Με μια στοχαστική και αινιγματική διάθεση ξεκίνησε την εβδομάδα ο Αρκάς, επιλέγοντας να «καλημερίσει» το κοινό του σήμερα, Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2025, με μια ρήση του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη και δοκιμιογράφου Εμμανουήλ Ροΐδη.
Η σημερινή δημιουργία του Αρκά συνδυάζει την τέχνη του σκίτσου με την πολυπλοκότητα της σκέψης του Ροΐδη, προβάλλοντας τη χαρακτηριστική φιγούρα του λογοτέχνη και συνοδεύοντάς την με τη ρήση: «Στην Ελλάδα άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντες πτερά».
Η φράση αυτή, μολονότι αινιγματική, φαίνεται να αντανακλά ένα βαθύτερο κοινωνικό σχόλιο για την ανθρώπινη φύση και τις διαχρονικές δυναμικές εξουσίας, φθόνου και δημιουργικότητας. Ωστόσο, ο σκιτσογράφος αφήνει το κοινό να αναρωτηθεί για το ακριβές νόημα και την επικαιρότητα που πυροδότησε αυτή την επιλογή.
Ποιος ήταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836–1904) ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες λογοτέχνες και διανοούμενους του 19ου αιώνα. Με καταγωγή από την αριστοκρατική οικογένεια Ροδοκανάκη της Χίου, γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου και μεγάλωσε σε περιβάλλον υψηλής παιδείας. Οι σπουδές του τον οδήγησαν στη Γένοβα, το Βερολίνο και την Αθήνα, ενώ από νωρίς αναδείχθηκε η φιλολογική του κλίση.
Η συγγραφική του πορεία ξεχώρισε για τον καυστικό του λόγο, την αιχμηρή του σάτιρα και την πολύπλευρη του προσέγγιση στα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής. Το εμβληματικό του έργο «Πάπισσα Ιωάννα» (1866) αποτελεί μια από τις πιο πολυσυζητημένες σάτιρες στην ελληνική λογοτεχνία, καθώς αφορίστηκε από την Εκκλησία αλλά απέκτησε παγκόσμια αναγνώριση.
Πέρα από το συγγραφικό του έργο, ο Ροΐδης υπηρέτησε ως διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αν και η θέση του συχνά αμφισβητούνταν από πολιτικές αλλαγές. Η στήριξή του στη δημοτική γλώσσα, παρά τη χρήση καθαρεύουσας στα κείμενά του, καθώς και οι διαρκείς παρεμβάσεις του στον δημόσιο διάλογο, τον ανέδειξαν ως σημαντική φιγούρα της πνευματικής και πολιτικής ζωής της εποχής.
Παρά τις δοκιμασίες της ζωής, όπως η απώλεια της ακοής του και η οικονομική καταστροφή, ο Ροΐδης παρέμεινε ακλόνητος στην αγάπη του για τα γράμματα. Το έργο του παραμένει πηγή έμπνευσης και στοχασμού για την ελληνική κοινωνία και την ανθρώπινη φύση.
Ποιος είναι ο σκιτσογράφος Αρκάς
Ο Αρκάς είναι Έλληνας σκιτσογράφος και συγγραφέας. Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δημοσιεύοντας τη σειρά Ο Κόκορας στο περιοδικό Βαβέλ και στη συνέχεια στο Παρά Πέντε και στο Μικρό Παρά Πέντε. Το έργο του αποτελείται κυρίως από σειρές με συγκεκριμένο θέμα – πρωταγωνιστές που δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες και συγκεντρώνονται στη συνέχεια σε άλμπουμ. Από τα έργα του ο Ισοβίτης έχει γίνει σειρά με μαριονέτες για την ελληνική τηλεόραση από τον Μάνθο Σαντοριναίο. Δουλειές του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, πολωνικά, ρουμανικά, σέρβικα και βουλγάρικα), ενώ έχει γράψει και θεατρικά έργα.
Το πραγματικό ονοματεπώνυμο του εν λόγω συγγραφέα είναι άγνωστο, καθώς ο ίδιος δεν το έχει αποκαλύψει, ενώ τα ονόματα Αντώνης Ευδαίμων και Γεράσιμος Σπανοδημήτρης που έχει χρησιμοποιήσει σε έργα του, θεωρούνται ψευδώνυμα. Επίσης, έχει προταθεί το όνομα Άρης Καστρινός (απ’ όπου υποτιθέμενα προέρχεται και το ΑΡ-ΚΑΣ).
Κατά καιρούς ασκήθηκε κριτική στο έργο του, κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) από τον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Οι επικρίσεις αφορούν κυρίως ορισμένα σκίτσα του που κατηγορήθηκαν ότι είναι μισογυνικά και “χοντροφοβικά”. Τον Ιούλιο του 2019 η σελίδα του στο Facebook, σύμφωνα με τον ίδιο, απενεργοποιήθηκε για διάστημα μίας εβδομάδας λόγω συνεχών αναφορών από χρήστες που κατηγόρησαν τις αναρτήσεις του.
Αρκάς: ΜΜΕ & αρθρογράφοι έχουν εστιάσει στις πολιτικές του πεποιθήσεις
Ο ίδιος ο Αρκάς, καθώς και ΜΜΕ και αρθρογράφοι, χαρακτήρισαν τις επικρίσεις απόπειρα λογοκρισίας, ενώ υποστήριξαν ότι η σάτιρα του Αρκά στοχεύει το φαινόμενο της πολιτικής ορθότητας, επειδή το θεωρεί επικίνδυνο και ικανό να απειλήσει κατοχυρωμένα δημοκρατικά δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου.