Όλες αυτές οι σκέψεις που καθορίζουν τις πεποιθήσεις μας γύρω από το φαγητό μοιραία καθορίζουν και τη συμπεριφορά μας γύρω από αυτό.
Ας δούμε μερικά τέτοια παραδείγματα σκέψεων που καθορίζουν τη διατροφική μας συμπεριφορά…
«Έτσι και φάω μόνο ένα μπισκότο, θα φάω όλο το κουτί». Κάνοντας μια τέτοια σκέψη και επαναλαμβάνοντας την καθημερινά ξανά και ξανά αποκτάς την πεποίθηση ότι είσαι εκείνο το άτομο που τα βλέπει όλα άσπρο ή μαύρο. Είσαι στο όλα ή στο τίποτα! Μια τέτοια πεποίθηση σε μετατρέπει στο είδος του ατόμου, που είτε βρίσκεται σε δίαιτα και δεν τρώει τίποτα, είτε δεν βρίσκεται σε δίαιτα και κάνει μια χαοτική διατροφή. Αποκτάς μια τέτοια ταυτότητα επειδή κάθε μέρα σκέφτεσαι ότι έτσι και φας ένα, θα φας όλο το κουτί. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι δεν γεννήθηκες μ’ αυτήν την ταυτότητα αλλά την απέκτησες με βάση τη σκέψη που κάνεις κάθε μέρα.
«Αν δεν καθαρίσω το πιάτο μου δεν σηκώνομαι από το τραπέζι». Αν σε κάθε γεύμα κάνεις αυτή τη σκέψη τότε αποκτάς την πεποίθηση ότι είσαι εκείνο το άτομο που δεν πετάει φαγητό και έτσι, είτε πεινάς, είτε όχι, θα φας όλο το φαί που βρίσκεται μέσα στο πιάτο σου. Ίσως σκέφτεσαι ότι είναι αμαρτία. Ίσως σκέφτεσαι ότι τα παιδάκια στην Αφρική πεινάνε και δεν κάνει να πετάς το φαγητό. Ίσως να έρχονται τα λόγια της γιαγιάς να σου λέει ότι η τελευταία σου μπουκιά είναι όλη σου η δύναμη ή της μαμάς να σου λέει κάνε το για μένα… Αλήθεια, πόσο πολύ εξυπηρετούν τέτοιου είδους σκέψεις στην προσπάθεια σου να ελέγξεις το βάρος σου; Και πάλι, την ταυτότητα αυτή την απέκτησες επειδή σκέφτεσαι ότι αν δεν καθαρίσεις το πιάτο σου δεν σηκώνεσαι από το τραπέζι.
«Δεν περνάει μέρα χωρίς να ζυγιστώ». Αυτή τη σκέψη τη βάζω επειδή αναγνωρίζω ότι αφορά πολλούς από εσάς. Για να βρούμε όμως την πεποίθηση που βρίσκεται πίσω από αυτή τη σκέψη χρειάζεται να αποκαλύψουμε τον λόγο που ζυγίζεσαι κάθε μέρα. Τι είναι αυτό δηλαδή που θέλεις να μάθεις; Δεν φαντάζομαι να θέλεις να εξακριβώσεις πόση είναι η μάζα σου σε σχέση με το βαρυτικό πεδίο της Γης… Άλλωστε, πόσο μπορεί να έχει αλλάξει από χθες;
Ίσως ζυγίζεσαι για να δεις αν αυτό που έφαγες χθες σε πάχυνε ή από την άλλη αν η προσπάθεια για απώλεια βάρους που κάνεις έχει αποτέλεσμα. Αποκτάς την πεποίθηση ότι το βάρος εξαρτάται από τη διατροφική συμπεριφορά που είχες τις τελευταίες 24 ώρες. Αυτό σου δίνει την ταυτότητα του καλού και επιτυχημένου όταν η ζυγαριά κατεβαίνει και του κακού και του αποτυχημένου όταν η ζυγαριά ανεβαίνει. Στην πραγματικότητα, το βάρος μας κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλάζει έως και 1,5 κιλό. Παρόλα αυτά, εσύ έχεις την ταυτότητα του καλού ή του κακού ανάλογα με την ένδειξη της ζυγαριάς, επειδή σκέφτεσαι ότι δεν περνάει μέρα χωρίς να ζυγιστείς.
Αποτύπωση της παραπάνω σχέσης σχηματικά :
Αν διαβάσουμε το παραπάνω σχήμα ανάποδα, θα δούμε ότι η διατροφική συμπεριφορά που έχεις σήμερα και οι επιλογές που κάνεις καθορίζονται από αυτό που πιστεύεις ότι είσαι.
Αυτό που πιστεύεις ότι είσαι, είναι το αποτέλεσμα του συνόλου των πεποιθήσεων που έχεις γύρω από τη διατροφή σου.
Το σύνολο των πεποιθήσεων που έχεις γύρω από τη διατροφή σου, είναι απότοκο των σκέψεων που κάνεις καθημερινά.
Συνεπώς οι σκέψεις που κάνεις γύρω από το φαγητό, καθορίζουν τη διατροφική σου συμπεριφορά. Και για να αλλάξει η διατροφική σου συμπεριφορά , είναι αναγκαίο να αλλάξουν οι σκέψεις γύρω από αυτό.
Εύλογα θα αναρωτιέσαι πως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Πως γίνεται δηλαδή να αλλάξει κανείς τον τρόπο που σκέφτεται γύρω από το φαγητό.
Το πρώτο βήμα λοιπόν, το έχεις κάνει ήδη! Αφού διαβάζεις μέχρι αυτό το σημείο πάει να πει ότι βοηθήθηκες να καταλάβεις ότι υπάρχει αυτή η σχέση.
Το δεύτερο βήμα είναι ο εντοπισμός της δικής σου δυσλειτουργικής σκέψης γύρω από το φαγητό. Μερικά παραδείγματα δίνω πιο κάτω…
- Ποιος ο λόγος να βγεις έξω για φαγητό αν δεν είναι να παραγγείλεις ότι θέλεις από τον κατάλογο;
- Αν το φάω αυτό θα πάρω ένα κιλό
- Πάντα αποτυγχάνω στις δίαιτες
- Όλοι θα σχολιάζουν το βάρος μου
- Τα έχω όλα αυτά στο σπίτι για τα παιδιά
- Αν φάω το πρωί δεν μπορώ να σταματήσω να τρώω όλη τη μέρα
- Όταν βγαίνω έξω δεν τρώω σχεδόν καθόλου
- Υπάρχουν άνθρωποι που τρώνε τα πάντα και δεν παχαίνουν
- Είμαι εθισμένος στη ζάχαρη
Το τρίτο βήμα, αφορά στην αμφισβήτηση των δυσλειτουργικών σκέψεων, στην επανεξέταση τους και στην αντικατάσταση τους με καινούργιες σκέψεις, περισσότερο λειτουργικές. Πίσω από το εμφανές πρόβλημα των περιττών κιλών υπάρχει ένα σύστημα αξιών και πεποιθήσεων που υποστηρίζονται και ανατροφοδοτούνται απο τις ίδιες λανθασμένες σκέψεις. Αν πράγματι επιθυμείς την αλλαγή στο βάρος σου, χρειάζεται να είσαι έτοιμος να αναθεωρήσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι γύρο από το φαγητό.
Διότι όπως είπε και ο αρχαίος τραγικός, Ευριπίδης, «οι δεύτερες σκέψεις είναι μάλλον πιο σωστές».
Σημείωση: Οι «παχυντικές» σκέψεις μπορούν να δουλευτούν καλύτερα σε συνεργασία διαιτολόγου και ψυχολόγου που έχουν εξειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές και στην παχυσαρκία.
Γράφτηκε απο Αντρέας Κωνσταντίνου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος