Θεοφάνια ή Θεοφάνεια: Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης εξηγεί την προτιμότερη ορθογραφία

Τι εξηγεί ο καθηγητής Γλωσσολογίας για την ορθογραφία της λέξης 

«Θεοφάνια» ή «Θεοφάνεια»; Ένα ερώτημα που δείχνει να απασχολεί πολλούς τις τελευταίες ημέρες ενόψει της μεγάλης θρησκευτικής εορτής της Δευτέρας.

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, μέσω ανάρτησης στα social media πριν από περίπου δύο χρόνια είχε δώσει την απάντηση.

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια;

Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι η λέξη Θεοφάνια που παραπέμπει στη θρησκευτική εορτή είναι προτιμότερο να γράφεται με ι. Δίνει μάλιστα παραδείγματα από αρχαιοελληνικές γιορτές, όπως τα «Ίσθμια», τα «Πύθια» κ.α.
Σημειώνει ωστόσο, ότι η γραφή Θεοφάνεια με –ει– δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας, δηλαδή θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια.

Όπως γράφει ο καθηγητής: «H εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Εκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, της βάπτισης δηλ. τού Xριστού και της φανέρωσης του Θεού, Θεοφάνια (τα), ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Aπόλλωνος το άγαλμά του.

H γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας τού επιθ. θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Eπιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής».

Πηγή