Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να εφαρμόσει νέο μηχανισμό για τη συγκράτηση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος, ενόψει του αυξημένου ενεργειακού κόστους που πλήττει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η απόφαση αυτή έρχεται ως απάντηση στην αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προσφέρει άμεσα λύσεις στο πρόβλημα των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας, ειδικά στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη, όπου οι τιμές παραμένουν ιδιαίτερα υψηλές.
Οι στρεβλώσεις της ευρωπαϊκής αγοράς και ο ρόλος της Γερμανίας
Παρά τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας Κοινής Αγοράς Ενέργειας, παρατηρούνται σοβαρές ανισότητες μεταξύ των χωρών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και των κρατών της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης. Οι τελευταίες αντιμετωπίζουν συνεχείς αυξήσεις στις χονδρικές τιμές ρεύματος, ενώ η Γερμανία φαίνεται να επωφελείται από έναν αλγόριθμο που ρυθμίζει τις ροές ενέργειας μέσω των διασυνδετικών καλωδίων της, αποφεύγοντας τις εκρήξεις τιμών.
Σύμφωνα με τον Θ. Σκυλακάκη, αυτός ο αλγόριθμος που χρησιμοποιείται στην Κεντρική Ευρώπη δεν επιτρέπει την πλήρη εκμετάλλευση των καλωδιακών δυνατοτήτων, περιορίζοντας τις ροές ενέργειας προς χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ελλάδα, οι οποίες τον περασμένο Αύγουστο βίωσαν ακραίες αυξήσεις στις τιμές.
Παράγοντες που οδηγούν σε αύξηση των τιμών ρεύματος
Οι αιτίες για τις αυξημένες τιμές ενέργειας παραμένουν ανεπίλυτες, με βασικούς παράγοντες όπως:
- Οι εξαγωγές ενέργειας προς την Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στις ενεργειακές της υποδομές λόγω των συγκρούσεων.
- Η αυξημένη τιμή του φυσικού αερίου, που φτάνει τα 46 ευρώ ανά MWh, λόγω της υψηλής ζήτησης, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά) υπολειτουργούν λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
- Η έλλειψη επαρκών διασυνδέσεων μεταξύ της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Σχέδιο για νέο μηχανισμό πλαφόν στη χονδρική αγορά
Η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει την εφαρμογή ενός νέου μηχανισμού που θα λειτουργεί ως πλαφόν στη χονδρική τιμή του ρεύματος, ειδικά αυτού που παράγεται από φυσικό αέριο. Αυτός ο μηχανισμός θα μπορούσε να συγκρατήσει τις λιανικές τιμές σε περίπτωση ακραίων αυξήσεων στις χονδρικές τιμές, προστατεύοντας τόσο τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις από υπέρογκες χρεώσεις.
Η λύση των επιδοτήσεων, που είχε υιοθετηθεί το περασμένο καλοκαίρι, παρουσιάζει πλέον προβλήματα, καθώς οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να λάβουν κρατική ενίσχυση και η ισχύς των υφιστάμενων μέτρων λήγει τον Νοέμβριο. Ο νέος μηχανισμός αναμένεται να συζητηθεί σε συνάντηση με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την ερχόμενη Παρασκευή στην Αθήνα.
Αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τη λειτουργία του αλγόριθμου που φαίνεται να ευνοεί τη Γερμανία, το πρόβλημα παραμένει ότι στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς ενέργειας, τα κράτη-μέλη συνεχίζουν να χρησιμοποιούν εθνικούς μηχανισμούς για την προστασία των καταναλωτών τους. Το σχέδιο της Ελλάδας για τη δημιουργία ενός νέου μηχανισμού τιμών μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, αλλά ενδέχεται να αντιμετωπίσει προκλήσεις εάν δεν υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.