Η αγορά των premium ποτών αναπτύσσεται ταχύτατα και πλέον οι επιλογές που έχουμε στις κάβες πληθύνονται με την προσθήκη εκλεπτυσμένων ετικετών, οι οποίες κοστολογούνται αναλόγως.
Ποιες είναι οι διαφορές τους πλην της τιμής όμως;
Οι τρεις «πυλώνες»
Ένα premium ποτό βασίζεται σε μια εξίσου premium πρώτη ύλη, ήτοι αυστηρά επιλεγμένη. Με απλά λόγια εκεί που ένα ουίσκι ή μια βότκα «της σειράς» παρασκευάζεται από ένα συγκεκριμένο είδος κριθαριού ή σίκαλης σε ποσότητα, στην περίπτωση μιας premium βότκας ή ουίσκι το αποστακτήριο αγοράζει τις πρώτες ύλες του από επιλεγμένα σημεία ή προμηθευτές – λίγες, αλλά ποιοτικά ανώτερες.
Εξίσου σημαντικός είναι και ο παράγων «νερό». Τα εμπορικά spirits δεδομένου ότι φτιάχνονται σε ποσότητες δισεκατομμυρίων φιαλών χρησιμοποιούν φιλτραρισμένο «απλό» νερό. Στα premium spirits η ποιότητα του νερού έχει μεγάλη σημασία και συνήθως έρχεται από αρχαίες πηγές, μεγάλου βάθους, μιας και όσο μεγαλύτερη απόσταση διανύει το νερό για να βγει στην πηγή, τόσα περισσότερα στοιχεία έχει «μαζέψει» και τόσο πιο γευστικό είναι.
Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικός στη δημιουργία ενός πολυτελούς ποτού είναι ο τρόπος της απόσταξης, η παρασκευή του δηλαδή. Τα premium ποτά περνούν από μια πιο προσεκτική απόσταξη μιας και το ποσοστό του αποστάγματος το οποίο φτάνει στον καταναλωτή είναι μικρότερο. Τι σημαίνει αυτό;
Το απόσταγμα έχει τρία μέρη: την “κεφαλή”, την “καρδιά” και τις “ουρές”. Το πρώτο και το τελευταίο είναι σκάρτα και είτε πετάγονται είτε επαναποστάζονται. Έτσι μένει η «καρδιά», η οποία χρησιμοποιείται στα premium ποτά. Όσο μικρότερη η «καρδιά», και άρα όσο πιο… αφρόκρεμα το απόσταγμα που φτάνει σε εμάς, τόσο πιο καθαρό άρα και εκλεπτυσμένο. Φυσικά αυτό σημαίνει πως η φήρα για το αποστακτήριο είναι μεγάλη, αφού αφαιρείται μεγάλο ποσοστό από την απόσταξη, άρα και η τιμή του αποστάγματος προσαρμόζεται ανάλογα.
Ο παλαιός είναι αλλιώς
Σε αποστάγματα τα οποία επιδέχονται παλαίωσης – π.χ. ουίσκι, ρούμι – αυτό που κάνει ένα απόσταγμα premium είναι τα «παιχνίδια» με το ξύλο: τα διαφορετικά βαρέλια και η ανάμειξή τους, η χρήση βαρελιών τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί για vintage port ή sherry ή ακόμα και η εκ του μηδενός δημιουργία βαρελιών, τα οποία κατασκευάζονται με περίσσιο μεράκι από συγκεκριμένα ξύλα έτσι ώστε να βγάλουν τα επιθυμητά αρώματα στο spirit.
Και μετά έρχεται η ωρίμανση σε αυτά. Όσο μεγαλύτερος ο χρόνος της ωρίμανσης, τόσο και πιο premium το απόσταγμα που βγαίνει. Επίσης όσο πιο μακρά η ωρίμανση, τόσο μεγαλύτερο το ποσοστό που εξατμίζεται με αποτέλεσμα μεγαλύτερη φήρα και άρα μεγαλύτερο κόστος. Για παράδειγμα, ένα spirit που παλαιώνει για 25 χρόνια καταλήγει να έχει το ¼ της αρχικής του ποσότητας.
Το σωστό το marketing
Φεύγοντας από το κομμάτι του «είναι», το κομμάτι του «φαίνεσθαι» είναι εξίσου σημαντικό. Το premium ποτό έχει και το αντίστοιχο marketing από πίσω. Ο τρόπος που τοποθετείται στην αγορά, το πλασάρισμά του, η φαντεζί συσκευασία και φιάλη, η διαφήμιση με κάποιον «αστεράτο» celebrity, όλα παίζουν ρόλο. Είναι διαφορετικό ένα ποτό να διατεθεί απλά στα ράφια των καταστημάτων και διαφορετικό να το διαφημίζει – λόγου χάρη – ο George Clooney.
Ποιους αφορά ένα premium ποτό;
Σίγουρα όχι όλους. Και δεν το λέμε από πλευράς μπάτζετ, αλλά λόγω ουρανίσκου. Τα premium ποτά δεν θα εκτιμηθούν από κάποιον «αρχάριο» γευσιγνώστη ή κάποιον μη εκπαιδευμένο στα spirits. Από την άλλη πλευρά όσο πιο σοφιστικέ γίνεται κάποιος ως πότης και ως καταναλωτής τόσο θα ζητήσει εν καιρώ και κάτι πιο εξεζητημένο από την κάβα του για να πειραματιστεί.
Πιάσε ένα παλαιωμένο ρούμι- κόλα σε παρακαλώ
Σε γενικές γραμμές τα premium ποτά πρέπει να απολαμβάνονται σκέτα – ακόμα και μια βότκα ή μια τεκίλα. Το πολύ-πολύ με νερό ή πάγο, το οποία όμως και αυτά θα πρέπει να είναι προσεκτικά επιλεγμένα ήτοι όχι νερό βρύσης αλλά εμφιαλωμένο και όχι πάγος του βενζινάδικου ή τριμμένος, αλλά μεγάλα κομμάτια έτσι ώστε να λιώσει πιο αργά και να μην νερώσει το πολύτιμο ποτό.
Αν πάλι θέλουμε να τα απολαύσουμε σε κοκτέιλ, τότε και εδώ έχει σημασία αφ’ ενός το ποιος θα τα φτιάξει, αφ’ ετέρου τι υλικά θα βάλει. Λόγου χάρη ο χυμός, αν μπει, θα πρέπει να έχει μόνο τα φυσικά σάκχαρα του φρούτου και όχι πρόσθετα γλυκαντικά, ενώ το τόνικ ή η σόδα καλό θα ήταν να είναι εξίσου premium.
Φυσικά, στα χέρια ενός έμπειρου bartender, όλα τα premium ποτά μπορούν να γίνουν εξαιρετικά κοκτέιλ. Για παράδειγμα ένα Martini με βότκα Belvedere είναι εξαιρετικό, το ίδιο και ένα Old Fashioned με κονιάκ Henessy XO.