Το 1906 o Roald Amundsen κατέκτησε τον Νότιο Πόλο. Εξήντα τρία χρόνια μετά, ο Neil Armstrong περπάτησε στη Σελήνη. Στο ίδιο μήκος κύματος στις 3 Ιουνίου του 2017 ο Alex Honnold ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αναρριχήθηκε στο El Capitan του Εθνικού Πάρκου Γιοσέμιτι, τον κάθετο βράχο 900 μέτρων που αποτελεί τον φόβο και τον τρόμο κάθε ορειβάτη. Το πιο εξωφρενικό από όλα όμως είναι ότι ο 34χρονος Αμερικανός από το Σακραμέντο της Καλιφόρνιας το έκανε χωρίς ειδικά σκοινιά, χωρίς ορειβατικά καρφιά, χωρίς καμία ουσιαστικά προστασία. Αναρριχήθηκε, δηλαδή, free solo όπως ονομάζεται το άθλημα στο οποίο διαπρέπει.
Η θέση του στον κόσμο του free solo είναι μοναδική. Είναι ο κορυφαίος με τεράστια διαφορά
Είναι δυνατόν να συγκρίνει κανείς τα κατορθώματα του θρυλικού εξερευνητή και του διάσημου αστροναύτη με το εγχείρημα ενός ατημέλητου τύπου που δεν πίνει, δεν καπνίζει, δεν τρώει κρέας, δεν βάζει γουλιά καφέ στο στόμα του και το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η αναρρίχηση; Όποιος τυχερός παρακολουθήσει το βραβευμένο με Όσκαρ Free Solo -ντοκιμαντέρ σκηνοθεσίας Jimmy Chin και Elizabeth Chai Vasarhelyi, που βγαίνει σήμερα στις αίθουσες (είναι ήδη διαθέσιμο τηλεοπτικά στο National Geographic) και καταγράφει τον ηράκλειο άθλο του Honnold- θα καταλάβει για τι πράγμα μιλάμε. Δεν είναι καθόλου τυχαία τα όσα έγραψαν οι New York Times την εποχή που έκανε το όνειρό του πραγματικότητα: “Ένα από τα πιο σπουδαία αθλητικά κατορθώματα όλων των εποχών”.
“Ένα αριστούργημα, με τόσο εντυπωσιακή κινηματογράφηση όσο η ίδια η αναρρίχηση” σημειώνουν, αντίστοιχα, στην πρόσφατη κριτική τους οι Seattle Times. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι όσο συγκλονιστικό κι αν είναι το ντοκιμαντέρ ωχριά μπροστά στη συνειδητοποίηση του τι κατάφερε ο Αμερικανός αναρριχητής. “Η θέση του στον κόσμο του free solo είναι μοναδική” είχε πει σε συνέντευξή του ο Peter Croft, για να συνεχίσει: “Όσο υπερβολικό κι αν ακούγεται, δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιον που θα τολμούσε να πει ότι βρίσκεται μία ανάσα πίσω του, στη δεύτερη θέση. Είναι ο κορυφαίος με τεράστια διαφορά”. Σημαντική σημείωση: επειδή, λογικά, δεν τον γνωρίζεις ο Croft είναι ένας θρύλος της αναρρίχησης που τα κατορθώματά του στα 80s έχουν περάσει πια στην σφαίρα του μύθου.
Ο Alex Honnold δεν είναι ο superstar που έχεις συνηθίσει. Δεν είναι καν ο κλασικός αθλητής όπως τον έχουμε στο μυαλό μας.
Ποιος όμως είναι ο Alex Honnold, ο αθλητής που σιγά σιγά μαθαίνει όλος ο πλανήτης μέσα από το εξαιρετικό αυτό ντοκιμαντέρ; “Ήμουν nerd. Ένα μοναχικό, κάπως μελαγχολικό παιδί” λέει στην κάμερα ενώ καταναλώνει ένα άνοστο vegan πιάτο που μαγείρεψε ο ίδιος μέσα στο αυτοκίνητο που για πάνω από 10 χρόνια ήταν το σπίτι του, ένα φαγητό που δείχνει πραγματικά απαίσιο. Δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει καμία από τις ανέσεις της ζωής. Παρότι πια έχει την οικονομική δυνατότητα για μία σχετικά άνετη καθημερινότητα εκείνος φαίνεται να προτιμά να ζει στο βανάκι του.
