Η πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς στην Τουρκία και οι συνομιλίες του με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 19 Οκτωβρίου 2024 είχαν ως κεντρικό ζήτημα την πιθανή πώληση μαχητικών Eurofighter, καθώς και την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν ευρύτερα ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και τα οικονομικά συμφέροντα.
Η συμφωνία για τα Eurofighter
Η απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Συμβουλίου Ασφαλείας να επιτρέψει την κοινοπραξία Eurofighter να μοιραστεί τεχνικές προδιαγραφές με την Τουρκία, υποδηλώνει την έναρξη σοβαρών τεχνικών συνομιλιών. Η Άγκυρα επιδιώκει την απόκτηση τουλάχιστον 20 μαχητικών αεροσκαφών, αξίας περίπου 5,6 δισ. δολαρίων, για τον εκσυγχρονισμό της αεροπορίας της, μια στρατηγική προτεραιότητα για τη χώρα, η οποία επιδιώκει να εξισορροπήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή.
Η αλλαγή στάσης του Βερολίνου, μετά από αρχικές επιφυλάξεις, έχει προκληθεί από την ανάγκη της Γερμανίας να διατηρήσει τον ρόλο της στον εξοπλιστικό τομέα, εν μέσω των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εντάσεων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Η απόφαση αυτή φαίνεται να λήφθηκε μετά από διαβουλεύσεις στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όπου οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη.
Η επίδραση στις ελληνογερμανικές σχέσεις
Η πώληση των Eurofighter στην Τουρκία δημιουργεί ανησυχίες στην Ελλάδα, η οποία παραδοσιακά αντιμετωπίζει παρόμοιες συμφωνίες ως απειλή για την ισορροπία στο Αιγαίο. Η ηρεμία που επικρατεί επί του παρόντος μεταξύ των δύο χωρών φαίνεται να ενισχύει το επιχείρημα της Γερμανίας για τη συνέχιση της συνεργασίας με την Τουρκία, αλλά παραμένουν έντονες οι αμφιβολίες για το πώς το Βερολίνο μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτά τα όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν σε ελληνικούς στόχους. Έλληνες αξιωματούχοι, όπως ο Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας, έχουν τονίσει ότι οι εξαγωγές όπλων σε χώρες του ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εναντίον άλλων μελών της Συμμαχίας.
Ο ρόλος της Realpolitik και της «Zeitenwende»
Η στροφή της Γερμανίας προς μια πιο πραγματιστική εξωτερική πολιτική, γνωστή και ως «Zeitenwende», είναι αποτέλεσμα της αυξανόμενης πίεσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις νέες παγκόσμιες γεωπολιτικές συνθήκες. Με αυτή την πολιτική, το Βερολίνο φαίνεται να εγκαταλείπει εν μέρει την προηγούμενη γραμμή που βασιζόταν κυρίως σε αξίες και αρχές, κάτι που ενδέχεται να αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο η Γερμανία διαχειρίζεται τις εξαγωγές όπλων.