Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή, λένε οι ειδικοί, και η αφυδάτωση έχει σίγουρα αρνητικές συνέπειες. Αλλά υπάρχουν επίσης πολλές παρανοήσεις γύρω από αυτό, όπως π.χ. η ιδέα ότι πρέπει να πίνουμε νερό όλη την ημέρα- μια αντίληψη που ενισχύεται από δεκάδες εφαρμογές των smartphones που στέλνουν διάφορες σχετικές υπενθυμίσεις για ενυδάτωση.
Πόσο νερό πρέπει να πίνoυμε τελικά κάθε μέρα; Είναι μια απλή ερώτηση χωρίς εύκολες απαντήσεις. Μέχρι σήμερα, πολυάριθμες μελέτες δίνουν διαφορετικές εκδοχές, αλλά στην πραγματικότητα, οι ανάγκες μας εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης της υγείας, του φύλου και της ηλικίας, του πόσο δραστήριοι είμαστε και του πού ζούμε.
Η κατευθυντήρια γραμμή για 8 ποτήρια νερό την ημέρα, σύμφωνα με μία θεωρία, ξεκίνησε από μια παρερμηνεία της εισήγησης του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Ερευνητικής Επιτροπής Τροφίμων και Διατροφής το 1945. Εξακολουθεί να μην υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για τον μαγικό αριθμό οκτώ, αλλά η ιδέα παραμένει, ίσως γιατί κανείς δεν έχει καταλήξει σε κάτι πιο συγκεκριμένο. Πιθανά να μην υπάρχει και μαγικός αριθμός ούτως ή άλλως. Οι ανάγκες του οργανισμού διαφέρουν ανάλογα με το μέγεθος του σώματος, τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τα επίπεδα δραστηριότητας. Επίσης, εκτός από το νερό, οι άνθρωποι παίρνουν πολλά υγρά από τα τρόφιμα και τα ποτά.
Η αλήθεια είναι τα κύτταρα μας χρειάζονται νερό για να λειτουργήσουν και έρευνες έχουν συνδέσει την αφυδάτωση με πονοκεφάλους, ζάλη και λήθαργο, μειώσεις της βραχυπρόθεσμης μνήμης, της αποτελεσματικότητας στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων και άλλων γνωστικών λειτουργιών , ιδιαίτερα μετά από μια απώλεια πάνω από 2% του σωματικού βάρους λόγω απώλειας υγρών. Σε μια μελέτη του 2015 που έβαλε 11 νεαρούς άνδρες σε προσομοιωτή οδήγησης, τα σφάλματα είχαν διπλάσιες πιθανότητες να συμβούν όταν είχαν περιορίσει την κατανάλωση υγρών κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η ήπια αφυδάτωση μπορεί να συμβαίνει συχνά στον οργανισμό μας και, τις περισσότερες φορές, δεν δημιουργεί προβλήματα δηλώνει ο Stephen Mears, ένας ερευνητής αθλητικής διατροφής στο Πανεπιστήμιο Loughborough στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας από τους συγγραφείς της παραπάνω μελέτης. Σε μια άλλη ερευνητική εργασία το 2015, ο ίδιος και οι συνεργάτες του εξέτασαν τις συγκεντρώσεις στα ούρα 156 ανθρώπων που έκαναν διάφορα επαγγέλματα. Το 56% των συμμετεχόντων έδειξε σημάδια αφυδάτωσης κατά την έναρξη της βάρδιας της δουλειάς τους. Περίπου οι μισοί από αυτούς ήταν ακόμα αφυδατωμένοι μετά από τουλάχιστον 7 ώρες δουλειάς και 35% του συνόλου είχαν αφυδατωθεί στο τέλος της βάρδιας τους. Οι ερευνητές δεν μέτρησαν πόσο ή πώς η αφυδάτωση επηρέασε την απόδοση και σύμφωνα με τον Mears, τα αποτελέσματα δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικά. “Δεν θα έλεγα ότι ήταν ένα πρόβλημα», λέει. “Θα έλεγα ότι είναι κάτι που θα μπορούσε να βελτιωθεί.”
