Είναι σημαντικό να έχουμε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά μας. Είτε είναι σύντροφοι, είτε είναι φίλοι, είτε είναι συνεργάτες. Πολλές φορές όμως η εμπιστοσύνη χάνεται. Πότε γίνεται αυτό; Ολλανδοί και Ελβετοί επιστήμονες απαντούν.
Η κακή διάθεση και τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να επηρεάσει τη συμπεριφορά μας, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Μπορούν όμως να μας κάνουν να χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στους άλλους, σύμφωνα με έρευνα διεθνούς ομάδας ερευνητών από τα Πανεπιστήμια της Ζυρίχης και του Άμστερνταμ.
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να μειώσουν το βαθμό της εμπιστοσύνης που δείχνουμε στους ανθρώπους, ακόμη και αν η γενεσιουργός αιτία της κακής μας διάθεσης δεν έχει καμία σχέση με τους εν λόγω ανθρώπους ή με ζητήματα εμπιστοσύνης εν γένει.
Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι τα συναισθήματά μας επηρεάζουν το τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους ανθρώπους, τι ισχύει όμως όταν τα συναισθήματα αυτά δεν σχετίζονται με το πρόσωπο που αλληλεπιδρούμε; Αν λόγου χάρη έχουμε εκνευριστεί από την κίνηση στον δρόμο ή την κλήση που πήραμε. Οι ψυχολόγοι ονομάζουν αυτά τα συναισθήματα «συμπτωματικά» ή «τυχαία» επειδή δεν σχετίζονται με τις τρέχουσες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μας.
Στην καθημερινότητά μας τέτοιου είδους τυχαίες συναισθηματικές καταστάσεις μας συμβαίνουν συχνά και μας επηρεάζουν αν και συχνά δεν το αντιλαμβανόμαστε.
Στο πλαίσιο της μελέτης οι νευρο-οικονομολόγοι Jan Engelmann από το Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ και Ernst Fehr, Christian Ruff και Friederike Meyer από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης θέλησαν να διερευνήσουν σε τι βαθμό τέτοιου είδους τυχαίες συναισθηματικές καταστάσεις επηρεάζουν την εμπιστοσύνη καθώς και τα νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου που στηρίζουν την κοινωνική αντίληψη.
Υπέβαλαν λοιπόν τους συμμετέχοντες σε μια κατάσταση όπου ήταν πιθανό – αλλά όχι δεδομένο – ότι θα υποβληθούν σε ένα δυσάρεστο ηλεκτρικό σοκ, ενώ παράλληλα τους υπέβαλαν σε μια δοκιμασία εμπιστοσύνης στο πλαίσιο της οποίας έπρεπε να αποφασίσουν πόσα χρήματα θα ήθελαν να επενδύσουν σε έναν άγνωστο σε αυτούς άνθρωπο (ο άγνωστος είχε την επιλογή να ανταποδώσει ή να κρατήσει όλα τα χρήματα).
Κατά την διαδικασία λήψης των αποφάσεων οι συμμετέχοντες υποβάλλονταν σε λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου. Οι τομογραφίες αποκάλυψαν ότι μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου (ο βρεγματικός λοβός) είχε σημαντικά μικρότερη δραστηριότητα όταν οι συμμετέχοντες καλούνταν να πάρουν μια απόφαση εμπιστοσύνης ενώ ένιωθαν να απειλούνται συγκριτικά με όταν ένιωθαν ασφαλείς. Η συνδεσιμότητα του βρεγματικού λοβού και της αμυγδαλής επίσης ήταν μικρή όταν ο συμμετέχων ένιωθε απειλή. Από την άλλη μεριά όταν ο συμμετέχων ένιωθε ασφαλής αυξανόταν η δραστηριόποίηση στις παραπάνω περιοχές του εγκεφάλου καθώς και σε άλλες. Κάθε δραστηριότητα του εγκεφάλου ωστόσο μηδενιζόταν όταν ο συμμετέχων ένιωθε απειλούμενος.
«Αυτά τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και ειδικά το βαθμό στον οποίο εμπιστευόμαστε τους άλλους» εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης. Υποστηρίζουν επίσης ότι τα αρνητικά συναισθήματα επηρεάζουν, ακόμη και χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, τον τρόπο προσέγγισης των άλλων στο πλαίσιο των κοινωνικών μας επαφών και τη λήψη σοβαρών αποφάσεων.