αχρησιμοποίητα ποικίλουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ζευγάρια που τα δημιούργησαν έχουν ήδη αποκτήσει παιδί, έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια ή έχουν χωρίσει. Σε άλλες, οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν να εντοπιστούν, είτε λόγω αλλαγής των στοιχείων επικοινωνίας τους είτε επειδή έχουν αποβιώσει.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για σαφές νομικό πλαίσιο. Ελλείψει νομοθεσίας, οι Μονάδες Αναπαραγωγής αδυνατούν να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε ενέργεια σχετικά με τη διαχείριση των εμβρύων αυτών.

Νομοθετικά κενά και η διεθνής εικόνα

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει ενιαία νομοθεσία για την κρυοσυντήρηση εμβρύων, αφήνοντας κάθε κράτος-μέλος να ρυθμίζει το ζήτημα μεμονωμένα. Ειδικά στην Ελλάδα, η συζήτηση επικεντρώνεται γύρω από δύο κύρια ερωτήματα:

  1. Πώς θα διαχειριστούν τα ήδη εγκαταλελειμμένα έμβρυα;
  2. Πώς μπορεί να αποφευχθεί η επανάληψη του φαινομένου στο μέλλον;

Στην Αμερική, το νομικό καθεστώς διαφέρει ανά πολιτεία. Για παράδειγμα, στη Λουιζιάνα, τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα αναγνωρίζονται ως «νομικά πρόσωπα» και δεν μπορούν να καταστραφούν, ενώ στην Αλαμπάμα θεωρούνται «ισοδύναμα με υπάρχοντα παιδιά».

Προτεινόμενες λύσεις και πρακτικές

Στην Ιταλία, έχει εφαρμοστεί η πολιτική περιορισμού της δημιουργίας πλεοναζόντων εμβρύων, καθώς γονιμοποιούνται μόνο τα απαραίτητα για έναν κύκλο εξωσωματικής. Παρόμοιες πρακτικές προτάθηκαν και στην Ελλάδα.

Η δωρεά των πλεοναζόντων εμβρύων για έρευνα είναι μια πιθανή λύση, αλλά συχνά συναντά εμπόδια. Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ), Ισμήνη Κριάρη, η διαδικασία καταστροφής ή διάθεσης των εμβρύων για έρευνα απαιτεί πολλαπλές επικοινωνίες με τα ζευγάρια, ενώ σε περίπτωση αδυναμίας επικοινωνίας, ζητείται άδεια από την Αρχή.

Δημιουργία Δημόσιας Τράπεζας Εμβρύων

Μια σημαντική πρόταση που επαναφέρθηκε στο τραπέζι αφορά τη δημιουργία Εθνικής Δημόσιας Τράπεζας Εμβρύων, όπου τα εγκαταλελειμμένα έμβρυα θα μπορούν να «υιοθετηθούν» από άτεκνα ζευγάρια. Η πρόταση αυτή έχει τεθεί υπό διαβούλευση από το 2020, αλλά παραμένει ανενεργή. Εάν υιοθετηθεί, θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, μειώνοντας παράλληλα το κόστος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για τα ζευγάρια.

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ΕΕΑΙ), Μιχαήλ Κουτσιλιέρης, τόνισε ότι η τράπεζα αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την Ελλάδα σε ηθικό, νομικό και επιστημονικό επίπεδο.

Αναζήτηση λύσεων μέσω συνεργασιών

Στο πλαίσιο της 1ης Διαβαλκανικής Επιστημονικής Εκδήλωσης Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, ειδικοί από διάφορους τομείς – όπως η Ιατρική, η Νομική, η Βιοηθική, αλλά και εκπρόσωποι της Εκκλησίας – συζήτησαν το ζήτημα, επιχειρώντας να βρουν κοινά αποδεκτές λύσεις.

Παρόλο που οι απαντήσεις δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες, όλες οι πλευρές συμφωνούν ότι η ανάγκη επίλυσης είναι επείγουσα. Το μέλλον αυτών των εμβρύων, και κατ’ επέκταση το μέλλον πολλών υπογόνιμων ζευγαριών, εξαρτάται από την ανάληψη δράσεων που θα συνδυάζουν την ηθική, τη νομιμότητα και την επιστημονική πρόοδο.


Αφήστε ένα μήνυμα

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