Πλήθος τηλεγραφημάτων της ΕΥΠ – ταξινομημένα με βάση την ημερομηνία τους – για τα γεγονότα της Κύπρου δίνονται στο φως της δημοσιότητας και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης
Αρχειακό υλικό της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και συγκεκριμένα τα δελτία πληροφοριών του 1974 από τα κλιμάκια της υπηρεσίας στην Κύπρο, δίνονται για πρώτη φορά στην δημοσιότητα, επί τη συμπλήρωση των 50 ετών από την τουρκική εισβολή.
Συγκεκριμένα, η ΕΥΠ εδωσε στη δημοσιότητα 58 δελτία που συνέταξαν τα αρμόδια στελέχη της ΚΥΠ, για τους δύο μήνες του πραξικοπήματος κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και της τουρκικής εισβολής.
Τα εν λόγω δελτία αφορούν την περίοδο του Ιουλίου –Αυγούστου του 1974.
Συνολικά, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της ΕΥΠ, τα τηλεγραφήματα αυτά αποτελούν ένα είδος «ημερολογίου» των εξελίξεων εκείνης της περιόδου όπως καταγράφηκε στην βάση πληροφοριών της τότε ΚΥΠ.
Ο Διοικητής της ΕΥΠ κ. Θεμιστοκλής Δεμίρης τόνισε ότι τα 50 χρόνια που πέρασαν από τότε, «αν δεν επιβάλλουν, σίγουρα επιτρέπουν να κοιτάξεις πίσω σε μία άσκηση εθνικής και η υπηρεσιακής αυτογνωσίας»
Η ανακοίνωση της ΕΥΠ
«Σε μία προσπάθεια να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των εξελίξεων και συνθηκών του πραξικοπήματος κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και της τουρκικής εισβολής, η ΕΥΠ με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τραγωδία της Κύπρου, δίνει στη δημοσιότητα τα 58 δελτία που συνέταξαν τους δύο αυτούς δραματικούς μήνες, τα αρμόδια στελέχη της ΚΥΠ, όπως τότε ονομαζόταν η υπηρεσία.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ημερολόγιο εξελίξεων μιας τραυματικής περιόδου της ιστορίας του ελληνισμού, όπως καταγράφηκαν στη βάση των πληροφοριών της Υπηρεσίας τότε, το οποίο πλέον είναι στη διάθεση των ιστορικών, αλλά και κάθε ενδιαφερομένου, για μελέτη, άντληση στοιχείων και εξαγωγή συμπερασμάτων. Και που ακόμα και η απλή ανάγνωσή του, παρά τη χρονική απόσταση που έχει μεσολαβήσει, σε πολλά σημεία εντυπωσιάζει αλλά και προκαλεί έντονα συναισθήματα.
Παρουσιάζοντας με ειδικό του μήνυμα την πρωτοβουλία αυτή ο Διοικητής της ΕΥΠ κ. Θεμιστοκλής Δεμίρης τονίζει ότι τα 50 χρόνια που πέρασαν από τότε, «αν δεν επιβάλλουν, σίγουρα επιτρέπουν να κοιτάξεις πίσω σε μία άσκηση εθνικής και η υπηρεσιακής αυτογνωσίας.
Από την πλευρά του ο καθηγητής του ΕΚΠΑ κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου στο δικό του σημείωμα με το οποίο επιχειρεί μια πρώτη αποτίμηση του υλικού, χαρακτηρίζει κρίσιμης σημασίας το υλικό, τονίζοντας ότι, συνδυαζόμενο με τις άλλες διαθέσιμες πηγές, θα συμβάλλει στην προσπάθεια συγκρότησης μία συνολικής εικόνας των καθοριστικών εκείνων γεγονότων.
Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που η ΕΥΠ αποχαρακτηρίζει αρχειακό της υλικό εφαρμόζοντας φυσικά της διαδικασίες που προβλέπεις σχετική νομοθεσία. Σύμφωνα δε με το Διοικητή της υπάρχει πρόθεση να υπάρξουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες που θα δώσουν την ευκαιρία να συνεκτιμηθεί η οπτική γωνία της Υπηρεσίας με τα τότε χαρακτηριστικά της, στη μελέτη ακόμα και ιδιαίτερα ευαίσθητων περιόδων της ιστορίας μας.
Η παρουσίαση της πρωτοβουλίας από τον Διοικητή της ΕΥΠ είναι διαθέσιμη ΕΔΩ.
Η παρουσίαση της πρωτοβουλίας από τον καθηγητή του ΕΚΠΑ Ευάνθη Χατζηβασιλείου είναι διαθέσιμη ΕΔΩ.
Το σύνολο των αποχαρακτηρισμένων δελτίων πληροφοριών ΕΔΩ.