Όταν μας ταλαιπωρούν γαστρεντερικές ενοχλήσεις, εύλογα αναρωτιόμαστε εάν είναι αποτέλεσμα κάποιας λοίμωξης ή αν ευθύνεται κάτι που φάγαμε. Με μια πρώτη ματιά, η γαστρεντερίτιδα και η τροφική δηλητηρίαση μοιάζουν πολύ, όμως για να απαλλαγούμε από τα συμπτώματα πρέπει να αναγνωρίσουμε σωστά την αιτία του προβλήματος.
Στην πραγματικότητα, η γαστρεντερίτιδα και η τροφική δηλητηρίαση συνδέονται, αφού τα ίδια βακτήρια και οι ίδιοι ιοί είναι δυνατό να βρίσκονται τόσο σε τρόφιμα όσο και στον ανθρώπινο οργανισμό, προκαλώντας παρόμοια προβλήματα.
Ποιες είναι λοιπόν οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές μεταξύ γαστρεντερίτιδας και τροφικής δηλητηρίασης που θα μας βοηθήσουν να τις ξεχωρίσουμε;
Τα αίτια
Τόσο η γαστρεντερίτιδα όσο και η τροφική δηλητηρίαση είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε βακτήριο ή σε ιό. Η διάκριση μεταξύ των δύο γίνεται με βάση τον τρόπο ή το μέσο έκθεσης στον παθογόνο μικροοργανισμό. Η τροφική δηλητηρίαση διαπιστώνεται όταν ο μικροοργανισμός προσβάλλει το σώμα διά μέσου κάποιας τροφής, ενώ η γαστρεντερίτιδα οφείλεται σε έκθεση στα σωματικά υγρά ασθενούς, επαφή με μολυσμένη επιφάνεια και γενικότερα σε άμεση ή έμμεση μετάδοση από άλλο άτομο. Οι μικροοργανισμοί που συνήθως προκαλούν τροφική δηλητηρίαση είναι ο νοροϊός, η σαλμονέλα, το καμπυλοβακτηρίδιο, το κλωστηρίδιο το διαθλαστικό, το εσερίχια κόλι και ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος. Η γαστρεντερίτιδα οφείλεται συνήθως σε ιούς (κυρίως τον νοροϊό), στη σαλμονέλα και στο καμπυλοβακτηρίδιο.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας και της τροφικής δηλητηρίασης είναι ως επί το πλείστον κοινά και περιλαμβάνουν τις κράμπες στην κοιλιά, τον πυρετό, τα ρίγη, τη ναυτία, τη μειωμένη όρεξη, τη διάρροια, τους πόνους στους μυς ή στις αρθρώσεις, τον πονοκέφαλο και την τάση προς έμετο. Το «κλειδί» για να ξεχωρίσουμε τη γαστρεντερίτιδα από την τροφική δηλητηρίαση είναι η χρονική στιγμή εκδήλωσης και η διάρκεια των συμπτωμάτων.
Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης τυπικά εκδηλώνονται λίγες ώρες μετά την κατανάλωση της μολυσμένης τροφής, ενώ τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας εμφανίζονται 24 έως 48 ώρες μετά την έκθεση στον παθογόνο μικροοργανισμό. Όταν εμφανιστούν οι πρώτες ενοχλήσεις, θα πρέπει λοιπόν να αναλογιστείτε πιθανές πηγές μόλυνσης με τις οποίες ήρθατε σε επαφή και πότε (π.χ. εάν συναντήσατε κάποιο ασθενή ή αν φάγατε κάτι ύποπτο και πότε). Όσο για τη διάρκεια των συμπτωμάτων, εάν αυτά επιμένουν για αρκετές ημέρες (κατά μέσο όρο μία εβδομάδα) τότε μάλλον πρόκειται για γαστρεντερίτιδα.
Απαραίτητα μέτρα για την ταχύτερη ανάρρωση από τη γαστρεντερίτιδα και την τροφική δηλητηρίαση είναι η ανάπαυση, η επαρκής ενυδάτωση και η αναπλήρωση ηλεκτρολυτών. Από κει και πέρα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει εξειδικευμένες στρατηγικές (π.χ. φαρμακευτική αγωγή) ανάλογα με τη διάγνωση.