O κόσμος βρίσκεται σε τροχιά υπέρβασης των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και αναμένεται να είναι κατά 3 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός ως το τέλος του αιώνα, ένα επίπεδο που θα διατάρασσε τη ζωή σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Έκθεση 91 επιστημόνων που συντάχθηκε για λογαριασμό της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γη είναι κατά 1 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή και η θερμοκρασία της αναμένεται να αυξηθεί κατά 2 βαθμούς επιπλέον ως το τέλος του αιώνα, με βάση τις τρέχουσες πολιτικές.
Αυτό θα συνιστούσε υπέρβαση των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού, στην οποία πάνω από 180 χώρες συμφώνησαν να κρατήσουν την παγκόσμια υπερθέρμανση «αρκετά κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου, χωρίς να προσδιορίζουν τι σημαίνει το «αρκετά κάτω».
«Οποιαδήποτε επιπρόσθετη υπερθέρμανση έχει σημασία» τόνισε ο Χανς Ότο Πόρτνερ, πρόεδρος της ομάδας εργασίας της ΙPCC για τον αντίκτυπο από το κλίμα. «Μια υπερθέρμανση 1,5 βαθμών Κελσίου ή μεγαλύτερη αυξάνει το ρίσκο που συνδέεται με μακροχρόνιες ή μη αντιστρέψιμες αλλαγές».
Η έκθεση ανατέθηκε από τα υπογράφοντα μέρη της συμφωνίας του Παρισιού, για να τα βοηθήσει να καταλάβουν τις διαφορετικές επιπτώσεις μιας υπερθέρμανσης 1,5 βαθμών Κελσίου -ο στόχος στον οποίο συμφώνησαν- και μιας 2 βαθμών Κελσίου, το όριο που υποσχέθηκαν να μην πλησιάσουν.
Αν και η έκθεση προβλέπει ότι μπορεί να χάσουν ακόμα και το ανώτερο επίπεδο του στόχου, διαπιστώνει ότι μια αύξηση 2 βαθμών Κελσίου είναι πολύ πιο επικίνδυνη από μια άνοδο 1,5 βαθμών. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα εξαφανίζονταν με μια υπερθέρμανση 2 βαθμών Κελσίου, ενώ αν αυτή περιοριζόταν στους 1,5 βαθμούς, ορισμένοι θα επιβίωναν. Η επιπρόσθετη μισή μονάδα θα εξέθετε επιπλέον 420 εκατομμύρια ανθρώπους σε κύματα καύσωνα και θα έφερνε επιπλέον 10 εκατ. ανθρώπους αντιμέτωπους με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, σημειώνει η έκθεση.
Επιπλέον, η Αρκτική θα βίωνε ένα καλοκαίρι χωρίς παγόβουνα, μόλις μια δεκαετία αφότου ο πλανήτης γινόταν δύο βαθμούς Κελσίου πιο ζεστός, έναντι ενός αιώνα στην περίπτωση που η υπερθέρμανση περιοριζόταν στους 1,5 βαθμούς.
«Ο τύπος της αλλαγής που απαιτείται για να περιοριστεί η υπερθέρμανση στους 1,5 βαθμούς δεν έχει προηγούμενο» ανέφερε ο Τζιμ Σκι, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης και καθηγητής στο Imperial College στο Λονδίνο.
«Πρέπει να επεκτείνουμε την πρόοδο που έχουμε επιτύχει στην ανανεώσιμη ενέργεια (και στην απαλλαγή του τομέα της ηλεκτροδότησης από τον άνθρακα) σε άλλους τομείς όπως οι μεταφορές και η διαχείριση της γης» πρόσθεσε.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι ο περιορισμός της παγκόσμιας υπερθέρμανσης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου θα απαιτούσε «άμεσες και βαθιές αλλαγές» για τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα κατά 45% ως το 2030 και για την επίτευξη μηδενικών ρύπων ως το 2050. Θα σήμαινε την απομάκρυνση δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα μέσω μεθόδων όπως η αναδάσωση, η απομόνωση του άνθρακα στο έδαφος ή η άμεση δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Η έκθεση δημοσιεύεται σε μια εποχή που οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπων, οι οποίες είχαν παραμείνει αμετάβλητες το 2015 και το 2016, έχουν αρχίσει και πάλι να αυξάνονται.
Ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, δήλωσε στους Financial Times ότι οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα συνεχίσουν πιθανότατα να αυξάνονται το 2018, εξαιτίας της αυξανόμενης κατανάλωσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.
«Αυτό θα μας απομακρύνει ακόμα περισσότερο από τους στόχους μας για το κλίμα» σημείωσε. «Η ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας δεν φαίνεται να είναι αρκετή για να μειώσει την τάση αυτή» πρόσθεσε.
«Τώρα το 2018 έχουμε κοιτάξει τους πρώτους εννιά μήνες δεδομένων και μπορώ να σας πω ότι αναμένουμε πως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα του 2018 θα συνεχίσουν να αυξάνονται» τόνισε.
Το τελευταίο έτος η συχνότητα των φυσικών καταστροφών όπως τα κύματα καύσωνα, οι πλημμύρες και οι φωτιές καταδεικνύει τον αντίκτυπο ακόμα και μιας ανόδου της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό κελσίου.
«Έχουμε πλέον όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι οι ξηρασίες, οι πλημμύρες και τα κύματα καύσωνα χτυπούν νωρίτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί» δήλωσε ο Ότμαρ Εντενχόφερ, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών του Potsdam για τις Κλιματικές Επιπτώσεις και πρώην επικεφαλής ομάδας εργασίας της IPCC.
«Η πιο ανησυχητική πρόκληση είναι ότι αυτή τη στιγμή είμαστε πάνω κάτω σε ένα μονοπάτι αύξησης της θερμοκρασίας κατά τέσσερις βαθμούς Κελσίου» ανέφερε, προσθέτοντας πως ενώ οι δεσμεύσεις των χωρών στη συμφωνία του Παρισίου μπορεί να δείχνουν προς μια αύξηση κατά 3 βαθμούς Κελσίου, αυτές οι εθνικές πολιτικές μπορεί να μην εφαρμοστούν.
Η Τζένιφερ Μόργκαν, εκτελεστική διευθύντρια της Greenpeace International, περιέγραψε ως εξαιρετικά ανησυχητική την εικόνα για το κλίμα. «Η έκθεση περιγράφει ένα σχέδιο για το πώς ο κόσμος θα μπορούσε να το κάνει αυτό -είναι πράγματι ένα σχέδιο διάσωσης… Όλοι πρέπει να επιτύχουν κάτι πολύ δύσκολο ταυτόχρονα και να καταλάβουν πως αν δεν τα καταφέρουν, θα υπάρχουν μεγάλες συνέπειες» κατέληξε.
Της Leslie Hook