Η μελέτη διαμόρφωσης και ανάδειξης της αρχαίας ακρόπολης στον λόφο του Άη Γιώργη στους Φούρνους Κορσεών έλαβε θετική γνωμοδότηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο
Το Υπουργείο Πολιτισμού δρομολογεί τη διαμόρφωση και ανάδειξη της αρχαίας ακρόπολης στον λόφο του Άη Γιώργη στους Φούρνους Κορσεών, με σκοπό τη δημιουργία υποδομών για την προστασία και την παροχή υπηρεσιών στους επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου. Βάσει της μελέτης ανάδειξης του χώρου, που εκπόνησε η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, και η οποία έτυχε της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, δημιουργείται ένας χώρος ασφαλής και ευπρόσιτος, ώστε ο επισκέπτης να αντιλαμβάνεται τη σημασία των αρχαίων μνημείων και την ομορφιά του τοπίου. Η αρχαιότερη μέχρι σήμερα, γνωστή από τις πηγές, αναφορά στα νησιά των Κορσεών, απαντάται στον ιστοριογράφο και γεωγράφο των αρχαϊκών χρόνων, Εκαταίο τον Μιλήσιο (560-480 π. Χ.), ο οποίος προσδιορίζει τη γεωγραφική θέση τους «Κορσεαί·νήσος της Ιωνίας αντικρύ Σάμου». Η ασφαλής ταύτιση των νησιών με τις αρχαίες Κορσιές έγινε βάσει επιγραφής του 4ο αι. π. Χ. σε βράχο από μάρμαρο, στην κορυφή του λόφου της ακρόπολης του Αη-Γιώργη.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Ο χώρος της αρχαίας ακρόπολης των Φούρνων, του μεγαλύτερου νησιού του νησιωτικού συμπλέγματος των Φούρνων Κορσεών, βρίσκεται στον βραχώδη λόφο του Άη Γιώργη, σε μικρή απόσταση από το σύγχρονο οικισμό. Η οχυρή θέση στον Άη-Γιώργη έχει άμεση οπτική επαφή με τον πύργο του Δρακάνου της Ικαρίας και με το οχυρό στο λόφο Καστράκι, στο Αγαθονήσι της Δωδεκανήσου. Τα τρία οχυρά, μαζί και ο πύργος, στη θέση Χρυσομηλιά, των Φούρνων, φαίνεται ότι ανήκαν σε ένα δίκτυο φρυκτωριών και οχυρώσεων, που επόπτευε τους θαλάσσιους δρόμους του Αιγαίου. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε κακή κατάσταση διατήρησης, τόσο λόγω της εγκατάλειψης, επί πολλούς αιώνες, όσο και από σημερινούς –ανθρωπογενείς και μη – παράγοντες, όπως η συνεχής βόσκηση και η λιθορυχία. Ο αρχαιολογικός χώρος, πέρα από οικοδομικά και δομικά προβλήματα, αντιμετωπίζει σημαντικά λειτουργικά εμπόδια, τα οποία αφορούν στην επισκεψιμότητά του. Παρά το γεγονός ότι το μνημείο διαθέτει αξιόλογη για την περιοχή αρχαιολογική, αρχιτεκτονική, ιστορική και διδακτική αξία, ελάχιστες ενέργειες έχουν γίνει κυρίως για την προστασία αλλά και την ανάδειξή του. Λόγω του έντονου και βραχώδους ανάγλυφου του εδάφους, της πυκνής βλάστησης και της απουσίας διαδρομών περιήγησης στον χώρο, η πρόσβαση καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής. Στις επεμβάσεις διαμόρφωσης περιλαμβάνονται η συντήρηση και ανάδειξη των αρχαίων λειψάνων, η προστασία, των οποίων θα γίνει βάσει ειδικής μελέτης συντήρησης, η κατασκευή βασικής περιηγητικής διαδρομής με χώρους στάσης και η τοποθέτηση πληροφοριακού υλικού για την ενημέρωση των επισκεπτών, που θα επιτρέψει την καλύτερη ανάγνωση του αρχαιολογικού χώρου ως αρχαίου οχυρού».
Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο πραγματοποιείται μέσω μικρής πλακόστρωτης διαδρομής διαμορφωμένης εκτός του περιβόλου στα βόρεια, σε κοντινή απόσταση από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ο χώρος είναι πρόχειρα περιφραγμένος με συρματόπλεγμα και ξερολιθιές, ορισμένες από τις οποίες διαμορφώθηκαν ως συνέχεια των τειχών του αρχαϊκού και του ελληνιστικού περιβόλου και αντιμετωπίσουν συμπτώματα ετοιμορροπίας. Εντός του περιβόλου, οι υφιστάμενες διαμορφώσεις περιορίζονται σε ορισμένους λιθόχτιστους αναλημματικούς τοίχους για τη δημιουργία του αύλειου χώρου της εκκλησίας. Η μεγαλύτερη έκταση του αρχαιολογικού χώρου είναι ουσιαστικά αδιαμόρφωτη, με βραχώδες ανάγλυφο και άγρια βλάστηση. Οι βασικότερες φθορές είναι οι επάλληλες επιχώσεις, η ανεξέλεγκτη βλάστηση, οι καταρρεύσεις των αρχαίων κατασκευών, καθώς και η απώλεια και καταστροφή του αρχαίου οικοδομικού υλικού. Οι φθορές εντείνονται από τις καιρικές συνθήκες.
Πρωταρχικός στόχος της μελέτης είναι η δημιουργία των βασικών υποδομών για την προστασία και επισκεψιμότητα του αρχαιολογικού χώρου, ενός χώρου ασφαλούς και συνάμα προσιτού.
Η μελέτη εστιάζει:
- Στην προστασία και οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου μέσω κατασκευής νέας περιμετρικής περίφραξης με ταυτόχρονη διαμόρφωση νέας εισόδου στο σημείο όπου καταλήγει ο χωματόδρομος πρόσβασης στον χώρο,
- Στη συντήρηση και ανάδειξη των αρχαίων λειψάνων και των σημαντικών ακιδογραφημάτων επί των βράχων, ώστε να είναι ευανάγνωστα στον απλό επισκέπτη,
- Στη δημιουργία μίας βασικής περιηγητικής διαδρομής, πλαισιωμένης από τους απαραίτητους χώρους στάσης και ανάπαυσης, προϋπόθεση για την εύκολη και ασφαλή πρόσβαση των επισκεπτών,
- Στην επιλεκτική τοποθέτηση πληροφοριακού υλικού για την ενημέρωση των επισκεπτών. Μετά τις εργασίες των καθαρισμών και των αποχωματώσεων θα γίνουν και οι απαραίτητες εργασίες για την αποστράγγιση του χώρου, όπου κριθεί απαραίτητο.
Η αρχαιότερη γνωστή, μέχρι τώρα, ανθρώπινη παρουσία στους Φούρνους πιθανότατα χρονολογείται στη νεολιθική εποχή. Στους ελληνιστικούς χρόνους στη βραχώδη κορυφή του λόφου φαίνεται ότι οργανώθηκε μια οχυρωμένη εγκατάσταση (ακρόπολη) με στρατιωτικό σταθμό. Στο πλάτωμα της κορυφής και στη δυτική πλευρά του λόφου, σώζεται τείχος ύψους 2μ., ενώ κλίμακα με αναβαθμούς λαξευτούς στο φυσικό βράχο, οδηγεί στο ανώτερο άνδηρο. Το μονοπάτι που υπάρχει σήμερα σε αυτή την πλαγιά και οδηγεί από τον σύγχρονο οικισμό στην κορυφή του λόφου δείχνει πιθανότατα την πορεία του αρχαίου δρόμου που οδηγούσε στην ακρόπολη. Πηγή πληροφόρησης για την οχύρωση αυτή, είναι οι επιγραφές στις κάθετες όψεις του μαρμάρινου βράχου. Το μοναδικό αυτό επιγραφικό σύνολο έχει τεράστια σημασία για την ιστορία του νησιού. Οι πρώτες έρευνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στην Ακρόπολη έγιναν τo 1981. Από το 2015 έως σήμερα, ομάδα Ελλήνων και Αμερικανών επιστημόνων έχει εντοπίσει στη θάλασσα 58 αρχαία, μεσαιωνικά και νεότερα ναυάγια, που χρονολογούνται από τον 6ο αι. π.Χ. μέχρι και τον 20ο αι., ένα μοναδικό εύρημα στον αιγαιακό χώρο.