Κάποια στιγμή, πριν από εκατομμύρια χρόνια, οι δρόμοι δύο ειδών στην εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους, κυριολεκτικά διασταυρώθηκαν.
Περίπου 1,5 εκατομύριο χρόνια πριν, δύο άτομα διαφορετικών ειδών στην ανθρώπινη εξελικτική καταγωγή έτρεξαν σε μια λασπώδη όχθη στη βόρεια Κένυα, αφήνοντας πίσω τους διασταυρούμενες διαδρομές δίπλα στα ίχνη από αντιλόπες, άλογα , αγριόχοιρους, γιγάντιους πελαργούς και άλλα ζώα.
Αυτά τα ίχνη μετατράπηκαν σε απολιθώματα που οι επιστήμονες ανακάλυψαν τώρα σε μια τοποθεσία που ονομάζεται Koobi Fora, παρέχοντας τις πρώτες αποδείξεις ότι αυτά τα δύο είδη – Paranthropus boisei και Homo erectus – μοιράζονταν τον ίδιο τόπο, κυριολεκτικά διασταυρώνοντας μονοπάτια.
Η ανακάλυψη εγείρει ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με τη σχέση μεταξύ των δύο ειδών και κάθε ανταγωνισμό για πόρους.
Ο Paranthropus boisei, ο πιο απομακρυσμένος συγγενής του σύγχρονου ανθρώπου, έζησε πριν από περίπου 2,3 έως 1,2 εκατομμύρια χρόνια, με ύψος περίπου 1,37 μ.
Είχε ένα κρανίο προσαρμοσμένο για μεγάλους μασητικούς μύες, συμπεριλαμβανομένης μιας κρανιακής κορυφής όπως αυτή των αρσενικών γορίλων, καθώς και τεράστιους γομφίους. Τα πόδια του έφεραν χαρακτηριστικά πιθήκου, συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου δαχτύλου.
Ο Homo erectus, ένα πρώτο μέλος της εξελικτικής μας γραμμής με σωματικές αναλογίες όπως αυτές του Homo sapiens, έζησε από περίπου 1,89 εκατομμύρια έως 110.000 χρόνια πριν, με ύψος από 1,45-1,85 μ. Είχε μεγάλες κορυφογραμμές φρυδιών και μεγαλύτερο εγκέφαλο από το Paranthropus boisei, αν και μικρότερο από το είδος μας.
Οι ερευνητές βρήκαν τα ίχνη το 2021 στην περιοχή της λίμνης Τούρκανα. Εντόπισαν ένα μακρύ μονοπάτι με 12 ίχνη, το καθένα μήκους περίπου 26 εκατοστά, που αποδίδεται σε ένα ενήλικο άτομο Paranthropus boisei με βάση το σχήμα του και τον τρόπο μετακίνησης τους.
Τρία απομονωμένα ίχνη, που κυμαίνονταν από 20,5-23,5 cm και έμοιαζαν με εκείνα των σύγχρονων ανθρώπων, ήταν σχεδόν κάθετα στον κύριο διάδρομο. Δύο ήταν αρκετά πλήρη για να αποδοθούν στον Homo erectus, πιθανώς έναν ανήλικο. Το τρίτο ήταν πιο δύσκολο να ανατεθεί με σιγουριά.
Οι ερευνητές είπαν ότι οι διάδρομοι φαίνεται να έχουν αφεθεί μέσα σε λίγες ώρες ή ίσως σε μερικές ημέρες – η λάσπη δεν είχε στεγνώσει – και τα άτομα μπορεί να έχουν δει ο ένας τον άλλον. Δεν υπάρχουν στοιχεία αλληλεπίδρασης.
“Τα απολιθώματα μας παρέχουν μια ξεκάθαρη εικόνα αυτής της στιγμής, πριν από 1,5 εκατομμύριο χρόνια. Οι διάφοροι ανθρώπινοι πρόγονοι μπορούν να περάσουν ο ένας δίπλα από τον άλλον, περπατώντας στα ρηχά νερά, πιθανώς κυνηγώντας”, δήλωσε η παλαιοανθρωπολόγος Louise Leakey, σκηνοθέτης του ερευνητικού προγράμματος Koobi Fora και συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε την στο περιοδικό Science.
Οι ερευνητές ανέλυσαν εκ νέου μονοπάτια που είχαν ανακαλυφθεί προηγουμένως κοντά, προσδιορίζοντας ότι και τα δύο είδη ήταν παρόντα μαζί σε απολιθωμένες λασπώδεις επιφάνειες για μια περίοδο που εκτελείται σε περίπου 200.000 χρόνια.
“Είναι να ανταγωνίζονταν άμεσα, αλλά επίσης πιθανό να μην ήταν σε άμεσο ανταγωνισμό καθώς και οι δύο είχαν πρόσβαση στους πόρους που χρειάζονταν σε αυτό το κοινό τοπίο”, δήλωσε ο παλαιοανθρωπολόγος και συγγραφέας της μελέτης Kevin Hatala του Πανεπιστημίου Chatham στο Πιτσμπουργκ. Οι διατροφικές διαφορές μπορούν να έχουν μετριάσει τον ανταγωνισμό.
“Ο Paranthropus boisei κατανάλωνε ζωοτροφές χαμηλής ποιότητας που πιθανότατα απαιτούσε επαναλαμβανόμενη μάσηση. Ο Homo erectus ήταν πιθανό να ήταν παμφάγος, χρησιμοποιώντας εργαλεία για να σφαγιάσει και είχε επίσης κρέας στη διατροφή του”, είπε ο Leakey.
Η εξελικτική γενεαλογία ανθρώπου και χιμπατζή χωρίστηκε πριν από περίπου 7 εκατομμύρια χρόνια στην Αφρική. Τα ίχνη παρέχουν πληροφορίες για την ανατομία, την κίνηση, τη συμπεριφορά και τα περιβάλλοντα που τα σκελετικά απολιθώματα ή τα πέτρινα εργαλεία δεν μπορούν. Τα πόδια αυτών των δύο ειδών ήταν ανατομικά διακριτά και είχαν διαφορετικό βάδισμα.
Ο Paranthropus boisei εξαφανίστηκε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μετά από αυτά τα ίχνη, ενώ ο Homo erectus άκμασε. Πιθανώς άμεσος πρόγονος του Homo sapiens, ο Homo erectus ήταν το πρώτο ανθρώπινο είδος που εξαπλώθηκε πέρα από την Αφρική. Η τοποθεσία απολιθωμάτων ήταν μια πλούσια σε πόρους όχθη λίμνης κοντά στις εκβολές ενός ποταμού.«Το γεγονός ότι βλέπουμε συνεχώς δύο είδη ανθρωπίνων σε αυτά τα τοπία, παρά την παρουσία επικίνδυνων ζώων όπως οι ιπποπόταμοι και οι κροκόδειλοι, υποδηλώνει ότι αυτά τα περιβάλλοντα ήταν αρκετά σημαντικά. για τους προγόνους μας ώστε να αξίζει τον κίνδυνο να τα λείπουν».