Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ, η αποκάλυψη αμέτρητων αποθεμάτων captagon φωτίζει τη βαθιά διασύνδεση του συριακού κράτους με το διεθνές ναρκεμπόριο. Το captagon, μία ισχυρή αμφεταμίνη που έγινε συνώνυμο με τη Συρία, αναδείχθηκε στο κυρίαρχο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, ξεπερνώντας σε έσοδα όλες τις νόμιμες εξαγωγές.
Ο Μάχερ αλ-Άσαντ: Αφανής αρχηγός του δικτύου
Στο επίκεντρο αυτής της ναρκο-βιομηχανίας φέρεται να βρίσκεται ο Μάχερ αλ-Άσαντ, αδελφός του Μπασάρ και επικεφαλής της διαβόητης Τέταρτης Μεραρχίας του συριακού στρατού. Με πληροφορίες που τον συνδέουν άμεσα με την παραγωγή και διακίνηση του captagon, ο Μάχερ αποτελεί τον «εγκέφαλο» ενός δικτύου που άγγιξε ετήσια κέρδη 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παρά τη φυγή του από τη Δαμασκό, η ακριβής τοποθεσία του παραμένει αδιευκρίνιστη, με αναφορές να τον θέλουν στο Ιράκ μαζί με πιστές δυνάμεις του καθεστώτος.
Εγκαταστάσεις-φαντάσματα και αποδείξεις εγκλήματος
Στα ερείπια των εγκαταστάσεων του καθεστώτος, αντάρτες εντόπισαν τεράστιες ποσότητες ναρκωτικών. Από υπόγεια λατομεία μέχρι στρατιωτικά αεροδρόμια, οι αποθήκες αποκαλύπτουν τον μηχανισμό της παραγωγής: εκατομμύρια χάπια βρώμικου μπεζ χρώματος, χημικά συστατικά από τη Σαουδική Αραβία και ειδικές συσκευασίες για εξαγωγές. Εικόνες από πλαστά χαρτονομίσματα, πλαστές συσκευασίες viagra και σωρούς με captagon μαρτυρούν τον εκτεταμένο χαρακτήρα αυτής της παράνομης δραστηριότητας.
Το captagon ως όπλο διπλωματικής πίεσης
Το captagon δεν ήταν απλώς οικονομικός πόρος αλλά και εργαλείο διπλωματικής πίεσης για τον Μπασάρ αλ-Άσαντ. Χρησιμοποιώντας την εξάρτηση χωρών του Κόλπου από το ναρκωτικό, επιδίωξε την επανένταξη της Συρίας στον αραβικό κόσμο. Παρά τον διεθνή αποκλεισμό, ο Άσαντ κατάφερε να εξασφαλίσει την επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο το 2023, κερδίζοντας πολιτική αναγνώριση μέσω της ανοχής που επέδειξαν χώρες όπως η Σαουδική Αραβία.
Η επίδραση του ναρκωτικού εκτείνεται πέρα από τη Μέση Ανατολή. Στη Σαουδική Αραβία, το captagon καταναλώνεται ευρέως, τόσο από εύπορες ελίτ όσο και από φτωχούς εργάτες. Η χαμηλή τιμή του και η διακριτικότητα στη χρήση το καθιστούν προτιμώμενο έναντι του αλκοόλ, δημιουργώντας μία τεράστια αγορά που τροφοδότησε το καθεστώς Άσαντ επί δεκαετίες.
Η Χάγιατ Ταχρίρ αλ-Σαμ, η συμμαχία που ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ, διαβεβαιώνει ότι θα τερματίσει την παραγωγή και διακίνηση του captagon. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: μπορεί η Συρία να αποκοπεί από το βαθιά ριζωμένο δίκτυο που συνδέει την οικονομία της με το παράνομο εμπόριο;