Οι αγορές, συνήθως, προπορεύονται των εξελίξεων στην πραγματική οικονομία ένα με δύο τρίμηνα. Μήπως η πτώση των αγορών την περασμένη εβδομάδα προμηνύει μια οικονομική κρίση μέσα στο 2019; Ισως και όχι. Από τη μια πλευρά, δεν θα πρέπει να παραβλέψει κανείς τις απώλειες της περασμένης εβδομάδας για τρεις λόγους. Πρώτον, έχει εξαντληθεί εν μέρει η δυναμική που δόθηκε από τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης της κυβέρνησης Τραμπ. Οσο φθίνει η επίδρασή τους, το επενδυτικό κλίμα στις αμερικανικές αγορές δεν θα είναι τόσο ισχυρό μέσα στο β΄ εξάμηνο του έτους. Δεύτερον, οι εντάσεις στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ και της Κίνας έχουν εξελιχθεί σε εμπορικό πόλεμο. Τρίτον, η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου συρρικνώνεται λόγω της υποχώρησης των εξαγωγών από το Ιράν και τη Βενεζουέλα, οδηγώντας σε άνοδο τις τιμές στις διεθνείς αγορές. Αυτές οι ανοδικές τάσεις στο πετρέλαιο εντείνονται από το νέο κεφάλαιο που έχει ανοίξει με τη Σαουδική Αραβία. Οι τιμές ενέργειας δημιουργούν σήμερα φόβους για τα πραγματικά εισοδήματα που λαμβάνουν τα νοικοκυριά στις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο.
Κανένας, όμως, από αυτούς τους παράγοντες δεν είναι ικανός για να εκτροχιάσει την παγκόσμια ανάπτυξη και να πυροδοτήσει μια οικονομική κρίση.
Μετά την εξασθένηση της ανάπτυξης στο β΄ εξάμηνο του 2018, η οικονομική δραστηριότητα θα ενισχυθεί ξανά στην Ευρωζώνη το 2019. Προς το παρόν, η Ιταλία και το Brexit αναμένεται να κυριαρχήσουν στη Σύνοδο της Ε.Ε. που θα πραγματοποιηθεί αύριο και μεθάυριο. Μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού της Ρώμης στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα κάνουν την πρώτη, σκληρή αξιολόγηση στη Σύνοδο Κορυφής, ζητώντας από την ιταλική κυβέρνηση να διαμορφώσει πιο ρεαλιστικές προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Μέχρι τις 22 Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ζητήσει ίσως από την Ιταλία να αναθεωρήσει τα σχέδια για τον προϋπολογισμό. Είναι πολύ πιθανό να απορριφθούν τελικά τα δημοσιονομικά σχέδια της Ρώμης από την Ε.Ε. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι συνέστησε στην ιταλική κυβέρνηση να «ηρεμήσει» καθώς η ρητορική της έχει προκαλέσει αναταραχή στις αγορές. Η ενίσχυση της αβεβαιότητας καθιστά ακόμη πιο ριψοκίνδυνα τα σχέδια της Ρώμης για την εγχώρια οικονομία.
Εννέα χρόνια από την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας στη μετα-Lehman εποχή, η πίστωση, οι μισθοί και οι επενδύσεις δεν έχουν επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα. Κάποια στιγμή θα επέλθει ύφεση αλλά, πιθανότατα, όχι πριν από το 2021. Τότε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα αντιδράσει πιο δυναμικά για να χειραγωγήσει τις πληθωριστικές πιέσεις στη χώρα σε σχέση με το 2019 και το 2020. Η πρόσφατη άνοδος των αποδόσεων στα αμερικανικά ομόλογα είναι μάλλον σύμπτωμα παρά κίνδυνος στις επιδόσεις της αμερικανικής οικονομίας.
* Γράφει ο κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.