“Όταν μένω σε δωμάτιο ξενοδοχείου -εννοώ από εκείνα τα δωμάτια που βρίσκεις σε καταλύματα πέντε αστέρων, τα οποία είναι τεράστια και πρέπει να περπατήσεις πολύ για να φτάσεις μέχρι το μπάνιο- λέω από μέσα μου “Ρε φίλε, μακάρι να είχα το μπουκάλι [για το κατούρημα] δίπλα μου”. Ποιος θέλει να τρέχει μες στη νύχτα όταν μπορεί απλά να σκύψει και να πιάσει το μπουκάλι και να κάνει την ανάγκη του;” αναφέρει χαρακτηριστικά σε ένα βίντεο που επιμελήθηκε το Outside, γνωστό περιοδικό που ασχολείται με τις υπαίθριες δραστηριότητες.
Ο Alex Honnold δεν είναι ο superstar που έχεις συνηθίσει. Δεν είναι καν ο κλασικός αθλητής όπως τον έχουμε στο μυαλό μας. Ναι, όντως, προσέχει τη διατροφή του, κάνει εξαντλητική προπόνηση κι είναι 100% αφοσιωμένος στον στόχο του. Κάπου εκεί όμως τελειώνουν οι ομοιότητες με τους superstars του παγκόσμιου αθλητισμού.
Το 2007 όταν ισοφάρισε ένα θρυλικό κατόρθωμα του Croft άρχισε να γίνεται γνωστός
Δεν τον ενδιαφέρουν (πολύ) τα social media, δεν προσέχει την εμφάνισή του (σε τέτοιο βαθμό ώστε το κούρεμά του να θυμίζει κακοκουρεμένο παιδί νηπιαγωγείου) και δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για τα χρήματα εκτός από το γεγονός ότι του εξασφαλίζουν τους πόρους για να συνεχίσει την τρέλα του. Ποιος όμως είναι ο βασικός, ο κύριος λόγος που τον κάνει να διαφέρει; Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, όλα τα άλλα είναι αμελητέα μπροστά στον ακραίο κίνδυνο που διατρέχει σε κάθε του βήμα.
Πιάνεται από γλιστερές εσοχές λίγων εκατοστών για να προχωρήσει ή ενίοτε να πηδήξει, με θέα το απόλυτο κενό, στον επόμενο σταθμό της διαδρομής του. Παίζει ρώσικη ρουλέτα κάθε φορά που αγωνίζεται και το μόνο που μπορεί να τον σώσει δεν είναι η τύχη αλλά η αλάνθαστη εκτέλεση της αναρρίχησης. Ένα λάθος και θα πέσει από ύψος εκατοντάδων μέτρων. Το μόνο που τον χωρίζει από τον θάνατο είναι η τελειομανία του και η κιμωλία που βάζει στα χέρια του. “Νιώθεις ότι αγγίζεις το τέλειο” λέει, χαρακτηριστικά, σε κάποιο σημείο του ντοκιμαντέρ καθώς κοιτά τον βράχο ενενήντα μοιρών και εννιακοσίων μέτρων που ορθώνεται απειλητικός μπροστά του.
Ξεκίνησε την αναρρίχηση όταν ήταν 5 χρονών, στα 10 σιγουρεύτηκε ότι δεν θέλει να κάνει τίποτε άλλο στη ζωή του. Σήμερα, παράλληλα με το σπορ που λατρεύει, του αρέσει να διαβάζει πολλά βιβλία. Όταν ήταν μικρός, βέβαια, δεν τον ένοιαζε τίποτα άλλο παρά να σκαρφαλώνει σαν αγριοκάτσικο όπου μπορούσε. Δεν ήταν ούτε ο πιο δυνατός, ούτε ο πιο ικανός, ούτε ο πιο υποσχόμενος αναρριχητής.
Ήταν, όμως, εκείνος με το μεγαλύτερο πείσμα και προσήλωση. “Το 2006 δεν τον ήξερε κανείς. Το 2007, όταν ισοφάρισε ένα θρυλικό κατόρθωμα του Peter Croft που κρατούσε από το 1987, άρχισε να γίνεται πραγματικά γνωστός. Τα επόμενα χρόνια επιδόθηκε σε αναρριχήσεις που, πολύ απλά, ήταν οι πιο εντυπωσιακές που έγιναν ποτέ” γράφει το περιοδικό Alpinist για την πορεία του.