Ο έλεγχος του βάρους είναι ένας άλλος τομέας όπου το νερό μπορεί να βοηθήσει, ειδικά όταν καταναλώνεται αντί των διαφόρων θερμιδικών ποτών. Σε μια μελέτη του 2012, από τους 318 υπέρβαρους ή παχύσαρκους ενήλικες, όσοι επιλέχθηκαν τυχαία να καταναλώνουν νερό ή ποτά χωρίς θερμίδες αντί των συνηθισμένων θερμιδικών ποτών τους, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να χάσουν 5% βάρος σε διάστημα έξι μηνών, από εκείνους που μπορούσαν να πίνουν ό, τι ήθελαν. Ωστόσο, άλλες μελέτες δεν έχουν καταφέρει να προφέρουν τις ίδιες αποδείξεις και συχνά όσοι χρησιμοποιούν το νερό ως εργαλείο για την απώλεια βάρους μένουν με ασαφείς οδηγίες σχετικά με το πότε, γιατί ή πόσο να πίνουν, σημειώνει η διατροφική επιδημιολόγος Jodi Stookey σε ένα πρόσφατο άρθρο. Η αξιολόγησή της σε 134 τυχαιοποιημένες μελέτες εντόπισε πιθανές καταστάσεις που μπορούν να κάνουν το νερό πιο χρήσιμο ως εργαλείο για την απώλεια βάρους. Ειδικότερα, υποψιάζεται ότι το νερό είναι πιο αποτελεσματικό όταν συνδυάζεται με μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων ή μειωμένων υδατανθράκων
Όσον αφορά την άσκηση, το Αμερικανικό Κολέγιο Αθλητιατρικής έχει εδώ και χρόνια συστήσει στους αθλητές να πίνουν αρκετά υγρά κατά την άσκηση ώστε να αποφευχθεί η απώλεια πάνω από το 2% του σωματικού τους βάρους. Μεγαλύτερη εφίδρωση θα μπορούσε να βλάψει την αερόβια απόδοση, την ταχύτητα, τη δύναμη και την αντοχή. Αλλά και αυτός ο αριθμός έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης. Μερικοί άνθρωποι ανέχονται την αφυδάτωση καλύτερα από άλλους. Και μερικές φορές, η αφυδάτωση μπορεί να προσφέρει ένα πλεονέκτημα.
Οι διακεκριμένοι μαραθωνοδρόμοι χάνουν τακτικά 5% ή και περισσότερο του σωματικού τους βάρους μέσω του ιδρώτα κατά τη διάρκεια αγώνων, λέει ο Mears. Και μερικοί τρέχουν γρηγορότερο καθώς είναι ελαφρύτεροι. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι πιο γρήγοροι δρομείς αντοχής και οι τριαθλητές χάνουν περισσότερο από το 3% ή 4% του βάρους τους κατά τη διάρκεια αγώνων. Επίσης, αντίθετα με ό,τι γενικά πιστεύεται, η αφυδάτωση δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο για κράμπες. Ο πρώην Αιθίοπας μαραθωνοδρόμος Haile Gebrselassie έχασε το 10% του σωματικού βάρους του κατά τη διάρκεια ορισμένων αγώνων, και παρόλα αυτά, έσπασε παγκόσμια ρεκόρ. Αλλά το ποσοστό του ιδρώτα του δεν είναι δεδομένο για όλους. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, Ισπανοί ερευνητές ανέλυσαν δείγματα ιδρώτα που πήραν από 157 έμπειρους δρομείς και βρήκαν διαφορετικές συγκεντρώσεις άλατος στον ιδρώτα των αθλητών που ήταν άσχετες με την ηλικία, το μέγεθος του σώματος, την άσκηση ή ακόμα και το ποσοστό ιδρώτα. Το πόσο αλάτι χάνουμε επηρεάζει το πόσο αλάτι και νερό θα πρέπει να αντικαταστήσουμε ώστε να μείνουμε ενυδατωμένοι, λέει ο Dirk de Heer, ένας ερευνητής φυσιολογίας της άσκησης στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Αριζόνα.
To itrofi.gr καταλήγει ότι όλο και περισσότεροι ειδικοί συστήνουν να πίνουμε νερό μόνο όταν διψάμε κατά την άσκηση ή στις καθημερινές μας δραστηριότητες καθώς η υπερκατανάλωση νερού μπορεί να οδηγήσει σε αραίωση των επιπέδων του νατρίου στο αίμα, κάτι εξίσου επικίνδυνο για τον οργανισμό μας.