Οι μειώσεις των αντικειμενικών αξιών επηρεάζουν 20 φόρους σχετικούς με τα ακίνητα
Πέραν των μειώσεων στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων σε διάφορες περιοχές της χώρας, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προωθεί, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», τη σταδιακή επέκταση του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων με βάση τις τιμές ζώνης στις 2.167 περιοχές της χώρας όπου αυτή τη στιγμή ισχύει το λιγότερο αξιόπιστο σύστημα των τιμών εκκίνησης ελάχιστου κόστους κατασκευής οικοδομής ή το σύστημα της εκτίμησης των αξιών από τις εφορίες με βάση συγκριτικά στοιχεία.
Αυτή τη στιγμή το σύστημα των αντικειμενικών αξιών καλύπτει το 98,5% της χώρας. Απομένουν ακόμη να ενταχθούν άλλες 2.167 περιοχές, που αντιπροσωπεύουν το υπόλοιπο 1,5% της ελληνικής επικράτειας.
Η ένταξη των περιοχών αυτών στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών ζώνης θα γίνει σταδιακά. Πολλές από τις περιοχές αυτές παρατίθενται σε αναλυτικό πίνακα.
Από τη στιγμή της ένταξης των περιοχών αυτών στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών αναμένονται σημαντικές αυξήσεις στις φορολογητέες αξίες των ακινήτων και, συνακόλουθα, υπεραυξήσεις στους 20 φόρους που επιβαρύνουν τις μεταβιβάσεις και την κατοχή των ακινήτων στις συγκεκριμένες περιοχές.
Τι αλλάζει από το 2026
Αυτόματη αναπροσαρμογή των φορολογητέων αξιών
Το μεθεπόμενο έτος, το 2026, η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θα προχωρήσει, εξάλλου, στη ριζική αναμόρφωση και μεταρρύθμιση του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού των φορολογητέων αξιών των ακινήτων εισάγοντας νέες, σύγχρονες διαδικασίες αναπροσαρμογής των τιμών της εφορίας, ώστε να ευθυγραμμίζονται άμεσα με τα επίπεδα των πραγματικών τιμών της κτηματαγοράς.
Συγκεκριμένα, προωθούνται ήδη από τώρα, με ορίζοντα το 2026, η δημιουργία και η λειτουργία του Μητρώου Ακινήτων, ενός νέου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα συλλέγει πληροφορίες για τις διακυμάνσεις των τιμών των ακινήτων στην αγορά και θα προσαρμόζει το ύψος των αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο σε τέτοια επίπεδα, ώστε οι τελικές φορολογητέες αξίες που θα προκύπτουν να ταυτίζονται με τις εμπορικές τιμές. Μέσω του συστήματος αυτού θα γίνεται ανά τακτά διαστήματα αυτόματη αναπροσαρμογή των φορολογητέων αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των πραγματικών τιμών της κτηματαγοράς.
Πιο αναλυτικά, το εν λόγω πληροφοριακό σύστημα θα συγκεντρώνει, θα αναφέρει και θα επεξεργάζεται όλα τα πρόσφορα στοιχεία που διαμορφώνουν και επηρεάζουν την αξία των ακινήτων και θα φιλοξενείται στην κεντρική γεωχωρική υποδομή της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου ήδη λειτουργεί η πλατφόρμα valuemaps.gov.gr.
Τι περιλαμβάνει
Στο Μητρώο Ακινήτων θα συμπεριλαμβάνονται και θα τηρούνται στοιχεία:
α) του ήδη υπάρχοντος Μητρώου Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων στο οποίο καταχωρίζονται δεδομένα για τις πραγματοποιούμενες μεταβιβάσεις ακινήτων σε όλη τη χώρα,
β) της βάσης δεδομένων «Τράπεζα Αξιών Ακινήτων», που δημιουργήθηκε μέσω του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος «Ψηφιακές Υπηρεσίες Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων – ΨΥΔΗΠΕΕΚ»
γ) όλων των πρόσφορων πηγών δεδομένων ακινήτων από φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.
Τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης και της τυχόν άμεσης ή έμμεσης γεωχωρικής αναφοράς, θα συλλέγονται χωρίς αναφορά σε προσωπικά στοιχεία φυσικών, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων.
Ετσι, όλοι οι φόροι στην κατοχή και την απόκτηση ακινήτων, όπως ο ΕΝΦΙΑ και οι φόροι μεταβιβάσεων, δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών, θα υπολογίζονται πλέον με βάση φορολογητέες αξίες πλήρως προσαρμοσμένες στις εμπορικές τιμές των ακινήτων.
Θα επηρεαστούν από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών
Οι 20 φόροι που θα επηρεαστούν από τις μειώσεις στις αντικειμενικές τιμές ζώνης σε 35 περιοχές 12 δήμων τις χώρας είναι:
1) Ο κύριος ΕΝΦΙΑ, ο οποίος επιβάλλεται με βάση κλίμακες βασικού ποσού φόρου ανά τ.μ. ακινήτου ανάλογα με το ύψος της τιμής ζώνης ανά τ.μ. που ισχύει στην περιοχή κάθε ακινήτου.
2) Ο πρόσθετος κύριος ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων, ο οποίος επιβάλλεται σε φορολογούμενους με αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και των εντός σχεδίων πόλεων εδαφικές εκτάσεις) συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ, εφόσον κατέχουν ποσοστά επί εμπράγματων δικαιωμάτων ή πλήρη κυριότητα σε ακίνητα αντικειμενικής αξίας 400.000 ευρώ έκαστο.
3) Ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ), ο οποίος υπολογίζεται με 3% επί της αντικειμενικής αξίας κάθε πωλούμενου ακινήτου και επιβαρύνει τον αγοραστή.
4) Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις πωλήσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία.
5) Ο φόρος χρησικτησίας κτισμάτων.
6) Ο φόρος ανταλλαγής – συνένωσης οικοπέδων.
7) Ο φόρος διανομής ακινήτων.
8) Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), που επιβάλλεται υπέρ των δήμων μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,25‰-0,35‰ επί των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων.
9) Ο δημοτικός φόρος που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων (υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης).
10) Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων.
11) Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ και συντελεστή 10%.
12) Ο φόρος δωρεάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ και συντελεστή 10% για δωρεές προς συζύγους ή εγγόνια, με αφορολόγητο όριο 30.000 ευρώ και συντελεστές 5%-20% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς δευτέρου βαθμού και με αφορολόγητο όριο 6.000 ευρώ και συντελεστές 20% έως 40% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς και μη συγγενείς.
13) Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτων, ο οποίος υπολογίζεται με αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές 1%-10% για δωρεές προς συζύγους, τέκνα ή εγγόνια, με αφορολόγητο όριο 30.000 ευρώ και συντελεστές 5%-20% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς δευτέρου βαθμού και με αφορολόγητο όριο 6.000 ευρώ και συντελεστές 20% έως 40% για δωρεές προς λοιπούς συγγενείς και μη.
14) Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.
15) Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαίρετων κτισμάτων.
16) Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων.
17) Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων.
18) Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις υπεράκτιες εταιρίες ακινήτων.
19) Ο φόρος εισοδήματος που επιβάλλεται επί των τεκμαρτών εισοδημάτων τα οποία προσδιορίζονται βάσει των αντικειμενικών δαπανών ή τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών των φορολογουμένων.
20) Ο φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης και από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας. Το εισόδημα αυτό προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου με συντελεστή 3%.