“Τον ένα χρόνο που υπήρξα φοιτητής στο Berkeley δεν γνώρισα ποτέ κανέναν, δεν αντάλλαξα ποτέ κουβέντα με κάποιον άλλο” είχε δηλώσει σχετικά με τα χρόνια του στο Πανεπιστήμιο, για να συνεχίσει: “τα παράτησα όλα κι έζησα έναν χρόνο σε σκηνή με μόνη συντροφιά το ποδήλατό μου”. Ο Honnold δείχνει να βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον όταν είναι μακριά από τους ανθρώπους· όταν σκαρφαλώνει το El Capitan, φορώντας ένα κόκκινο μπλουζάκι που κάνει κοντράστ με τον καφέ βράχο, έτσι ώστε να θυμίζει περίεργο λουλούδι που ξεφύτρωσε από το πουθενά.
Ήταν όλοι τους φίλοι του Honnold κι όλοι τους είναι σήμερα νεκροί. Έφυγαν στην προσπάθειά να αγγίξουν την τελειότητα του free soloing.
Κάποιοι, αν όχι όλοι μας, θα τον χαρακτηρίζαμε αντικοινωνικό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν έχει συνηθισμένες αντιδράσεις. “Θέλω να χωρίσουμε, κάνεις κακό στην αναρρίχησή μου” φέρεται να είπε στην κοπέλα του, όπως αποκαλύπτει η ίδια στο ντοκιμαντέρ, μετά από έναν τραυματισμό που είχε. Την θεώρησε υπεύθυνη, παρ’ ότι ήταν εκείνος που την προσκάλεσε να ανέβουν μαζί έναν απότομο βράχο χρησιμοποιώντας ειδικά σκοινιά και ορειβατικά καρφιά.
Ο Alex Honnold περιμένει στωικά την κοπέλα του να τον κουρέψει σε μία σκηνή από το ντοκιμαντέρ.
Ο Honnold κρύβει μέσα του έναν Σαμουράι ικανό να ρισκάρει τα πάντα
Γελαστά πρόσωπα. Ατημέλητοι τύποι με look χίπηδων και αθλητικές φανέλες περνούν ο ένας μετά τον άλλο στην οθόνη. Ένας από αυτούς πηδά από το ένα σημείο του βράχου στο άλλο με μόνο αλεξίπτωτο την ελπίδα. Ήταν όλοι τους φίλοι του Honnold, όλοι σήμερα είναι νεκροί. Έφυγαν στην προσπάθειά τους να αγγίξουν τα πιο ακραία επίπεδα αδρεναλίνης που μπορεί να γνωρίσει ο άνθρωπος κάνοντας free solo αναρρίχηση.
“Καταλήξαμε ότι αυτή η μορφή αθλητισμού σπάει τα όρια, ωθώντας το στοιχείο του κινδύνου σε επίπεδα που δεν είμαστε πια διατεθειμένοι ως εταιρεία να δεχθούμε” ήταν η επίσημη δήλωση της Clif Bar, εταιρείας τροφίμων και χορηγού μέχρι τότε του Honnold, όταν αποφάσισε ότι δεν θα σπονσοράρει άλλο τον αθλητή.
Υπεραθλητής ή ένα απονευρωμένος άνθρωπος; Πραγματικά, βλέποντας τον Honnold, δυσκολεύεται κανείς να καταλάβει πώς καταφέρνει και νικά τον φόβο. Χορεύει με τον θάνατο κάθε στιγμή – δεν επιτρέπεται να χάσει την αυτοσυγκέντρωσή του ούτε για δευτερόλεπτο. Για τον 34χρονο όμως Αμερικανό φαίνεται ότι είναι ο μοναδικός τρόπος (και λόγος) για να ζει. Άλλωστε πώς είναι δυνατόν να επιστρέψεις σε μία φυσιολογική καθημερινότητα όταν έχεις γνωρίσει την ηδονή του να παλεύεις με το άπειρο και να βγαίνεις νικητής;
Τα κατορθώματα του Alex Honnold ξεπερνούν κάθε ανθρώπινο όριο. Παρόλο το ευγενικό και φιλήσυχο παρουσιαστικό του, κρύβει μέσα του ένα πολεμιστή γεμάτο υπεράνθρωπη πειθαρχία· έναν Σαμουράι ικανό να ρισκάρει τα πάντα για να κάνει άλλο ένα μικρό βήμα στην ιστορία ελεύθερης αναρρίχησης. Ίσως, τελικά, να νιώθει ζωντανός μόνο όταν ακροβατεί μερικά εκατοστά μακριά από τον θάνατο. Όσο όμως κι αν είναι άξιος σεβασμού, σε καμία περίπτωση δεν περίπτωση δεν αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Άλλωστε ένα είναι σίγουρο: το Free Soloing δεν είναι για όλους.