ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ – Η αλλαγή του χρόνου αποτελεί μια ιδιαίτερη στιγμή, γεμάτη ελπίδες, προσευχές και αναστοχασμούς.
Του Γιώργου Θεοχάρη
Η παράδοση της Εκκλησίας μας δίνει ιδιαίτερο βάρος στην πνευματική διάσταση της νέας χρονιάς, και μέσα από τα λόγια των Αγίων, τόσο των παλαιών όσο και των σύγχρονων, μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμα διδάγματα.
Ο χρόνος ως δώρο του Θεού
Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας τόνιζαν ότι ο χρόνος είναι δώρο του Θεού, που μας δίνεται για να εργαστούμε πνευματικά. Ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος τιμάται την πρώτη ημέρα του έτους, υπογράμμιζε ότι κάθε στιγμή που μας παραχωρεί ο Θεός είναι μια ευκαιρία για μετάνοια, προσευχή και έργα αγάπης. Στη θεολογία του, ο χρόνος δεν είναι απλώς μια διαδοχή ημερών, αλλά μια ευκαιρία για τον άνθρωπο να προσεγγίσει το αιώνιο, τον Θεό.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επίσης καλούσε τους πιστούς να χρησιμοποιούν τον χρόνο τους σοφά. Έλεγε χαρακτηριστικά:
«Η ζωή μας είναι ένα ταξίδι, και ο χρόνος είναι ο δρόμος μας. Ας τον διασχίσουμε με ευγνωμοσύνη και υπευθυνότητα, γιατί κάθε στιγμή είναι μια ευκαιρία να πλησιάσουμε τον Χριστό».
Η πνευματική ανανέωση και ο νέος χρόνος
Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, ένας από τους πιο αγαπητούς σύγχρονους Αγίους, έδινε ιδιαίτερη σημασία στο να βλέπουμε το νέο έτος ως μια αφετηρία για πνευματική πρόοδο. Αντί να επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά σε υλικά ή κοσμικά σχέδια, μας καλούσε να κάνουμε έναν «πνευματικό απολογισμό» της ζωής μας.
Συχνά έλεγε:
«Ο χρόνος είναι σαν το νερό που τρέχει. Αν δεν τον αξιοποιήσεις σωστά, χάνεται. Γι’ αυτό, στο ξεκίνημα κάθε νέας χρονιάς, καλό είναι να σκεφτόμαστε πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι Χριστιανοί».
Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης μιλούσε για την ανάγκη της συνεχούς προσευχής, ως τρόπου ανανέωσης της ψυχής. Η αλλαγή του χρόνου, έλεγε, δεν πρέπει να είναι μια τυπική στιγμή γιορτής, αλλά μια στιγμή βαθιάς προσευχής και εμπιστοσύνης στον Θεό:
«Ο χρόνος που περνά δεν ξαναγυρνά. Ας τον ζήσουμε με αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον».
Η ευγνωμοσύνη για το παρελθόν και η ελπίδα για το μέλλον
Οι Άγιοι μάς καλούν να βλέπουμε την αλλαγή του χρόνου με ευγνωμοσύνη για ό,τι μας έδωσε ο Θεός και με εμπιστοσύνη για το μέλλον. Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς έλεγε ότι πρέπει να θυμόμαστε τις ευλογίες του Θεού κατά τη διάρκεια του παρελθόντος χρόνου, ακόμα και μέσα από τις δοκιμασίες.
«Όταν κοιτάς το παρελθόν με ευγνωμοσύνη, βλέπεις το μέλλον με πίστη. Ο Θεός δεν σε άφησε ποτέ μόνο και δεν θα σε αφήσει ούτε στον χρόνο που έρχεται».
Ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, που έζησε σε δύσκολες εποχές, υπενθύμιζε ότι κάθε νέος χρόνος είναι και μια νέα ευκαιρία να δείξουμε εμπιστοσύνη στο σχέδιο του Θεού, ακόμα και όταν αυτό φαίνεται δύσκολο ή ακατανόητο.
Η μετάνοια ως πνευματική προετοιμασία για τον νέο χρόνο
Η έννοια της μετάνοιας έχει κεντρική θέση στη διδασκαλία των Αγίων για την έλευση του νέου χρόνου. Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ έλεγε:
«Ο χρόνος που περνά χωρίς μετάνοια είναι χαμένος χρόνος. Ας ξεκινήσουμε τον νέο χρόνο με καρδιά καθαρή, γεμάτη αγάπη για τον Θεό και τον άνθρωπο».
Ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως μας υπενθύμιζε ότι η μετάνοια δεν είναι μια πράξη φόβου, αλλά μια πράξη αγάπης και ελπίδας. Στη διδασκαλία του, η αλλαγή του χρόνου ήταν ευκαιρία για μια νέα αρχή, όχι μόνο στη ζωή μας, αλλά και στη σχέση μας με τον Θεό.
Οι ευχές των Αγίων για το νέο έτος
Πολλοί Άγιοι, όπως ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, μιλούσαν για τη δύναμη της ευχής και της προσευχής κατά την αλλαγή του χρόνου. Στις ευχές τους, ζητούσαν από τον Θεό να χαρίσει ειρήνη, υγεία και πνευματική πρόοδο στους πιστούς.
Ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης έλεγε χαρακτηριστικά:
«Εύχομαι ο νέος χρόνος να είναι γεμάτος Χριστό. Όταν η καρδιά μας γεμίζει από Εκείνον, τότε κάθε στιγμή του χρόνου γίνεται αιώνια».
Το παράδειγμα της ταπεινότητας και της ελπίδας
Τέλος, οι Άγιοι μας καλούν να υποδεχτούμε τον νέο χρόνο με ταπείνωση και ελπίδα. Ο χρόνος δεν είναι δικός μας, αλλά του Θεού, και κάθε μας σχέδιο πρέπει να γίνεται με την προσευχή:
«Γενηθήτω το θέλημά Σου, Κύριε».
Ο Άγιος Γεώργιος Καρσλίδης έλεγε ότι η πραγματική ευτυχία του ανθρώπου δεν βρίσκεται στα σχέδια και τα όνειρα που κάνει για το μέλλον, αλλά στη σχέση του με τον Θεό.
Η έλευση του νέου χρόνου είναι μια ευκαιρία για πνευματική ανανέωση, ευγνωμοσύνη και εμπιστοσύνη στον Θεό. Οι Άγιοι, μέσα από τη ζωή και τη διδασκαλία τους, μας προσκαλούν να βλέπουμε τον χρόνο ως ευλογία και να τον αξιοποιούμε για την πνευματική μας πρόοδο. Με τις προσευχές τους και τα λόγια τους, μας δείχνουν τον δρόμο για μια ζωή γεμάτη ελπίδα, ταπείνωση και αγάπη.